Казахский язык
Главная
Существительные
Послелоги
Прилагательные
Числительные
Местоимения
Наречия, Союзы
Личные окончания
Глаголы
Вспомогательные глаголы
Причастия
 Деепричастия
Конструкции
Предложения
  Проверь себя!
  Упражнения
   Грамматика детям
  Удивительный мир
Видеокурс
   Разговорник
Фразеологизмы
   Книга для чтения
С казахским не шутят?
Рассказы
Сказки
Песни
Полезное
Словарь
Ссылки
Автор
Суперлёг. чтение
  1. 1  
  2. 1  
  1. 2  
  2. 2  
  1. 3  
  2. 3  
  1. 4  
  1. 5  

Каталог тем
Лёг.истор.
  1. 1  
  1. 2  
  1. 3  
  1. 4  
  1. 5  
  1. 6  
  1. 7  
 Истории о детях
  1. 1  
  2. 1  
  1. 2  
  2. 2  
  1. 3  
  2. 3  
  1. 4  
  2. 4  
  1. 5  
  2. 5  
  2. 6  
  2. 7  
 Занимательное чтение
  1. 1  
  2. 1  
  3. 1  
  1. 2  
  2. 2  
  3. 2  
  1. 3  
  2. 3  
  3. 3  
  1. 4  
  2. 4  
  3. 4  
  1. 5  
  2. 5  
  3. 5  
 Казахский по уровням
  1. 1  
  2. 1  
  3. 1  
  4. 1  
  5. 1  
  1. 2  
  2. 2  
  3. 2  
  4. 2  
  5. 2  
  1. 3  
  2. 3  
  3. 3  
  4. 3  
  5. 3  
  1. 4  
  2. 4  
  3. 4  
  4. 4  
  5. 4  
  1. 5  
  2. 5  
  3. 5  
  4. 5  
  5. 5  
  2. 6  
  3. 6  
 Лёгкое чтение
  1. 1  
  2. 1  
  3. 1  
  1. 2  
  2. 2  
  3. 2  
  1. 3  
  2. 3  
  3. 3  
  1. 4  
  2. 4  
  1. 5  
  2. 5  
 Короткие истории
  1. 1  
  2. 1  
  3. 1  
  1. 2  
  2. 2  
  3. 2  
  1. 3  
  2. 3  
  3. 3  
  1. 4  
  2. 4  
  1. 5  
  2. 5  
 Кирил/Latyn 

Казахский по уровням

Уровень 5, страница 4
Грамматика казахского языка. Просто о сложном

Автор идеи, составитель и переводчик текстов
с английского языка на русский: Андрей Краснов

      61. Өз жігітінің ата-анасымен танысу
      Маргарет алғаш рет жігітінің әке-шешесімен кездесуге бара жатты. Ол өзін оларға ұнамай қаламын ба деп қорықты, өйткені оның жағдайы төмен еді. Бәлкім, олар оны өз балаларымен тек ақша үшін жақын болып жүр деп ойлаған шығар. Бұл олай емес еді. Ол оның мейірімділігі мен жағымды мінезі үшін онымен бірге болғысы келетін. Маргаретке барынша жақсы көріну керек болды. Ол өзінің ең әдемі көйлегін, тақалы туфлиін киіп, гауһар сырғасын тақты. Оны алып кетуге Маргареттің жігіті Джимми келді. "Бәрі жақсы болады", - деді ол.
      Ол Джиммидің ата-анасының үйін көрген сәтте демін тартып қалды. Ол орасан үлкен еді! Қақпаның екі жағынан екі күзетшіден тұрған. Олар кодты теріп еді, қақпа ашыла бастады. Олар кіреберіске жақындаған кезде, есікті қызметші ашып берді. Маргарет пен Джимми қонақ үйге кірді, онда Джиммидің әкесі қымбат шарап ішіп отырған. Бұл бөтелкесі 100 доллардан тұратын шарап еді. "Анашым, әке. Бұл Маргарет", - деді Джимми. Джиммидің анасы Маргареттің басынан аяғына дейін қарап шығып, түнеріп қалды. Джиммидің әкесі де дәл соны істеді. Мұндай бастама Маргаретті ешқандай жақсылықтан дәмелендірмеді.
      Төртеуі бірге дастархан басына отырды. Он минут ішінде ешкім де бір ауыз тіл қатпады. Маргарет тыныштықты бұзып: "Өте дәмді екен", - деді. "Әрине, өте дәмді болады, бұл сіздің бұрын соңды жеп көрмеген ең қымбат асыңыз ғой", - деді Джиммидің шешесі. "Анашым, бұл жақтырмай айтқандай естіледі", - деді Джимми. "Ұлым, мен жай ғана шындықты айтып отырмын ғой". Түскі астан соң Маргарет пен Джимми кетіп қалды. Маргарет енді қайтып оның ата-анасымен кездеспейтіндігіне серт берді.

      61. Öz jıgıtınıñ ata-anasymen tanysu
      Margaret alğaş ret jıgıtınıñ äke-şeşesımen kezdesuge bara jatty. Ol özın olarğa ūnamai qalamyn ba dep qoryqty, öitkenı onyñ jağdaiy tömen edı. Bälkım, olar ony öz balalarymen tek aqşa üşın jaqyn bolyp jür dep oilağan şyğar. Būl olai emes edı. Ol onyñ meiırımdılıgı men jağymdy mınezı üşın onymen bırge bolğysy keletın. Margaretke barynşa jaqsy körınu kerek boldy. Ol özınıñ eñ ädemı köilegın, taqaly tufliın kiıp, gauhar syrğasyn taqty. Ony alyp ketuge Margarettıñ jıgıtı Djimmi keldı. "Bärı jaqsy bolady", - dedı ol.
      Ol Djimmidıñ ata-anasynyñ üiın körgen sätte demın tartyp qaldy. Ol orasan ülken edı! Qaqpanyñ ekı jağynan ekı küzetşıden tūrğan. Olar kodty terıp edı, qaqpa aşyla bastady. Olar kıreberıske jaqyndağan kezde, esıktı qyzmetşı aşyp berdı. Margaret pen Djimmi qonaq üige kırdı, onda Djimmidıñ äkesı qymbat şarap ışıp otyrğan. Būl bötelkesı 100 dollardan tūratyn şarap edı. "Anaşym, äke. Būl Margaret", - dedı Djimmi. Djimmidıñ anasy Margarettıñ basynan aiağyna deiın qarap şyğyp, tünerıp qaldy. Djimmidıñ äkesı de däl sony ıstedı. Mūndai bastama Margarettı eşqandai jaqsylyqtan dämelendırmedı.
      Törteuı bırge dastarhan basyna otyrdy. On minut ışınde eşkım de bır auyz tıl qatpady. Margaret tynyştyqty būzyp: "Öte dämdı eken", - dedı. "Ärine, öte dämdı bolady, būl sızdıñ būryn soñdy jep körmegen eñ qymbat asyñyz ğoi", - dedı Djimmidıñ şeşesı. "Anaşym, būl jaqtyrmai aitqandai estıledı", - dedı Djimmi. "Ūlym, men jai ğana şyndyqty aityp otyrmyn ğoi". Tüskı astan soñ Margaret pen Djimmi ketıp qaldy. Margaret endı qaityp onyñ ata-anasymen kezdespeitındıgıne sert berdı.
Скрыть текст
      62. Үйде жалғыз қалғанда
      Алғаш рет Габби үйде тек өзі қалды. Оның ата-анасы және інісі Гаваяға бір аптаға саяхатқа кетіп бара жатты. Габби мектептегі сабақтарынан қалғысы келмей, оларға үйде қалатынын айтты. Ол бәрі керемет болады деп ойлады. Оның түн қарайғанша ұйықтамауына болады, үйіне адамдар шақырса болады және қанша қатты әндеткісі келсе де, өз еркінде болды.
      Сабақтан соң ол үйіне достары Вильям мен Агатаны шақырды. "Міне керек болса ,мәссаған! Бүкіл үй сенің қарауыңда. Сенің ата-анаң саған шынында сенетін болуы керек!" - деді Агата. Габбидің ата-анасы оған оның әрқашан шындықты айтып, айтқандарын бұлжытпай істейтіні үшін сеніммен қарайтын. "Сен жақсылап кеш жасап жіберсең болар еді", - деп ұсынды Вильям. Габби мен Агата таңқалғаннан ауыздарын ашып қалды. "Сендер менің тап қазір не дегенімді естімедіңдер ме?!" - деді Вильям. "Мен сені естідім. Мен жай Габбиге өмірінде бір рет болса да, бұрыс тірлік жасап, жақсылап көңіл көтерсе болады ғой деп ойлап қалдым да", - деді Агата. Габби бұл туралы ойланып қалды. Мектепте бәрі оны момын, тіл алғыш қыз ғой, ата-анасы,бәлкім, ештеңені білмей қалар деп ойлады. "Жарайды! Мен бұны жасаймын!" -деп саңқ ете қалды Габби.
      Габби барлық он бірінші сынып оқушыларын үйіне жұма күніне шақырды. Көп адам келді, үй лық толы еді. Бәрі көңілді уақыт өткізіп жатқандай көрінген. Адамдарға кештегі тағам да, әуен де өте ұнады. Алайда ақырында сауық-кеші бақылаудан шығып, ессіз жиынға айналды. Адамдар бір-біріне бақырып, айқайлай бастады, заттар қирады, сынды, ал көршілер шағымдана бастады.
      Бір мезетте есік ашылды. Бұл Габбидің ата-анасы болатын. "Әке, анашым, сіздер ертең келмейтін бе едіңіздер?" - деп сұрап қалды Габби. "Иә, бірақ біз саған сыйлық тарту ету үшін тосын сый ретінде келдік", - деді оның әкесі. Габби өзін ыңғайсыз, айыпты сезініп қалды.

      62. Üide jalğyz qalğanda
      Alğaş ret Gabbi üide tek özı qaldy. Onyñ ata-anasy jäne ınısı Gavaiağa bır aptağa saiahatqa ketıp bara jatty. Gabbi mekteptegı sabaqtarynan qalğysy kelmei, olarğa üide qalatynyn aitty. Ol bärı keremet bolady dep oilady. Onyñ tün qaraiğanşa ūiyqtamauyna bolady, üiıne adamdar şaqyrsa bolady jäne qanşa qatty ändetkısı kelse de, öz erkınde boldy.
      Sabaqtan soñ ol üiıne dostary Viläm men Agatany şaqyrdy. "Mıne kerek bolsa ,mässağan! Bükıl üi senıñ qarauyñda. Senıñ ata-anañ sağan şynynda senetın boluy kerek!" - dedı Agata. Gabbidıñ ata-anasy oğan onyñ ärqaşan şyndyqty aityp, aitqandaryn būljytpai ısteitını üşın senımmen qaraityn. "Sen jaqsylap keş jasap jıberseñ bolar edı", - dep ūsyndy Viläm. Gabbi men Agata tañqalğannan auyzdaryn aşyp qaldy. "Sender menıñ tap qazır ne degenımdı estımedıñder me?!" - dedı Viläm. "Men senı estıdım. Men jai Gabbige ömırınde bır ret bolsa da, būrys tırlık jasap, jaqsylap köñıl köterse bolady ğoi dep oilap qaldym da", - dedı Agata. Gabbi būl turaly oilanyp qaldy. Mektepte bärı ony momyn, tıl alğyş qyz ğoi, ata-anasy,bälkım, eşteñenı bılmei qalar dep oilady. "Jaraidy! Men būny jasaimyn!" -dep sañq ete qaldy Gabbi.
      Gabbi barlyq on bırınşı synyp oquşylaryn üiıne jūma künıne şaqyrdy. Köp adam keldı, üi lyq toly edı. Bärı köñıldı uaqyt ötkızıp jatqandai körıngen. Adamdarğa keştegı tağam da, äuen de öte ūnady. Alaida aqyrynda sauyq-keşı baqylaudan şyğyp, essız jiynğa ainaldy. Adamdar bır-bırıne baqyryp, aiqailai bastady, zattar qirady, syndy, al körşıler şağymdana bastady.
      Bır mezette esık aşyldy. Būl Gabbidıñ ata-anasy bolatyn. "Äke, anaşym, sızder erteñ kelmeitın be edıñızder?" - dep sūrap qaldy Gabbi. "iä, bıraq bız sağan syilyq tartu etu üşın tosyn syi retınde keldık", - dedı onyñ äkesı. Gabbi özın yñğaisyz, aiypty sezınıp qaldy.
Скрыть текст
      63. Әлемдегі ең жақсы бауырсақтар
      Джиннидің бауырсақтарға көңілі қатты ауды. Ол ең алғаш рет бауырсақтарды бес жасында жепті. Бұл көлікті бензинмен толтыратын автобекетінде болған еді. Джинни жылап болмаған соң, әкесі оны жұбатпақ болған. Сосын оған бауырсақ бергенде, ол жылауын лезде қойған болатын.
      Джинни 20 шақты дүкеннен бауырсақтың дәмін татқан болатын, олардың дәмі алуан түрлі болған. Бауырсақтар оның сүйіп жейтін шоколад, банан, жай ғана тәтті дәмімен болатын. Ребекка құрбысы Джиннидің бауырсақтарды қалай қатты сүйіп жейтінін біліп, бір жерге баруды өтінді. Дүкен "Dough Nutty" деп аталатын. Бұл дүкен бауырсақтарымен әлемге әйгілі, - деді Ребекка. Несімен әйгілі екен? - деп сұрады Джинни. Олар өте жұмсақ, жаңа ғана дайындалған бауырсақтар және оған денсаулыққа пайдалы қант қосады! - деді Ребекка. Джинни бұл дүкенге барып көрмекші болды.
      "Dough Nutty" дүкені Джинни тұратын үйден бір сағаттық жерде орналасқан еді. Оның ағасы Джинниді бауырсақ жеу үшін, сонша алысқа бара жатқанына күліп, қалжыңдады. Джинни мен Ребекка дүкенге жеткенде, ол жабық болып шықты. Қыздар қатты қапаланды. Олар жақын маңдағы көліктерді бензинмен толтыру бекетінен бауырсақ сатып алуды жөн көрді. Бауырсақтар сонша керемет болмаса да, бірақ та жеуге тұрарлық еді.

      63. Älemdegı eñ jaqsy bauyrsaqtar
      Djinnidıñ bauyrsaqtarğa köñılı qatty audy. Ol eñ alğaş ret bauyrsaqtardy bes jasynda jeptı. Būl kölıktı benzinmen toltyratyn avtobeketınde bolğan edı. Djinni jylap bolmağan soñ, äkesı ony jūbatpaq bolğan. Sosyn oğan bauyrsaq bergende, ol jylauyn lezde qoiğan bolatyn.
      Djinni 20 şaqty dükennen bauyrsaqtyñ dämın tatqan bolatyn, olardyñ dämı aluan türlı bolğan. Bauyrsaqtar onyñ süiıp jeitın şokolad, banan, jai ğana tättı dämımen bolatyn. Rebekka qūrbysy Djinnidıñ bauyrsaqtardy qalai qatty süiıp jeitının bılıp, bır jerge barudy ötındı. Düken "Doūgh Nūtty" dep atalatyn. Būl düken bauyrsaqtarymen älemge äigılı, - dedı Rebekka. Nesımen äigılı eken? - dep sūrady Djinni. Olar öte jūmsaq, jaña ğana daiyndalğan bauyrsaqtar jäne oğan densaulyqqa paidaly qant qosady! - dedı Rebekka. Djinni būl dükenge baryp körmekşı boldy.
      "Doūgh Nūtty" dükenı Djinni tūratyn üiden bır sağattyq jerde ornalasqan edı. Onyñ ağasy Djinnidı bauyrsaq jeu üşın, sonşa alysqa bara jatqanyna külıp, qaljyñdady. Djinni men Rebekka dükenge jetkende, ol jabyq bolyp şyqty. Qyzdar qatty qapalandy. Olar jaqyn mañdağy kölıkterdı benzinmen toltyru beketınen bauyrsaq satyp aludy jön kördı. Bauyrsaqtar sonşa keremet bolmasa da, bıraq ta jeuge tūrarlyq edı.
Скрыть текст
      64. Өте жаман мұғалім
      Робинс ханым мектепте бұрын-соңды болған ең ашушаң мұғалім ретінде белгілі еді. Ол қиын сынақтар беріп ,оқушыларды келемеждеп, оларға ешқашан тыныштық бермейтін. Осы үшін Робинс ханым жаман болды ма?. Бірақ ол ешқашан мұғалім болғысы келмеген. Ол кішкене кезінен өсіп келе жатып, актриса болуға ынтасы бар еді. Оның қолынан актриса болу жақсы шығатын. Бірде оның тіпті өз телехабары болған. Телехабар қатты жетістіктерге жетпей, бір жылдан соң жабылып қалған. Робинс ханым бұдан соң әрең дегенде жаңа жұмысқа орналасты.
      Робинс ханым мұғалімдік жұмысқа тек мектеп директорымен таныс болғаны үшін орналаса алды. Олар мектептен бергі жақын құрбылар болған. Робинс ханым тарих пәнінен оқытушы болды. Оның барлық оқушылары одан қорқатын. Сұрақ қойғысы келіп, оның оқушыларының бірі Кассиди қолын көтерді. "Робинс ханым біздің эссеміз қаншалықты ұзақ болуы тиіс? " Робинс ханым оған қар жауған қабағын түйіп: "Бір затты қайталай бергенді жек көремін ! Қасыңдағы көршіңнен сұра", - деді.
      Робинс ханымды мектеп директоры шақыртып алды. "Не болып қалды?" -деді ол. "Сіздің тәліміңіз бен мінезіңізге қатысты аздаған әңгіме бар," - деді мектеп директоры. "Мен сіздің не айтпағыңызды біліп тұрмын", - деді Робинс ханым. "Білесіз бе? Бірақ та сізге өз тәртібіңізді өзгерту қажет. Мен білемін, сіз мұнда жұмыс істегіңіз келмейді, бірақ сіздің кеткеніңізді барлық оқушылар қаласа, сізге жұмыс ақыңызды бере алмаймыз", - деді мектеп директоры. Робинс ханым директормен болған бұл кездесуден кейін жұмсағырақ әрі ілтипатты бола бастады.

      64. Öte jaman mūğalım
      Robins hanym mektepte būryn-soñdy bolğan eñ aşuşañ mūğalım retınde belgılı edı. Ol qiyn synaqtar berıp ,oquşylardy kelemejdep, olarğa eşqaşan tynyştyq bermeitın. Osy üşın Robins hanym jaman boldy ma?. Bıraq ol eşqaşan mūğalım bolğysy kelmegen. Ol kışkene kezınen ösıp kele jatyp, aktrisa boluğa yntasy bar edı. Onyñ qolynan aktrisa bolu jaqsy şyğatyn. Bırde onyñ tıptı öz telehabary bolğan. Telehabar qatty jetıstıkterge jetpei, bır jyldan soñ jabylyp qalğan. Robins hanym būdan soñ äreñ degende jaña jūmysqa ornalasty.
      Robins hanym mūğalımdık jūmysqa tek mektep direktorymen tanys bolğany üşın ornalasa aldy. Olar mektepten bergı jaqyn qūrbylar bolğan. Robins hanym tarih pänınen oqytuşy boldy. Onyñ barlyq oquşylary odan qorqatyn. Sūraq qoiğysy kelıp, onyñ oquşylarynyñ bırı Kassidi qolyn köterdı. "Robins hanym bızdıñ essemız qanşalyqty ūzaq boluy tiıs? " Robins hanym oğan qar jauğan qabağyn tüiıp: "Bır zatty qaitalai bergendı jek köremın ! Qasyñdağy körşıñnen sūra", - dedı.
      Robins hanymdy mektep direktory şaqyrtyp aldy. "Ne bolyp qaldy?" -dedı ol. "Sızdıñ tälımıñız ben mınezıñızge qatysty azdağan äñgıme bar," - dedı mektep direktory. "Men sızdıñ ne aitpağyñyzdy bılıp tūrmyn", - dedı Robins hanym. "Bılesız be? Bıraq ta sızge öz tärtıbıñızdı özgertu qajet. Men bılemın, sız mūnda jūmys ıstegıñız kelmeidı, bıraq sızdıñ ketkenıñızdı barlyq oquşylar qalasa, sızge jūmys aqyñyzdy bere almaimyz", - dedı mektep direktory. Robins hanym direktormen bolğan būl kezdesuden keiın jūmsağyraq ärı ıltipatty bola bastady.
Скрыть текст
      65. Қарым-қатынасқа үзіліс
      Мартин мен Кайлидің кездесіп жүргендеріне төрт жыл болды. Олар бір-біріне сүйетіндерін айтып, бір-бірінің ата-анасымен танысып, өзара үй болу жайлы сөйлескен. Олардың достары мен отбасылары тек Мартиннің үйленуге ұсынысын күтіп отыр. Алайда олар Мартиннің Кайли мен қарым-қатынасына байланысты бұқпа ойлары бар екенін білмейді.
      Мартин Кайлиді бір жерге кешкі асқа баруға шақырды. "Сонымен, мұны есту ауыр тиеді", - деді Мартин. "Не болды? Біреу қайтыс болды ма?" – деп сұрады Кайли. Әрі қарай не болатыны туралы Кайли түк білмеді. "Бізге бір-бірімізден алыстап, демалғанымыз жөн", - деді Мартин. "Сен нені меңзеп тұрсың?!" – деп сұрады Кайли. "Мен сені әлі баяғыдай жанымдай сүйемін. Маған тек өзім үшін шамалы уақыт керек. Мен жалғыз өзім саяхаттағым келіп еді", - деді Мартин. "Қаншалықты ұзақ?" – деп сұрады Кайли. "Мүмкін бір жыл шығар", - деді Мартин. "Менің күтетін халім жоқ, сондықтан бәрі бітті", - деді Кайли.
      Мартин алғашында қапаланып қалды, дегенмен ол әлемді шарлап саяхаттамақ болған соң, мұңды онша қатты сезбеді. Әуелі ол Канадаға барды. Оған ондағы тәтті нандар қатты ұнап қалды. Сосын ол Ирландияға жол тартты. Оған ондағы өте көп мөлшердегі жасыл желекті табиғат ұнады. Сосын ол Италияға кетті. Оған мұндағы үйлер мен әдемі ғимараттар ұнады. Содан соң ол Вьетнамға барды. Оған ондағы адамдардың жылы шырайы ұнады. Бір жылдан соң ол Құрама Штаттарға қайтып оралды. Ол Кайлидің жағдайын сұрап кіріп шықты. Олар өткен уақыттың орнын толтырмаққа тағы да бір жерге кездесуге баруға келісті. Олар қайтадан кездесе бастады. Олардың бірін-бірі әлі күнге дейін жақсы көретіні айқын еді.

      65. Qarym-qatynasqa üzılıs
      Martin men Kailidıñ kezdesıp jürgenderıne tört jyl boldy. Olar bır-bırıne süietınderın aityp, bır-bırınıñ ata-anasymen tanysyp, özara üi bolu jaily söilesken. Olardyñ dostary men otbasylary tek Martinnıñ üilenuge ūsynysyn kütıp otyr. Alaida olar Martinnıñ Kaili men qarym-qatynasyna bailanysty būqpa oilary bar ekenın bılmeidı.
      Martin Kailidı bır jerge keşkı asqa baruğa şaqyrdy. "Sonymen, mūny estu auyr tiedı", - dedı Martin. "Ne boldy? Bıreu qaitys boldy ma?" – dep sūrady Kaili. Ärı qarai ne bolatyny turaly Kaili tük bılmedı. "Bızge bır-bırımızden alystap, demalğanymyz jön", - dedı Martin. "Sen nenı meñzep tūrsyñ?!" – dep sūrady Kaili. "Men senı älı baiağydai janymdai süiemın. Mağan tek özım üşın şamaly uaqyt kerek. Men jalğyz özım saiahattağym kelıp edı", - dedı Martin. "Qanşalyqty ūzaq?" – dep sūrady Kaili. "Mümkın bır jyl şyğar", - dedı Martin. "Menıñ kütetın halım joq, sondyqtan bärı bıttı", - dedı Kaili.
      Martin alğaşynda qapalanyp qaldy, degenmen ol älemdı şarlap saiahattamaq bolğan soñ, mūñdy onşa qatty sezbedı. Äuelı ol Kanadağa bardy. Oğan ondağy tättı nandar qatty ūnap qaldy. Sosyn ol irlandiağa jol tartty. Oğan ondağy öte köp mölşerdegı jasyl jelektı tabiğat ūnady. Sosyn ol italiağa kettı. Oğan mūndağy üiler men ädemı ğimarattar ūnady. Sodan soñ ol Vetnamğa bardy. Oğan ondağy adamdardyñ jyly şyraiy ūnady. Bır jyldan soñ ol Qūrama Ştattarğa qaityp oraldy. Ol Kailidıñ jağdaiyn sūrap kırıp şyqty. Olar ötken uaqyttyñ ornyn toltyrmaqqa tağy da bır jerge kezdesuge baruğa kelıstı. Olar qaitadan kezdese bastady. Olardyñ bırın-bırı älı künge deiın jaqsy köretını aiqyn edı.
Скрыть текст
      66. Вегетариандық жанұя
      Майрон ет жегенді жақсы көретін, ал Ник болса көкөністі құп көретін. Ник көкөністі жай жақсы көрмейді, оған қоса ол вегетариандық. Ник пен Майронға тамақ жасап беру ата-анасының өмірін біршама қиындататын. Олардың ата-анасы етті жақсы көреді, бірақ олар тауық секілді бірдеңе дайындаса, оларға тағы Ник үшін бөтен бір ас дайындау керек еді, ал бұл жоқтан шыққан жұмыс болатын.
      Жақында олардың отбасын барбекюге шақырды. Ник барғысы келмеді, себебі артынан бәрі одан неге ет жемейтінін сұрап мазасын алады. "Жаным сол, жай ғана бізбен жүре қойшы. Онда езілген картоп пен жүгерілер болады", - деді оның анасы. "Мен түсініп тұрмын, анашым, мен тек қазір бәріне неге вегетариан екенімді түсіндіріп отырғым келмейді", - деді Ник. "Онда бәрі сені көріп, шаруаң, қал-жағдайың қалай екенін білгісі келеді", - деді оның анасы.
      "Ник, білемісің? Неге біздің бәрімізге осы бір айға вегетариан бола тұрмауға? Біз бәріміз бірігіп неге вегетариан екенімізді түсіндіріп береміз. Бір жағынан бұл біздің денсаулығымызға бірталай пайда алып келеді!" - деді оның әкесі. Ник әкесінің ұсынысын бағалап көрді. "Бұл маған оңай тимес", - деді Майрон. "Бірақ, Майрон, сен аз уақытқа еттен бас тарта тұрсаң ,жақсы болар еді", - деді Ник. Ұлдар мен олардың ата-анасы барбекюға барып, ет жемей келді. Қызығы сол, олар өздерін жақсы сезінді!

      66. Vegetariandyq janūia
      Mairon et jegendı jaqsy köretın, al Nik bolsa kökönıstı qūp köretın. Nik kökönıstı jai jaqsy körmeidı, oğan qosa ol vegetariandyq. Nik pen Maironğa tamaq jasap beru ata-anasynyñ ömırın bırşama qiyndatatyn. Olardyñ ata-anasy ettı jaqsy köredı, bıraq olar tauyq sekıldı bırdeñe daiyndasa, olarğa tağy Nik üşın böten bır as daiyndau kerek edı, al būl joqtan şyqqan jūmys bolatyn.
      Jaqynda olardyñ otbasyn barbeküge şaqyrdy. Nik barğysy kelmedı, sebebı artynan bärı odan nege et jemeitının sūrap mazasyn alady. "Janym sol, jai ğana bızben jüre qoişy. Onda ezılgen kartop pen jügerıler bolady", - dedı onyñ anasy. "Men tüsınıp tūrmyn, anaşym, men tek qazır bärıne nege vegetarian ekenımdı tüsındırıp otyrğym kelmeidı", - dedı Nik. "Onda bärı senı körıp, şaruañ, qal-jağdaiyñ qalai ekenın bılgısı keledı", - dedı onyñ anasy.
      "Nik, bılemısıñ? Nege bızdıñ bärımızge osy bır aiğa vegetarian bola tūrmauğa? Bız bärımız bırıgıp nege vegetarian ekenımızdı tüsındırıp beremız. Bır jağynan būl bızdıñ densaulyğymyzğa bırtalai paida alyp keledı!" - dedı onyñ äkesı. Nik äkesınıñ ūsynysyn bağalap kördı. "Būl mağan oñai times", - dedı Mairon. "Bıraq, Mairon, sen az uaqytqa etten bas tarta tūrsañ ,jaqsy bolar edı", - dedı Nik. Ūldar men olardyñ ata-anasy barbeküğa baryp, et jemei keldı. Qyzyğy sol, olar özderın jaqsy sezındı!
Скрыть текст
      67. Өзімен бірге алып келінген тамақ
      Вики "Он бір адам" деген кофе мен тоқаштар сатылатын дәмханада жұмыс істейді. Негізінде ол бұл жұмысты ұнатпайды, амал жоқ, не болса да, бұл жұмыс үйдің шотын жабуға жеткілікті. Дәмхананың ережесінің бірінде былай делінеді, басқа мейрамхана т.с.с (тағы сол сияқты) жерлерден алынған тамақ алып келуге тыйым салынады. Бірде Вики кезекті тұтынушыны қарсы алып жатқан. Сосын ол оның қолында "Панда Эксперсстен" алынған бір нәрсені байқады. Алайда Вики ештеңе демеді, ол мұны сонша маңызды деп санамады.
      Викидің басшысы Анжелика оны өзіне шақыртып алды. "Вики, сізге тұтынушыларға бөтен жерден келген тамақ туралы ережемізді айту керек", - деді ол. Вики басын изеді де, тұтынушыға қайтып барды. "Сәлем. Кешірім өтінем, бірақ біздің дәмханада басқа жақтан келген тамақты тұтынуға болмайды,"-деді Вики. "Бірақ бұл менің еш нәрсеге тапсырыс бермегенімді білдірмейді ғой. Мен жай өзімнің сатып алған тамағымды бірдеңемен итерейін дегенім еді", - деді клиент. "Сіз дәмханаға өз тамағыңызды жеп болған соң кіре аласыз. Кешіріңіз, бірақ ережелерді мен орнатпаймын", - деді Вики.
      Клиент ашуға ерік берді. Ол атып тұрып, үстелді және орындықтарды аударып салды. "Мұндай кафеде отыру сұмдық қой!" - деді ол. Барлық басқа келушілер мен қызметшілер оған таңданыспен қарап қалды. Ашулы клиент кетіп қалды да, дәмхана туралы ашулы пікір жазып қалдырды. "Он бір адам" дәмханасының иесі ережелерді өзгертуге шешім қабылдады - енді адамдар дәмханаға басқа жерден алынған тамақпен келуіне болады, егер олар тағы бір нәрсеге тапсырыс беретін болса.

      67. Özımen bırge alyp kelıngen tamaq
      Viki "On bır adam" degen kofe men toqaştar satylatyn dämhanada jūmys ısteidı. Negızınde ol būl jūmysty ūnatpaidy, amal joq, ne bolsa da, būl jūmys üidıñ şotyn jabuğa jetkılıktı. Dämhananyñ erejesınıñ bırınde bylai delınedı, basqa meiramhana t.s.s (tağy sol siaqty) jerlerden alynğan tamaq alyp keluge tyiym salynady. Bırde Viki kezektı tūtynuşyny qarsy alyp jatqan. Sosyn ol onyñ qolynda "Panda Eksperssten" alynğan bır närsenı baiqady. Alaida Viki eşteñe demedı, ol mūny sonşa mañyzdy dep sanamady.
      Vikidıñ basşysy Anjelika ony özıne şaqyrtyp aldy. "Viki, sızge tūtynuşylarğa böten jerden kelgen tamaq turaly erejemızdı aitu kerek", - dedı ol. Viki basyn izedı de, tūtynuşyğa qaityp bardy. "Sälem. Keşırım ötınem, bıraq bızdıñ dämhanada basqa jaqtan kelgen tamaqty tūtynuğa bolmaidy,"-dedı Viki. "Bıraq būl menıñ eş närsege tapsyrys bermegenımdı bıldırmeidı ğoi. Men jai özımnıñ satyp alğan tamağymdy bırdeñemen itereiın degenım edı", - dedı klient. "Sız dämhanağa öz tamağyñyzdy jep bolğan soñ kıre alasyz. Keşırıñız, bıraq erejelerdı men ornatpaimyn", - dedı Viki.
      Klient aşuğa erık berdı. Ol atyp tūryp, üsteldı jäne oryndyqtardy audaryp saldy. "Mūndai kafede otyru sūmdyq qoi!" - dedı ol. Barlyq basqa keluşıler men qyzmetşıler oğan tañdanyspen qarap qaldy. Aşuly klient ketıp qaldy da, dämhana turaly aşuly pıkır jazyp qaldyrdy. "On bır adam" dämhanasynyñ iesı erejelerdı özgertuge şeşım qabyldady - endı adamdar dämhanağa basqa jerden alynğan tamaqpen keluıne bolady, eger olar tağy bır närsege tapsyrys beretın bolsa.
Скрыть текст
      68. Ыстық қауіпі
      Лос-Анджелесте бүгін Фаренгейт бойынша 100 градус (Целсиймен 37,8 градус). Тоби бүгін жаяу серуендеуді жоспарлаған. Оның анасы оған күннің ыстық болатынын айтып, бармай-ақ қой деген. Тобидің сонда да барғысы келіп тұрды. Тоби және оның досы жаяу жүргіншілердің соқпақ жолына келді. Көліктерінен түскен сәтте-ақ оларды ыстық шарпыды. "Тоби, мен терлеп барам", - деді оның досы. "Бәрі жақсы болады, тек су ішіп жібер", - деді Тоби.
      Олар жолға шыға салысымен барлық өсімдіктердің қоңыр болып кеткенін байқады. Олардың бәрі солып қалған! Серуендеп жүрген адамдар да саусақпен санарлық еді. Тобидің досы күннен қорғайтын жақпа майды жаға бастады. "Сен де жағып аласың ба?" - деп сұрады ол. «Мен күнге қараймаймын», - деді Тоби "Жарайды, өзің білесің ғой", - деді оның досы. Олар жүріп келе жатқан соқпақ жол барған сайын тік бола бастады. "Брайан тыңдашы, есіңде ме бірде сенің анаң бізбен бірге жүріп еді ғой", - деді Тоби. Ол жауап бермеді. Тоби артына бұрылды. Брайан жерде жатыр екен! Ол есінен танып қалған.
      Тоби 911-ге қоңырау шалды. Олар келіп, Тобиге Брайанның қатты ыстықтан талып қалғанын айтты. "Сіздерге мынадай ыстық күні үйден шықпаған жөн еді", - деді төтенше жағдайлар тобының адамдары. Тоби Брайанмен бірге ауруханаға барды. Тоби Брайан әлі есін жия алмай жатқанда да қасында болды. Бір сағаттан соң Брайан есін жиды. Тоби оны құшақтап алды. "Сен қып-қызыл болып кетіпсің!" - деді Брайан. Тоби айнаға қарап, өзінің бетінің күнге әбден күйгенін көрді.

      68. Ystyq qauıpı
      Los-Andjeleste bügın Farengeit boiynşa 100 gradus (Selsiimen 37,8 gradus). Tobi bügın jaiau seruendeudı josparlağan. Onyñ anasy oğan künnıñ ystyq bolatynyn aityp, barmai-aq qoi degen. Tobidıñ sonda da barğysy kelıp tūrdy. Tobi jäne onyñ dosy jaiau jürgınşılerdıñ soqpaq jolyna keldı. Kölıkterınen tüsken sätte-aq olardy ystyq şarpydy. "Tobi, men terlep baram", - dedı onyñ dosy. "Bärı jaqsy bolady, tek su ışıp jıber", - dedı Tobi.
      Olar jolğa şyğa salysymen barlyq ösımdıkterdıñ qoñyr bolyp ketkenın baiqady. Olardyñ bärı solyp qalğan! Seruendep jürgen adamdar da sausaqpen sanarlyq edı. Tobidıñ dosy künnen qorğaityn jaqpa maidy jağa bastady. "Sen de jağyp alasyñ ba?" - dep sūrady ol. «Men künge qaraimaimyn», - dedı Tobi "Jaraidy, özıñ bılesıñ ğoi", - dedı onyñ dosy. Olar jürıp kele jatqan soqpaq jol barğan saiyn tık bola bastady. "Braian tyñdaşy, esıñde me bırde senıñ anañ bızben bırge jürıp edı ğoi", - dedı Tobi. Ol jauap bermedı. Tobi artyna būryldy. Braian jerde jatyr eken! Ol esınen tanyp qalğan.
      Tobi 911-ge qoñyrau şaldy. Olar kelıp, Tobige Braiannyñ qatty ystyqtan talyp qalğanyn aitty. "Sızderge mynadai ystyq künı üiden şyqpağan jön edı", - dedı tötenşe jağdailar tobynyñ adamdary. Tobi Braianmen bırge auruhanağa bardy. Tobi Braian älı esın jia almai jatqanda da qasynda boldy. Bır sağattan soñ Braian esın jidy. Tobi ony qūşaqtap aldy. "Sen qyp-qyzyl bolyp ketıpsıñ!" - dedı Braian. Tobi ainağa qarap, özınıñ betınıñ künge äbden küigenın kördı.
Скрыть текст
      69. Әрбір күніміз соңғы күніміз болуы мүмкін
      Кэти күнде бір нәрсемен айналысатын және оны бұл көп мазаламайтын. Ол күнде таңертең 6 – да тұрады, сұлы қауызын жейді, мектепке барады, сосын үйіне қайтады. Оның бірнеше құрбысы бар, бірақ ол мектептен кейін ешқайсысымен сөйлеспейді. Кэти бос уақытында тек қана кітап оқып, телебағдарламалар қарайды.
      Бір күні Кэти әдеттегідей мектепке бара жатты. Кенет оны көлік қағып кетті. Кэти есінен танып қалды. Айналасы қан болды. Оны емханаға алып барды. Оған оның отбасы мен құрбылары барды. Дәрігер оларға Кэтиге ғажайып аман қалғанын айтты. Ол әжептәуір ауыр зақым алса да, өзін өте керемет сезінді. Ата-анасы мен құрбылары оны аймалап сүйе берді. Кэти бақытты болды. Ол әрбір күнін ең соңғы күніндей өмір сүруге бел буды.
      Ол күнде мәні бар бір нәрселермен айналысуға тырысты. Ол күнделігіне жазбалар жазып жүрді. Емханадан шыққаннан кейін, келесі күні ол балмұздақтың басқа түрін жеп көрді. Әдетте ол ванильді балмұздақ жейтін, бірақ бүгін ол шоколадты балмұздақ алды және ол оған ұнады. Ол тағы да парашютпен секірумен айналысты. Мектепте Кэти үйірмелерге көбірек қатысып жүрді. Таңқаларлықтай, бірақ ол өзін көлік қағып кеткеніне қуанды.

      69. Ärbır künımız soñğy künımız boluy mümkın
      Keti künde bır närsemen ainalysatyn jäne ony būl köp mazalamaityn. Ol künde tañerteñ 6 – da tūrady, sūly qauyzyn jeidı, mektepke barady, sosyn üiıne qaitady. Onyñ bırneşe qūrbysy bar, bıraq ol mektepten keiın eşqaisysymen söilespeidı. Keti bos uaqytynda tek qana kıtap oqyp, telebağdarlamalar qaraidy.
      Bır künı Keti ädettegıdei mektepke bara jatty. Kenet ony kölık qağyp kettı. Keti esınen tanyp qaldy. Ainalasy qan boldy. Ony emhanağa alyp bardy. Oğan onyñ otbasy men qūrbylary bardy. Därıger olarğa Ketige ğajaiyp aman qalğanyn aitty. Ol äjeptäuır auyr zaqym alsa da, özın öte keremet sezındı. Ata-anasy men qūrbylary ony aimalap süie berdı. Keti baqytty boldy. Ol ärbır künın eñ soñğy künındei ömır süruge bel budy.
      Ol künde mänı bar bır närselermen ainalysuğa tyrysty. Ol kündelıgıne jazbalar jazyp jürdı. Emhanadan şyqqannan keiın, kelesı künı ol balmūzdaqtyñ basqa türın jep kördı. Ädette ol vanildı balmūzdaq jeitın, bıraq bügın ol şokoladty balmūzdaq aldy jäne ol oğan ūnady. Ol tağy da paraşütpen sekırumen ainalysty. Mektepte Keti üiırmelerge köbırek qatysyp jürdı. Tañqalarlyqtai, bıraq ol özın kölık qağyp ketkenıne quandy.
Скрыть текст
      70. Тосын сый қылып кеш ұйымдастыруды жоспарлапты
      Дрейк, Минни және Мэрибел төрт жастарынан бергі жан достар. Олар арасына қыл өтпес достар еді. Олардың өздері түсінетін қалжыңдары және құпия кездесетін жері мен олардың достығын білдіретін білезіктері бар еді. Оған қоса олар басқалармен тұйық еді. Олар өз қатарларына бөтендерді қосқысы келмеді.
      Мэрибел өз жанұясымен көктемгі мейрамханаға барған. Ол бірге кешкі ас ішіп отырған Дрейк пен Минниді көріп қалды! Неге олар Мэрибелсіз тек өздері жеке келген? Бұл олар бірінші достарынан гөрі бірін-бірі көп жақсы көретіндей көрінді. Минни күлімсіреп, өзінің шашын түрткілеп отырды. Дрейк арасында оның қолынан ұстап қоятын. Мэрибел ренжіп қалды. Егер олар кездесе бастаған болса, оның топтан шеттеліп қалғаны ғой.
      Мектепте Мэрибел әлгі жағдайға байланысты Дрейк және Миннимен бетпе-бет кездесті. "Сөйтіп, сендер маған кездесіп жүргендеріңді қашан айтпақ едіңдер?" - деді Мэрибел. Дрейк пен Минни бір-біріне бір түрлі қарап қалды. "Біздің кездесіп жүргеніміз жоқ! Біз ешқашан бұлай жасамас едік,"- деді Дрейк. "Мен сендерді кеше кешкісін мейрамханада бірге көргем", - деді Мэрибел. "Енді біздің айтпаған себебіміз, біз саған деп тосыннан кеш жасағалы жатқанбыз. Міне не үшін біздің сені бірге кешкі асқа шақырмаған жайымыз", - деді Минни. Мэрибел тым жақсы құпия кешті ашып тастағаны үшін ыңғайсызданып қалды.

      70. Tosyn syi qylyp keş ūiymdastyrudy josparlapty
      Dreik, Minni jäne Meribel tört jastarynan bergı jan dostar. Olar arasyna qyl ötpes dostar edı. Olardyñ özderı tüsınetın qaljyñdary jäne qūpia kezdesetın jerı men olardyñ dostyğyn bıldıretın bılezıkterı bar edı. Oğan qosa olar basqalarmen tūiyq edı. Olar öz qatarlaryna bötenderdı qosqysy kelmedı.
      Meribel öz janūiasymen köktemgı meiramhanağa barğan. Ol bırge keşkı as ışıp otyrğan Dreik pen Minnidı körıp qaldy! Nege olar Meribelsız tek özderı jeke kelgen? Būl olar bırınşı dostarynan görı bırın-bırı köp jaqsy köretındei körındı. Minni külımsırep, özınıñ şaşyn türtkılep otyrdy. Dreik arasynda onyñ qolynan ūstap qoiatyn. Meribel renjıp qaldy. Eger olar kezdese bastağan bolsa, onyñ toptan şettelıp qalğany ğoi.
      Mektepte Meribel älgı jağdaiğa bailanysty Dreik jäne Minnimen betpe-bet kezdestı. "Söitıp, sender mağan kezdesıp jürgenderıñdı qaşan aitpaq edıñder?" - dedı Meribel. Dreik pen Minni bır-bırıne bır türlı qarap qaldy. "Bızdıñ kezdesıp jürgenımız joq! Bız eşqaşan būlai jasamas edık,"- dedı Dreik. "Men senderdı keşe keşkısın meiramhanada bırge körgem", - dedı Meribel. "Endı bızdıñ aitpağan sebebımız, bız sağan dep tosynnan keş jasağaly jatqanbyz. Mıne ne üşın bızdıñ senı bırge keşkı asqa şaqyrmağan jaiymyz", - dedı Minni. Meribel tym jaqsy qūpia keştı aşyp tastağany üşın yñğaisyzdanyp qaldy.
Скрыть текст
      71. Жаңа келбет
      Лораның шашы әрқашан ұзын болған. Шашы оның барлық арқа тұсын алып тұратын. Шашын жуу үшін оған кемінде 20 минут керек еді. Және тағы оған дене жаттығуларын жасау қиынға соғатын, өйткені оның шашы жан-жаққа жалбырап кететін. Лора өзінің шашын құлағының түбіне дейін қиып тастауды шешті. Ол өте қысқа шашты болуды қалады. Ол өзінің шашын қатерлі ісікпен ауыратындарға сый ретінде беруді жөн көрді. Лора бұл дертті әрқашан жүрегіне жақын қабылдайтын. Оның анасы да кеуденің қатерлі ісігінен қайтқан еді.
      Стилист Лорадан шашын қысқартуға келісетіндігіне сенімді-сенімсіз екенін сұрады. Лора басын изеді. Стилист жұмысын бітірген соң, Лора еденге қарады. Жерде шаш тым көп еді! Лора мектепке барып, өзін жаңа бейнеде көрсетуге асық болды. Лора өз достарымен кездескен сәтте, олар аң-таң болып қалды. "Қалай ойлайсыңдар?" - деп сұрады ол. Оның достары жауап қатпады. "Жаман емес, жарасып-ақ тұр", - деді олардың біреуі. Ал негізі бұл өтірік еді.
      Түскі ас үзілісінде Лора бір жағымсыз қыздың енді оның ер баланікіндей шаш қойысы үшін онымен ешкім кездескісі келмес, - деп айтып жатқанын естіді. Лораға бұл ауыр тиіп кетті, бірақ ол бұған қатты басын қатырмады, өйткені ол шашын игі іс үшін қысқартқанын білетін.

      71. Jaña kelbet
      Loranyñ şaşy ärqaşan ūzyn bolğan. Şaşy onyñ barlyq arqa tūsyn alyp tūratyn. Şaşyn juu üşın oğan kemınde 20 minut kerek edı. Jäne tağy oğan dene jattyğularyn jasau qiynğa soğatyn, öitkenı onyñ şaşy jan-jaqqa jalbyrap ketetın. Lora özınıñ şaşyn qūlağynyñ tübıne deiın qiyp tastaudy şeştı. Ol öte qysqa şaşty boludy qalady. Ol özınıñ şaşyn qaterlı ısıkpen auyratyndarğa syi retınde berudı jön kördı. Lora būl derttı ärqaşan jüregıne jaqyn qabyldaityn. Onyñ anasy da keudenıñ qaterlı ısıgınen qaitqan edı.
      Stilis Loradan şaşyn qysqartuğa kelısetındıgıne senımdı-senımsız ekenın sūrady. Lora basyn izedı. Stilis jūmysyn bıtırgen soñ, Lora edenge qarady. Jerde şaş tym köp edı! Lora mektepke baryp, özın jaña beinede körsetuge asyq boldy. Lora öz dostarymen kezdesken sätte, olar añ-tañ bolyp qaldy. "Qalai oilaisyñdar?" - dep sūrady ol. Onyñ dostary jauap qatpady. "Jaman emes, jarasyp-aq tūr", - dedı olardyñ bıreuı. Al negızı būl ötırık edı.
      Tüskı as üzılısınde Lora bır jağymsyz qyzdyñ endı onyñ er balanıkındei şaş qoiysy üşın onymen eşkım kezdeskısı kelmes, - dep aityp jatqanyn estıdı. Lorağa būl auyr tiıp kettı, bıraq ol būğan qatty basyn qatyrmady, öitkenı ol şaşyn igı ıs üşın qysqartqanyn bıletın.
Скрыть текст
      72. Бастықты ашуландырды
      Зои өзінің бастығы Джастинді жек көретін, себебі ол Гарвардтта оқығаны үшін өзін бәрінен күштімін деп санайтын. Ол мақтанышпен өзінің дипломын кабинетіне іліп қойды. Зои өзінің білімді әрі қабілетті екенін білетін, бірақ ол Джастин басшысы болып тұрғанда одан әріге көтеріле алмайды. Ол өзіне басқа жерден жұмыс іздеу керектігін түсінді. Зои жұмыстан шығуға арыз жазды.
      Ол Джастиннің кабинетіне сөйлесуге кірді. Қабырғаларға айналдыра соның өз фотосуреттері ілінген екен. Бір фотосуретте ол тұғырдағы костюмді көрсетіп жатыр, ал енді бірінде әкіммен тұрғаны және тағы басқалары болған. Зои күліп жіберді. "Несі күлкілі екен?" -деп сұрады Джастин. Зои күлкісін тыя алмай басын шайқады. "Не болса да, маған сіздің не үшін жұмыстан шығатыныңызды білу қызық болып тұр. Сіз мұнда алты жыл бойы жұмыс істеп келесіз және өз міндеттеріңізді дұрыс атқарып жүрсіз", - деді Джастин.
      "Мен жай енді маңыздылығы жоғары заттармен айналысуға көшетін уақыт келді деп ойлаймын", - деді Зои. "О, демек бұл компания сіз үшін жеткілікті түрде мықты емес екен ғой?" - деп сұрады Джастин. "Шынын айтсам, маған сіздің бұл компанияны қалай басқаратыныңыз ұнамайды", - деді Зои. Джастин ашудан қызарып шыға келді. Ол үстелді ұрып жіберді де, қабырғадағы барлық суреттерді жұла бастады. Ол есікті тарс жауып, Зоиды кабинетінде қалдырып кетті. Зои тек күлді де қалды.

      72. Bastyqty aşulandyrdy
      Zoi özınıñ bastyğy Djastindı jek köretın, sebebı ol Garvardtta oqyğany üşın özın bärınen küştımın dep sanaityn. Ol maqtanyşpen özınıñ diplomyn kabinetıne ılıp qoidy. Zoi özınıñ bılımdı ärı qabılettı ekenın bıletın, bıraq ol Djastin basşysy bolyp tūrğanda odan ärıge köterıle almaidy. Ol özıne basqa jerden jūmys ızdeu kerektıgın tüsındı. Zoi jūmystan şyğuğa aryz jazdy.
      Ol Djastinnıñ kabinetıne söilesuge kırdı. Qabyrğalarğa ainaldyra sonyñ öz fotosuretterı ılıngen eken. Bır fotosurette ol tūğyrdağy kästömdı körsetıp jatyr, al endı bırınde äkımmen tūrğany jäne tağy basqalary bolğan. Zoi külıp jıberdı. "Nesı külkılı eken?" -dep sūrady Djastin. Zoi külkısın tyia almai basyn şaiqady. "Ne bolsa da, mağan sızdıñ ne üşın jūmystan şyğatynyñyzdy bılu qyzyq bolyp tūr. Sız mūnda alty jyl boiy jūmys ıstep kelesız jäne öz mındetterıñızdı dūrys atqaryp jürsız", - dedı Djastin.
      "Men jai endı mañyzdylyğy joğary zattarmen ainalysuğa köşetın uaqyt keldı dep oilaimyn", - dedı Zoi. "O, demek būl kompania sız üşın jetkılıktı türde myqty emes eken ğoi?" - dep sūrady Djastin. "Şynyn aitsam, mağan sızdıñ būl kompaniany qalai basqaratynyñyz ūnamaidy", - dedı Zoi. Djastin aşudan qyzaryp şyğa keldı. Ol üsteldı ūryp jıberdı de, qabyrğadağy barlyq suretterdı jūla bastady. Ol esıktı tars jauyp, Zoidy kabinetınde qaldyryp kettı. Zoi tek küldı de qaldy.
Скрыть текст
      73. Тек қолма-қол төлеу
      Эдуардо мейрамханаға кірді. Бұл құлайын деп әрең тұрған көріксіз жер еді. Мейрамхана өзінің таза жапондық өте дәмді астарымен танымал еді. Ондағы барлық жұмысшылардың бір-бірімен тума-туыстығы бар еді. Кейде қызмет көрсету тым баяу болатын ,өйткені тамақ қазаннан жаңа шыққан күйінде берілетін. Аспаздар тамақты тек келген адам тапсырыс берген сәттен бастап пісіретін.
      Эдуардо үстел басына отырды. Үстел лас болып тұрды , бірақ Эдуардоның бұған қарсы бірдеңе айтатын ойы болмады. Қызметші одан тапсырысқа не қалайтынын сұрады. Эдуардо салмон роллға тапсырыс берді. Оны он бес минуттан соң әкеп берді. Эдуардо бірінші бөлігінен тістеді. Өте дәмді болған. Оған есепті бергенде, Эдуардо өзінің кредит картасын қойды. Қызметші оған мұнда тек қолма-қол есептесетінін айтты. Эдуардо одан: «Жақын жердеге банкке барып келуіне бола ма?» - деп сұрады. Қызметші оған сене алмайтынын айтты. Эдуардо қайтып келетініне ант берді. Қызметші сонда да оны шығармады.
      Эдуардо алдымен көмектесіп жібере ме екен деп, әпкесіне қоңырау шалды. Бірақ ол жұмыста болатын, ол тек түн ортасында келе алатын. Эдуардо өзінің жақын досы Мейсонға қоңырау шалды. Мейсон сол ауданда жүрген еді, сондықтан ол көмектесуге келісті. Мэйсон мейрамхана келіп, Эдуардоның түскі асының ақысын төлеп жіберді.

      73. Tek qolma-qol töleu
      Eduardo meiramhanağa kırdı. Būl qūlaiyn dep äreñ tūrğan körıksız jer edı. Meiramhana özınıñ taza japondyq öte dämdı astarymen tanymal edı. Ondağy barlyq jūmysşylardyñ bır-bırımen tuma-tuystyğy bar edı. Keide qyzmet körsetu tym baiau bolatyn ,öitkenı tamaq qazannan jaña şyqqan küiınde berıletın. Aspazdar tamaqty tek kelgen adam tapsyrys bergen sätten bastap pısıretın.
      Eduardo üstel basyna otyrdy. Üstel las bolyp tūrdy , bıraq Eduardonyñ būğan qarsy bırdeñe aitatyn oiy bolmady. Qyzmetşı odan tapsyrysqa ne qalaitynyn sūrady. Eduardo salmon rollğa tapsyrys berdı. Ony on bes minuttan soñ äkep berdı. Eduardo bırınşı bölıgınen tıstedı. Öte dämdı bolğan. Oğan eseptı bergende, Eduardo özınıñ kredit kartasyn qoidy. Qyzmetşı oğan mūnda tek qolma-qol eseptesetının aitty. Eduardo odan: «Jaqyn jerdege bankke baryp keluıne bola ma?» - dep sūrady. Qyzmetşı oğan sene almaitynyn aitty. Eduardo qaityp keletınıne ant berdı. Qyzmetşı sonda da ony şyğarmady.
      Eduardo aldymen kömektesıp jıbere me eken dep, äpkesıne qoñyrau şaldy. Bıraq ol jūmysta bolatyn, ol tek tün ortasynda kele alatyn. Eduardo özınıñ jaqyn dosy Meisonğa qoñyrau şaldy. Meison sol audanda jürgen edı, sondyqtan ol kömektesuge kelıstı. Meison meiramhana kelıp, Eduardonyñ tüskı asynyñ aqysyn tölep jıberdı.
Скрыть текст
      74. Репетитор жұмысындағы бірінші күн
      Бетани бүкіл жаз бойы репетитор болып жұмыс істеп ақша табамын деп шешті. Ол жарнамаларын өз ауданындағы бастауыш мектептер маңына жабыстырып кетті. Ол испан, француз және италиян тіліндегі сабақтарды ұсынды. Бетани әлемді аралап жүріп өскен, сондықтан да көп тілде сөйлей білетін. Өз клиенттерінен ол сағатына 25 доллар аламын деп жобалаған. Әлдекім Бетаниге қоңырау шалды. Бұл италиян тілінде сабақ алуды сұраған қыз еді.
      Бетани ол қыздың үйіне сенбі күні келді. Оқушы үлкен жекежайда тұрады екен! Бетани үйге кіріп, өзін таныстырды. "Мен Меган боламын", - деді қыз. Бетани тіл үйретуді ең басынан қалай танысудан және алғыс білдіруден бастады. Меганға сөздерді дұрыс дыбыстау қиынға соқты. Бетани оқушысы сөздерді дұрыс айтқанға дейін қайталаттырды.
      Меган қамыға бастап, Бетаниді дұрыс үйретіп жатқан жоқсың деп кінәлай бастады. Бұнысымен Бетаниді ренжітіп қойды. Ол италиянша төрт жасынан бастап сөйлеп, жаза бастаған. "Меган, неге сізге сәл үзіліс жасап, сосын осыған қайта оралмасқа?" -деп ұсыныс жасады Бетани. Ол осылай қылса, тынышталар деп ойлаған. "Ал неге сізге үлкен үзіліс жасап, бұл жерден жоқ болмасқа?" - деді Меган. Бетани үйден шығып кетті, оған енді қайдағы бір кішкентай қыздың мазағына шыдап отыру керек емес еді.

      74. Repetitor jūmysyndağy bırınşı kün
      Betani bükıl jaz boiy repetitor bolyp jūmys ıstep aqşa tabamyn dep şeştı. Ol jarnamalaryn öz audanyndağy bastauyş mektepter mañyna jabystyryp kettı. Ol ispan, fransuz jäne italian tılındegı sabaqtardy ūsyndy. Betani älemdı aralap jürıp ösken, sondyqtan da köp tılde söilei bıletın. Öz klientterınen ol sağatyna 25 dollar alamyn dep jobalağan. Äldekım Betanige qoñyrau şaldy. Būl italian tılınde sabaq aludy sūrağan qyz edı.
      Betani ol qyzdyñ üiıne senbı künı keldı. Oquşy ülken jekejaida tūrady eken! Betani üige kırıp, özın tanystyrdy. "Men Megan bolamyn", - dedı qyz. Betani tıl üiretudı eñ basynan qalai tanysudan jäne alğys bıldıruden bastady. Meganğa sözderdı dūrys dybystau qiynğa soqty. Betani oquşysy sözderdı dūrys aitqanğa deiın qaitalattyrdy.
      Megan qamyğa bastap, Betanidı dūrys üiretıp jatqan joqsyñ dep kınälai bastady. Būnysymen Betanidı renjıtıp qoidy. Ol italianşa tört jasynan bastap söilep, jaza bastağan. "Megan, nege sızge säl üzılıs jasap, sosyn osyğan qaita oralmasqa?" -dep ūsynys jasady Betani. Ol osylai qylsa, tynyştalar dep oilağan. "Al nege sızge ülken üzılıs jasap, būl jerden joq bolmasqa?" - dedı Megan. Betani üiden şyğyp kettı, oğan endı qaidağy bır kışkentai qyzdyñ mazağyna şydap otyru kerek emes edı.
Скрыть текст
      75. Басқаларға көмектесуге мүдделі емессің
      Кимберли өте өзімшіл еді. Ол тек өз қарабасын ойлайтын және ол ешкімге көмектеспейтін. Оның бір сыныптасы оның химиядан конспектісін сұраған, ал ол оған бермеді. Мұғалім оқулықтан мәтінді дауыстап оқуын өтінген, ал ол өтінішті орындаудан бас тартты. Мектеп директоры одан едендегі қоқысты алып тастауын өтінген, ол тағы бас тартты. Директор Кимберлиді өзінің кабинетіне шақырып алды. Ол одан оның неге бүйтіп тіл алмайтынын сұрады. Кимберли оған ешкім ешқашан көмек көрсетпегенде өзінің басқаларға көмектесуге мүдделі еместігін айтты.
      "Сен маған ешкім көмектеспеді деп нені меңзеп отырсың?"- деп сұрады директор. Кимберли ешқашан өзінің әкесін көрмегенін және анасы туралы білмейтінін айтып түсіндірді. Оның әкесі ол әлі дүниеге келмей тұрып қайтқанын, сосын анасы босанып жатып өліп кеткенін айтты. Кимберлиді оны асырап алған адамдарға берген, оны асырап алған ата-анасы ондай жақсы адамдардан емес-ті. Олар оған басына пана болатын үй беріп, тамақпен қамтамасыз етіп қана қойған, бұдан артық басқа дым да емес. Мектеп директорының оған жаны ашып кетті. Кимберли оны аямауды өтінді, өйткені оған дербес болған ұнайтын.

      75. Basqalarğa kömektesuge müddelı emessıñ
      Kimberli öte özımşıl edı. Ol tek öz qarabasyn oilaityn jäne ol eşkımge kömektespeitın. Onyñ bır synyptasy onyñ himiadan konspektısın sūrağan, al ol oğan bermedı. Mūğalım oqulyqtan mätındı dauystap oquyn ötıngen, al ol ötınıştı oryndaudan bas tartty. Mektep direktory odan edendegı qoqysty alyp tastauyn ötıngen, ol tağy bas tartty. Direktor Kimberlidı özınıñ kabinetıne şaqyryp aldy. Ol odan onyñ nege büitıp tıl almaitynyn sūrady. Kimberli oğan eşkım eşqaşan kömek körsetpegende özınıñ basqalarğa kömektesuge müddelı emestıgın aitty.
      "Sen mağan eşkım kömektespedı dep nenı meñzep otyrsyñ?"- dep sūrady direktor. Kimberli eşqaşan özınıñ äkesın körmegenın jäne anasy turaly bılmeitının aityp tüsındırdı. Onyñ äkesı ol älı düniege kelmei tūryp qaitqanyn, sosyn anasy bosanyp jatyp ölıp ketkenın aitty. Kimberlidı ony asyrap alğan adamdarğa bergen, ony asyrap alğan ata-anasy ondai jaqsy adamdardan emes-tı. Olar oğan basyna pana bolatyn üi berıp, tamaqpen qamtamasyz etıp qana qoiğan, būdan artyq basqa dym da emes. Mektep direktorynyñ oğan jany aşyp kettı. Kimberli ony aiamaudy ötındı, öitkenı oğan derbes bolğan ūnaityn.
Скрыть текст
      76. Маған қарызыңды қайтар
      Пенни өткен жылы Криске принтерге сия алу үшін 100 долларды қарызға берген. Оған жиырма беттік жазба жұмысты басып шығару үшін принтерге сия керек болған, бірақ сол кезде ол қаржы жағынан біршама қысылған еді. Пенни ақшасын тез арада қайтарып алуды қалаған, бірақ солайымен орындалмай-ақ қойды. Ол әрқашан сылтауратып жүретін. Бірде Крис онда ақша бар екенін, бірақ ол оны ұмытып кеткенін айтқан. Енді бірде бастығы әлі айлығының чегін жазып бермегенін айтып ақталған. Біраз уақытқа Пенни Криске берген ақшасы туралы ұмытып кетті.
      Пенни Криспен бірге мейрамханаға барған кезде есіне түсті. Кристің қалай әмиянын алып жатқанын көріп, ол қарызды есіне түсірді. "Тыңдашы, сенде 100 доллар бар ма? Сен маған әлі қарыз емеспісің", - деді Пенни. "Мен сенімен есептесіп тастадым деп жүрсем", - деді Крис. Пенни күліп жіберді. "Мен қарызымды ертең қайтарсам қалай болады?" - деді Крис. Пенни егер қазір тағы иә десе, ол ақшасын енді ешқашан қайтармайтынын білді. Пенни жоқ деді, сөйтіп кідірместен 100 долларды қайтару үшін Криспен бірге банкке дейін барды.
      Крис банкке келіп, оған 100 долларын шығарып беруін өтінді. Бірақ оны есепшотымен бірдеңе дұрыс болмай қалыпты. Банк қызметкері оған оның шотында көк тиын да қалмағанын айтты! Әлдекім Кристің атынан оның шотындағы барлық қаражатты сыпырып кетіпті. Пеннидің маңдайына сол бір 100 долларын қайтару жазылмай-ақ қойыпты.

      76. Mağan qaryzyñdy qaitar
      Penni ötken jyly Kriske printerge sia alu üşın 100 dollardy qaryzğa bergen. Oğan jiyrma bettık jazba jūmysty basyp şyğaru üşın printerge sia kerek bolğan, bıraq sol kezde ol qarjy jağynan bırşama qysylğan edı. Penni aqşasyn tez arada qaitaryp aludy qalağan, bıraq solaiymen oryndalmai-aq qoidy. Ol ärqaşan syltauratyp jüretın. Bırde Kris onda aqşa bar ekenın, bıraq ol ony ūmytyp ketkenın aitqan. Endı bırde bastyğy älı ailyğynyñ şegın jazyp bermegenın aityp aqtalğan. Bıraz uaqytqa Penni Kriske bergen aqşasy turaly ūmytyp kettı.
      Penni Krispen bırge meiramhanağa barğan kezde esıne tüstı. Kristıñ qalai ämianyn alyp jatqanyn körıp, ol qaryzdy esıne tüsırdı. "Tyñdaşy, sende 100 dollar bar ma? Sen mağan älı qaryz emespısıñ", - dedı Penni. "Men senımen eseptesıp tastadym dep jürsem", - dedı Kris. Penni külıp jıberdı. "Men qaryzymdy erteñ qaitarsam qalai bolady?" - dedı Kris. Penni eger qazır tağy iä dese, ol aqşasyn endı eşqaşan qaitarmaitynyn bıldı. Penni joq dedı, söitıp kıdırmesten 100 dollardy qaitaru üşın Krispen bırge bankke deiın bardy.
      Kris bankke kelıp, oğan 100 dollaryn şyğaryp beruın ötındı. Bıraq ony esepşotymen bırdeñe dūrys bolmai qalypty. Bank qyzmetkerı oğan onyñ şotynda kök tiyn da qalmağanyn aitty! Äldekım Kristıñ atynan onyñ şotyndağy barlyq qarajatty sypyryp ketıptı. Pennidıñ mañdaiyna sol bır 100 dollaryn qaitaru jazylmai-aq qoiypty.
Скрыть текст
      77. Ыдыс-аяқ жуу
      103-ші пәтерде адамдарға ыдыс жетпей жатты. Ыдыс жуатын шұңғылша екі апта бойы жиналған май ыдысқа толып қалды. Үйде ешкім өзі қолданған ыдысты жуғысы келмеді. Оған қоса бәрі өзінің қандай ыдыс пайдаланғанын ұмытып қалған. Жағдай бақылаудан шығып кетті. Ыдыс үстінде шыбындар ұшып, олардың беті көгере бастаған.
      Үйдегілердің бәрі де бұл мәселе туралы білетін, бірақ ешкімнің де шара қолданғысы келмеді. Дайан үйдегі барлық қыздарды қонақ бөлмеге шақырып алды. "Адамдар, бізге анау ыдыстармен бір нәрсе жасау керек,"-деді Дайан. "Менің қайдағы бір ыдыспен айналысып жататын уақытым жоқ", - деді Клейри. "Біздің барлығымыздың да сол ыдыспен айналысып жататын уақытымыз жоқ", - деді ашулы дауыспен Дайан. "Неге бізге барлық ыдысты теңдей етіп төртке бөліп алмасқа? Осылай әділ болады", - деп ұсынды Элла. "Бірақ бұлай да әділ болмас, біздің арамызда басқалар секілді сонша көп ыдысты пайдаланбағандар да бар", - деді Кэти.
      Біреу пәтердің есігін қақты. Клейри есікті ашты. Бұл олардың көршісі Илай болатын. "Мен әдейі естиін деп емес, бірақ сендердің дауларыңды естідім. Мен ойланып көріп, сендердің ыдыстарыңды 40 долларға жуып берейін деп шештім", - деді ол. Қыздардың әрқайсысы 10 доллардан төлеуі керек. Олар бұны тұрарлық іс деп шешті. Егер Илай ыдысты жуып берсе, олардың ешқайсысы ыдыс жуып әуре болмайды.

      77. Ydys-aiaq juu
      103-şı päterde adamdarğa ydys jetpei jatty. Ydys juatyn şūñğylşa ekı apta boiy jinalğan mai ydysqa tolyp qaldy. Üide eşkım özı qoldanğan ydysty juğysy kelmedı. Oğan qosa bärı özınıñ qandai ydys paidalanğanyn ūmytyp qalğan. Jağdai baqylaudan şyğyp kettı. Ydys üstınde şybyndar ūşyp, olardyñ betı kögere bastağan.
      Üidegılerdıñ bärı de būl mäsele turaly bıletın, bıraq eşkımnıñ de şara qoldanğysy kelmedı. Daian üidegı barlyq qyzdardy qonaq bölmege şaqyryp aldy. "Adamdar, bızge anau ydystarmen bır närse jasau kerek,"-dedı Daian. "Menıñ qaidağy bır ydyspen ainalysyp jatatyn uaqytym joq", - dedı Kleiri. "Bızdıñ barlyğymyzdyñ da sol ydyspen ainalysyp jatatyn uaqytymyz joq", - dedı aşuly dauyspen Daian. "Nege bızge barlyq ydysty teñdei etıp törtke bölıp almasqa? Osylai ädıl bolady", - dep ūsyndy Ella. "Bıraq būlai da ädıl bolmas, bızdıñ aramyzda basqalar sekıldı sonşa köp ydysty paidalanbağandar da bar", - dedı Keti.
      Bıreu päterdıñ esıgın qaqty. Kleiri esıktı aşty. Būl olardyñ körşısı ilai bolatyn. "Men ädeiı estiın dep emes, bıraq senderdıñ daularyñdy estıdım. Men oilanyp körıp, senderdıñ ydystaryñdy 40 dollarğa juyp bereiın dep şeştım", - dedı ol. Qyzdardyñ ärqaisysy 10 dollardan töleuı kerek. Olar būny tūrarlyq ıs dep şeştı. Eger ilai ydysty juyp berse, olardyñ eşqaisysy ydys juyp äure bolmaidy.
Скрыть текст
      78. Артық қылам деп тыртық қыла жаздадым
      Грег панасыз жандарға қатысты әрқашан тұрақты пікірде еді. Ол адам панасыз болса да, олар өзіне қатысты әділ қарым-қатынасқа лайықты. Оларды мұндай халге жеткізетін олардың өмірінде болған қайғылы бір нәрсе болса керек. Ол оларға қолынан келгенше көмектесуге тырысты.
      Ризашылық күні Грег тегін күрке тауық тарату үшін өз ауданын шарлап шығуды шешті. Панасыз адамдар Грегке риза болды. Олар оған дәл солай өтеуін бере алмағаны үшін ыңғайсызданды. Грег оларға алаңдамауларын сұрады. Грег тағы оларға бір-бірімен сөйлесіп, өздерін ондай жалғыз сезінбеуге шақырды.
      Грег өзіне қарай полицейлердің жақындап келе жатқанын көрді. Оларға менен не керек екен деп таңғалып қалды. Полицейлер Грегке тиісті лицензиясыз бұлайша тегін тамақ тарата алмайтындығын айтты, өйткені денсаулық сақтау мәселесі бар екенін көрсетті. Грег мұны ақылға сыйымсыз деп есептеді, өйткені күркетауықтың сапасы жақсы екені айқын еді. Полиция қызметкерлері Грегке егер ол тағы тамақ тарататын болса, оны түрмеге жабатындарын айтты. Грег неге жақсы іс жасау жаман екенін түсінбеді.

      78. Artyq qylam dep tyrtyq qyla jazdadym
      Greg panasyz jandarğa qatysty ärqaşan tūraqty pıkırde edı. Ol adam panasyz bolsa da, olar özıne qatysty ädıl qarym-qatynasqa laiyqty. Olardy mūndai halge jetkızetın olardyñ ömırınde bolğan qaiğyly bır närse bolsa kerek. Ol olarğa qolynan kelgenşe kömektesuge tyrysty.
      Rizaşylyq künı Greg tegın kürke tauyq taratu üşın öz audanyn şarlap şyğudy şeştı. Panasyz adamdar Gregke riza boldy. Olar oğan däl solai öteuın bere almağany üşın yñğaisyzdandy. Greg olarğa alañdamaularyn sūrady. Greg tağy olarğa bır-bırımen söilesıp, özderın ondai jalğyz sezınbeuge şaqyrdy.
      Greg özıne qarai poliseilerdıñ jaqyndap kele jatqanyn kördı. Olarğa menen ne kerek eken dep tañğalyp qaldy. Poliseiler Gregke tiıstı lisenziasyz būlaişa tegın tamaq tarata almaityndyğyn aitty, öitkenı densaulyq saqtau mäselesı bar ekenın körsettı. Greg mūny aqylğa syiymsyz dep eseptedı, öitkenı kürketauyqtyñ sapasy jaqsy ekenı aiqyn edı. Polisia qyzmetkerlerı Gregke eger ol tağy tamaq taratatyn bolsa, ony türmege jabatyndaryn aitty. Greg nege jaqsy ıs jasau jaman ekenın tüsınbedı.
Скрыть текст
      79. Сәтсіздікпен бетпе-бет келді
      Картер өз достарының арасында әрқашан бәсекеге дайын тұратын адам ретінде белгілі еді. Ол барлық нәрсені бәсеке қып көретін, ең әдемі автомобиль иесі болудан бастап математикадан үй жұмысын бірінші аяқтауға дейін. Бұның жақсы да, жаман да жақтары болды. Жақсы жағы -бұл оның көп нәрсеге жетуіне себеп болуы. Ол әрдайым бар күшімен ең үздік болуға ұмтылды. Жаман жағы- бұл оны әрдайым қыспақта ұстайтын.
      Картер жақында ағылшын тілінен қиын бақылау тапсырған. Екі-үш күннен соң оған қорытынды нәтижелерін айтқан. Ол "үштік" алған. Ол аң-таң болды. Бұған дейін ол ешқашан "бестіктен" түспейтін. Ол достарынан жұмыстары үшін қандай баға алғандарын сұрады. Олар оған айтқысы келмеді, өйткені ол тағы мақтанады деп ойлады. "Картер, сен бізден қандай баға алғанымызды сұрағанда, біз қысыламыз", - деді олардың біреуі. Картер өзінің төмен баға алғанын мойындағысы келмеді.
      Сабақ біткен соң Картер мұғалімге жақындап, сынып бойынша орташа баға қандай екенін сұрады. Грин ханым орташа баға "төрттік" екенін айтты. Картердің көңілі қатты түсіп кетті. Алғаш рет оның бағасы орташадан төмен болып тұр. Грин ханым оған алаңдамауын айтты, тіпті ең ақылды деген адамдардың өздері де сәтсіздікке ұшырайды.

      79. Sätsızdıkpen betpe-bet keldı
      Karter öz dostarynyñ arasynda ärqaşan bäsekege daiyn tūratyn adam retınde belgılı edı. Ol barlyq närsenı bäseke qyp köretın, eñ ädemı avtomobil iesı boludan bastap matematikadan üi jūmysyn bırınşı aiaqtauğa deiın. Būnyñ jaqsy da, jaman da jaqtary boldy. Jaqsy jağy -būl onyñ köp närsege jetuıne sebep boluy. Ol ärdaiym bar küşımen eñ üzdık boluğa ūmtyldy. Jaman jağy- būl ony ärdaiym qyspaqta ūstaityn.
      Karter jaqynda ağylşyn tılınen qiyn baqylau tapsyrğan. Ekı-üş künnen soñ oğan qorytyndy nätijelerın aitqan. Ol "üştık" alğan. Ol añ-tañ boldy. Būğan deiın ol eşqaşan "bestıkten" tüspeitın. Ol dostarynan jūmystary üşın qandai bağa alğandaryn sūrady. Olar oğan aitqysy kelmedı, öitkenı ol tağy maqtanady dep oilady. "Karter, sen bızden qandai bağa alğanymyzdy sūrağanda, bız qysylamyz", - dedı olardyñ bıreuı. Karter özınıñ tömen bağa alğanyn moiyndağysy kelmedı.
      Sabaq bıtken soñ Karter mūğalımge jaqyndap, synyp boiynşa ortaşa bağa qandai ekenın sūrady. Grin hanym ortaşa bağa "törttık" ekenın aitty. Karterdıñ köñılı qatty tüsıp kettı. Alğaş ret onyñ bağasy ortaşadan tömen bolyp tūr. Grin hanym oğan alañdamauyn aitty, tıptı eñ aqyldy degen adamdardyñ özderı de sätsızdıkke ūşyraidy.
Скрыть текст
      80. 4-ші маусымға жоспарлар
      Төртінші маусым Гриффендер үшін маңызды күн еді. Жыл сайын олар өз үйлерінде достары мен туыс- туғандарымен бірге үлкен той өткізетін. Бірінші бәрі фильм қарайтын. Сосын олар түскі асқа хот-догтар жейтін. Одан кейін олар ойындар ойнайтын. Олар бірге ойнайтын кейбір ойындарға арқан тартыс, флагбол, сенім білдіру жаттығулары кіретін. Ойын ойнап болып, олар кешкі асқа отыратын. Кешкі ас негізінен етті қабырғалардан, жүгеріден және жасыл бұршақтардан тұратын.
      Кешкі ас кезінде Гриффендер өмірлеріндегі өзгерістер мен қазіргі жағдайлар туралы әңгіме құрды. Бұл жылғы маңызды жаңалық Лила Гриффинге бір дүние жүзі бойынша танымал компания директорының құда түсуі болды. Лила ауқатты болатын болды. Ол Беверли-Хиллзға көшіп барады. Оның нағашысы одан жұмысынан кететін-кетпейтінін сұрады. Лила үйде отыра беру жалықтырып жіберетіндіктен, жұмысын тастамайтынын айтты.
      Кешкі астан соң Гриффиндер от шашуларды қызықтады. Оларда от шашудың ерекше түрі болған. Бұл жылы олар өздерінің басқаша от шашуын жасайық деп шешкен екен. От шашулар барлық түстерден болған: көгілдір, қызыл және күлгін. Олардың от шашуы саябақтағыдай үлкен болмады, бірақ сонда да олар көп түсті әсерлі шыққан еді.

      80. 4-şı mausymğa josparlar
      Törtınşı mausym Griffender üşın mañyzdy kün edı. Jyl saiyn olar öz üilerınde dostary men tuys- tuğandarymen bırge ülken toi ötkızetın. Bırınşı bärı film qaraityn. Sosyn olar tüskı asqa hot-dogtar jeitın. Odan keiın olar oiyndar oinaityn. Olar bırge oinaityn keibır oiyndarğa arqan tartys, flagbol, senım bıldıru jattyğulary kıretın. Oiyn oinap bolyp, olar keşkı asqa otyratyn. Keşkı as negızınen ettı qabyrğalardan, jügerıden jäne jasyl būrşaqtardan tūratyn.
      Keşkı as kezınde Griffender ömırlerındegı özgerıster men qazırgı jağdailar turaly äñgıme qūrdy. Būl jylğy mañyzdy jañalyq Lila Griffinge bır dünie jüzı boiynşa tanymal kompania direktorynyñ qūda tüsuı boldy. Lila auqatty bolatyn boldy. Ol Beverli-Hillzğa köşıp barady. Onyñ nağaşysy odan jūmysynan ketetın-ketpeitının sūrady. Lila üide otyra beru jalyqtyryp jıberetındıkten, jūmysyn tastamaitynyn aitty.
      Keşkı astan soñ Griffinder ot şaşulardy qyzyqtady. Olarda ot şaşudyñ erekşe türı bolğan. Būl jyly olar özderınıñ basqaşa ot şaşuyn jasaiyq dep şeşken eken. Ot şaşular barlyq tüsterden bolğan: kögıldır, qyzyl jäne külgın. Olardyñ ot şaşuy saiabaqtağydai ülken bolmady, bıraq sonda da olar köp tüstı äserlı şyqqan edı.
Скрыть текст


В подготовке текстов на казахском языке участвовали пользователи сайта sozdik.kz:
Nurdaulet Aspenov, Гульнар Абдраимова, Жанара Қабина, Алтынгуль Кептербаева, Аслан Бисенов, Жанар Амангалиева, Гаухар Назымбекова, Акжайык Сабырбаева, Мади Толегенов, Назгуль Тынбаева, Рахат Уйсымбаев.
Корректор текстов на казахском языке: Атлас Кудайбергенова



© Татьяна Валяева,  2007–2023
 <<  Казахский по уровням. Ур.5, стр.3 Вернуться к началу Казахский по уровням. Ур.5, стр.5  >> 

Главная             Цвета текста на сайте             Телеграм-канал «Сөйлесейік»             kaz-tili@yandex.kz             Гостевая книга