Казахский язык
Главная
Существительные
Послелоги
Прилагательные
Числительные
Местоимения
Наречия, Союзы
Личные окончания
Глаголы
Вспомогательные глаголы
Причастия
 Деепричастия
Конструкции
Предложения
  Проверь себя!
  Упражнения
   Грамматика детям
  Удивительный мир
Видеокурс
   Разговорник
Фразеологизмы
   Книга для чтения
С казахским не шутят?
Рассказы
Сказки
Песни
Полезное
Словарь
Ссылки
Автор
Суперлёг. чтение
  1. 1  
  2. 1  
  1. 2  
  2. 2  
  1. 3  
  2. 3  
  1. 4  
  1. 5  

Каталог тем
Лёг.истор.
  1. 1  
  1. 2  
  1. 3  
  1. 4  
  1. 5  
  1. 6  
  1. 7  
 Истории о детях
  1. 1  
  2. 1  
  1. 2  
  2. 2  
  1. 3  
  2. 3  
  1. 4  
  2. 4  
  1. 5  
  2. 5  
  2. 6  
  2. 7  
 Занимательное чтение
  1. 1  
  2. 1  
  3. 1  
  1. 2  
  2. 2  
  3. 2  
  1. 3  
  2. 3  
  3. 3  
  1. 4  
  2. 4  
  3. 4  
  1. 5  
  2. 5  
  3. 5  
 Казахский по уровням
  1. 1  
  2. 1  
  3. 1  
  4. 1  
  5. 1  
  1. 2  
  2. 2  
  3. 2  
  4. 2  
  5. 2  
  1. 3  
  2. 3  
  3. 3  
  4. 3  
  5. 3  
  1. 4  
  2. 4  
  3. 4  
  4. 4  
  5. 4  
  1. 5  
  2. 5  
  3. 5  
  4. 5  
  5. 5  
  2. 6  
  3. 6  
 Лёгкое чтение
  1. 1  
  2. 1  
  3. 1  
  1. 2  
  2. 2  
  3. 2  
  1. 3  
  2. 3  
  3. 3  
  1. 4  
  2. 4  
  1. 5  
  2. 5  
 Короткие истории
  1. 1  
  2. 1  
  3. 1  
  1. 2  
  2. 2  
  3. 2  
  1. 3  
  2. 3  
  3. 3  
  1. 4  
  2. 4  
  1. 5  
  2. 5  
 Кирил/Latyn 

Казахский по уровням

Уровень 4, страница 3
Грамматика казахского языка. Просто о сложном

Автор идеи, составитель и переводчик текстов
с английского языка на русский: Андрей Краснов

      41. Кітапханадағы кітаптар мен фильмдер
      Кейлин кітапханаға барды. Оған оның жобасы үшін Барак Обама туралы кітаптар керек еді. Ол оның өмірбаянын тапты. Бұл ол туралы көп мағлұмат жиналған ауыр кітап екен. Ол беттерін парақтады. Кітапта Обаманың әдемі суреттері болды. Кітап пайдалы болып шықты. Ол оны кәрзеңкесіне салды.
      Ол фильмдер бөлімін көріп қалды. Ол жақтан үйіне бірдеңе алғысы келді. Оған үш күнге тегін берілетін бір фильм алуға болар еді. Егер ол жеті күнге алса, бұл үш доллар тұрар еді. Ол диабетпен ауыратын қыз туралы фильмді алды. Оны кәрзеңкесіне салды. Карточкасына кітаптың қайтарып беру күні мен фильмді жазып берді.

      41. Kıtaphanadağy kıtaptar men filmder
      Keilin kıtaphanağa bardy. Oğan onyñ jobasy üşın Barak Obama turaly kıtaptar kerek edı. Ol onyñ ömırbaianyn tapty. Būl ol turaly köp mağlūmat jinalğan auyr kıtap eken. Ol betterın paraqtady. Kıtapta Obamanyñ ädemı suretterı boldy. Kıtap paidaly bolyp şyqty. Ol ony kärzeñkesıne saldy.
      Ol filmder bölımın körıp qaldy. Ol jaqtan üiıne bırdeñe alğysy keldı. Oğan üş künge tegın berıletın bır film aluğa bolar edı. Eger ol jetı künge alsa, būl üş dollar tūrar edı. Ol diabetpen auyratyn qyz turaly filmdı aldy. Ony kärzeñkesıne saldy. Kartoşkasyna kıtaptyñ qaitaryp beru künı men filmdı jazyp berdı.
Скрыть текст
      42. Ешқашан берілме
      Кеннет – жақсы теннис ойыншысы. Ол оны жеті жастан бастап ойнап келеді. Қазір ол 16 жаста. Ол бүкіл ел бойынша басқа ойыншылармен жарысады. Олар да өте жақсы ойнайды. Ол ертең өз жасындағы үздік теннисшімен жарысады. Ол қобалжып жүр. Оның қарсыласы туралы әртүрлі қауесет бар.
      Басқа ойыншының аты - Антонио. Антонио жақсы емес. Ол өте қатыгез. Ол адамдарды ауыртып қинаудан қорықпайды. Бұрын біреуді ұрып-соғыпты. Кеннет өз әкесіне жарысқа қатысудан бас тартқысы келетінін айтты. "Неге? Сенің қолыңнан бәрі де жақсы келеді ғой!" – деді Кеннеттің әкесі. "Мен Антониодан қорқамын", – деді ол. "Ешқашан берілме", – деді Кеннеттің әкесі.

      42. Eşqaşan berılme
      Kennet – jaqsy tenis oiynşysy. Ol ony jetı jastan bastap oinap keledı. Qazır ol 16 jasta. Ol bükıl el boiynşa basqa oiynşylarmen jarysady. Olar da öte jaqsy oinaidy. Ol erteñ öz jasyndağy üzdık tenisşımen jarysady. Ol qobaljyp jür. Onyñ qarsylasy turaly ärtürlı qaueset bar.
      Basqa oiynşynyñ aty - Antonio. Antonio jaqsy emes. Ol öte qatygez. Ol adamdardy auyrtyp qinaudan qoryqpaidy. Būryn bıreudı ūryp-soğypty. Kennet öz äkesıne jarysqa qatysudan bas tartqysy keletının aitty. "Nege? Senıñ qolyñnan bärı de jaqsy keledı ğoi!" – dedı Kennettıñ äkesı. "Men Antoniodan qorqamyn", – dedı ol. "Eşqaşan berılme", – dedı Kennettıñ äkesı.
Скрыть текст
      43. Жаңа бірдеңенің дәмін тату
      Ширли тағамды өте қатты талғайды. Ол ірімшік қосылған тағамдарды жемейді. Ол тауық пен шошқа етін ұнатпайды. Ол жаңа бірдеңенің дәмін татуды ұнатпайды. Бірде Ширли бір құрбысының үйіне келді. Құрбысының әкесі оларға камбоджилік тағам әзірлеп қойыпты. Ширли америкалық тағамдарға үйренген. "Мен мұны жей алмаймын", - деді Ширли құрбысына.
      "Жеуге тиіссің! Менің әкем мұны саған арнап әзірледі", - деді ол. Ширли ыңғайсызданып қалды. Ол шанышқыны қолына алды, ақырындап тағамды шанышқысымен шаншыды. Асықпай шайнап отырды. Тағам таңқаларлықтай дәмді болып шықты. Ол тағамын бес минут ішінде жеп қойды. "О! Мен саған тағы бір порция салып берейін", - деді құрбысының әкесі.

      43. Jaña bırdeñenıñ dämın tatu
      Şirli tağamdy öte qatty talğaidy. Ol ırımşık qosylğan tağamdardy jemeidı. Ol tauyq pen şoşqa etın ūnatpaidy. Ol jaña bırdeñenıñ dämın tatudy ūnatpaidy. Bırde Şirli bır qūrbysynyñ üiıne keldı. Qūrbysynyñ äkesı olarğa kambodjilık tağam äzırlep qoiypty. Şirli amerikalyq tağamdarğa üirengen. "Men mūny jei almaimyn", - dedı Şirli qūrbysyna.
      "Jeuge tiıssıñ! Menıñ äkem mūny sağan arnap äzırledı", - dedı ol. Şirli yñğaisyzdanyp qaldy. Ol şanyşqyny qolyna aldy, aqyryndap tağamdy şanyşqysymen şanşydy. Asyqpai şainap otyrdy. Tağam tañqalarlyqtai dämdı bolyp şyqty. Ol tağamyn bes minut ışınde jep qoidy. "O! Men sağan tağy bır porsia salyp bereiın", - dedı qūrbysynyñ äkesı.
Скрыть текст
      44. Ол өзін суретке түсіргенді қаламайды
      Чарлиді объектив алдында қорқыныш билейді. Ол өзін суретке түсіргенді қаламайды. Ол жиі фотоаппараттан аулақ болуға тырысатын. Чарли достарымен Гаваяда болды. Боб топпен суретке түсірмек болды. Жағажай суретке түсу үшін керемет орын деп есептеді. Чарли күйгелектене бастады. Оның достары бір- бірімен тығыздалып тұрысты. Чарли тысқары шығып кетті.
      "Чарли, мұнда кел!" - деп шақырды достары. Чарли олардың сөзін елемеді. Боб фотоаппаратын қойып, оны қуа жөнелді. "Чарли, сен білесің бе, фото суреттер неге маңызды екенін?" Чарли басын шайқады. " Ертең қартайған шағыңда, балаларың және өзің жас кезіңде қандай болғаныңды көру үшін қажет", - деді Боб.

      44. Ol özın suretke tüsırgendı qalamaidy
      Şarlidı obektiv aldynda qorqynyş bileidı. Ol özın suretke tüsırgendı qalamaidy. Ol jiı fotoaparattan aulaq boluğa tyrysatyn. Şarli dostarymen Gavaiada boldy. Bob toppen suretke tüsırmek boldy. Jağajai suretke tüsu üşın keremet oryn dep eseptedı. Şarli küigelektene bastady. Onyñ dostary bır- bırımen tyğyzdalyp tūrysty. Şarli tysqary şyğyp kettı.       "Şarli, mūnda kel!" - dep şaqyrdy dostary. Şarli olardyñ sözın elemedı. Bob fotoaparatyn qoiyp, ony qua jöneldı. "Şarli, sen bılesıñ be, foto suretter nege mañyzdy ekenın?" Şarli basyn şaiqady. " Erteñ qartaiğan şağyñda, balalaryñ jäne özıñ jas kezıñde qandai bolğanyñdy köru üşın qajet", - dedı Bob.
Скрыть текст
      45. Жағажайда
      Джейн мен Тара жағажайға кетті. Ыстық болған. Күн шақырайып тұрды. Аспан шайдай ашық еді. Джейн күнге қарсы жақпамай жағып алды. Ол оны бетіне, қолына, аяғына жақты. Ол терісінің қарайып кеткенін қаламады. Оның жақпасының аты SPF 50. Бұның мағынасы оның күн астында жақпа майсыз қалғанға қараған да 50 есе ұзақ болуына мүмкіндік береді дегенді білдіреді.
      SPF 50 кремімен Джейннің терісі күймеуі мүмкін. Ол Тараға кремнің қажет –қажет емесін сұрады. "Жоқ, менде бәрі жақсы", - деді Тара. Джейн оның күнге күйіп кетуі мүмкін екенін ескертті. Тара бұған мән бермеді. Олар үйлеріне оралғанда Тара жай ғана күнге қарайған еді. Ол күйіп қалған жоқ. Кейбір адамдар күннің көзіне күймейді.

      45. Jağajaida
      Djein men Tara jağajaiğa kettı. Ystyq bolğan. Kün şaqyraiyp tūrdy. Aspan şaidai aşyq edı. Djein künge qarsy jaqpamai jağyp aldy. Ol ony betıne, qolyna, aiağyna jaqty. Ol terısınıñ qaraiyp ketkenın qalamady. Onyñ jaqpasynyñ aty SPF 50. Būnyñ mağynasy onyñ kün astynda jaqpa maisyz qalğanğa qarağan da 50 ese ūzaq boluyna mümkındık beredı degendı bıldıredı.
      SPF 50 kremımen Djeinnıñ terısı küimeuı mümkın. Ol Tarağa kremnıñ qajet – qajet emesın sūrady. "Joq, mende bärı jaqsy", - dedı Tara. Djein onyñ künge küiıp ketuı mümkın ekenın eskerttı. Tara būğan män bermedı. Olar üilerıne oralğanda Tara jai ğana künge qaraiğan edı. Ol küiıp qalğan joq. Keibır adamdar künnıñ közıne küimeidı.
Скрыть текст
      46. Қыpсықты көлік
      Тайлер өзінің қызыл Honda-сын 20 жыл бойы айдап жүр. Оның көлігі не көрмеді. Онда көптеген сызаттар бар. Олардың көбісі жолдың жиектас қоршауына соғылғаннан болған еді. Бірде әлдекім оның көлігін кілтпен сызып кеткен. Қызыл түсті бояуы оңып кеткен еді. Жылыту және салқындату жүйесі тіпті күлкіңді келтіреді. Көшеде онсыз да ыстық болса, керісінше тек қыздырғыш жұмыс істейді. Ал көшеде ызғарлы болғанда тек салқындатқыш қосылатын. Терезені ашсаң, тек жартысына түсетін. Тек бір ғана кантри музыкасының радиостанциясын ұстайтын. Терезетазартқыштар терезені сызып сүртетін. Көлікті жабу үшін есіктерді кілтпен бұрап шығу қажет. Тайлер жаңа көлік алайын деп жоспарлап жүр. Ол жеткілікті қаражат жиналғанша күтіп жүр.

      46. Qypsyqty kölık
      Tailer özınıñ qyzyl Honda-syn 20 jyl boiy aidap jür. Onyñ kölıgı ne körmedı. Onda köptegen syzattar bar. Olardyñ köbısı joldyñ jiektas qorşauyna soğylğannan bolğan edı. Bırde äldekım onyñ kölıgın kıltpen syzyp ketken. Qyzyl tüstı boiauy oñyp ketken edı. Jylytu jäne salqyndatu jüiesı tıptı külkıñdı keltıredı. Köşede onsyz da ystyq bolsa, kerısınşe tek qyzdyrğyş jūmys ısteidı. Al köşede yzğarly bolğanda tek salqyndatqyş qosylatyn. Terezenı aşsañ, tek jartysyna tüsetın. Tek bır ğana kantri muzykasynyñ radiostansiasyn ūstaityn. Terezetazartqyştar terezenı syzyp sürtetın. Kölıktı jabu üşın esıkterdı kıltpen būrap şyğu qajet. Tailer jaña kölık alaiyn dep josparlap jür. Ol jetkılıktı qarajat jinalğanşa kütıp jür.
Скрыть текст
      47. Рұқсаттың орнына кешірім
      Хейли бала кезінен құлағын тескісі келді. Бірақ оның ата-анасы рұқсат бермеді. Оларға тесілген құлақтың көрінісі ұнамайтын. Олар бөлек тұрған кезде, құлағын тесе алатынын айтты.
      Хейлидің барлық жақын достарының құлағы тесілген болатын. Олар оған құлағыңды тес деп айтатын. Олар оған тесігін шашыңмен жаба аласың дейтін. Бірақ Хейли бар уақытын алаңдаумен өткізгісі келмейтін. Егер ол құлағын тессе, ата-анасы ашуланады. Бар болғаны осы. Олар өмір бойы ашулана алмайды. Хейли терең тыныс алды. Ол құлағын тесті.

      47. Rūqsattyñ ornyna keşırım
      Heili bala kezınen qūlağyn teskısı keldı. Bıraq onyñ ata-anasy rūqsat bermedı. Olarğa tesılgen qūlaqtyñ körınısı ūnamaityn. Olar bölek tūrğan kezde, qūlağyn tese alatynyn aitty.
      Heilidıñ barlyq jaqyn dostarynyñ qūlağy tesılgen bolatyn. Olar oğan qūlağyñdy tes dep aitatyn. Olar oğan tesıgın şaşyñmen jaba alasyñ deitın. Bıraq Heili bar uaqytyn alañdaumen ötkızgısı kelmeitın. Eger ol qūlağyn tesse, ata-anasy aşulanady. Bar bolğany osy. Olar ömır boiy aşulana almaidy. Heili tereñ tynys aldy. Ol qūlağyn testı.
Скрыть текст
      48. Хайуанаттар паркінің жануарлары
      Ганна, Стефани және Эрика хайуанаттар паркіне келді. Олар көптеген сүйкімді жануарларды көрді. Хайуанаттар паркінде мойындары ұзын керіктер болды. Түрлері адам түріне ұқсас маймылдар болды. Алайда олар көп банан жейді. Жалы сұлу аттар да болды. Коала болды - австралиялық қалталы аю. Пандалар болды. Олар үлкен болды. Игуандар болды. Олар қызықты көрінді. Аюлар болды. Олар жұмсақ болып көрінді. Ганна, Стефани және Эрика хайуанаттарды ұстағылары келді. Олар олай жасай алмады. Олар тек қана суретке түсіре алды.

      48. Haiuanattar parkınıñ januarlary
      Ganna, Stefani jäne Erika haiuanattar parkıne keldı. Olar köptegen süikımdı januarlardy kördı. Haiuanattar parkınde moiyndary ūzyn kerıkter boldy. Türlerı adam türıne ūqsas maimyldar boldy. Alaida olar köp banan jeidı. Jaly sūlu attar da boldy. Koala boldy - avstralialyq qaltaly aiu. Pandalar boldy. Olar ülken boldy. iguandar boldy. Olar qyzyqty körındı. Aiular boldy. Olar jūmsaq bolyp körındı. Ganna, Stefani jäne Erika haiuanattardy ūstağylary keldı. Olar olai jasai almady. Olar tek qana suretke tüsıre aldy.
Скрыть текст
      49. Шоколад тым тәтті
      Сюзи шоколад жегенді жақсы көреді. Ол карамелі бар шоколадты қатты жақсы көреді. Оның анасы оған шоколад плиткасын берді. Сюзи бақытты. Ол плитканы тістеді. Плитка дәмді. Ол шөлдей бастады. Шоколад тым тәтті. "Анашым, сен маған сусын бере аласың ба?" - деп сұрады ол. Оның анасы оған сусын берді. Сюзи оны ішті. Бұл шоколадты сүт.
      "Тым тәтті!" - деп айғайлады Сюзи. "Сен қандай сусын қалайтыныңды айтпадың ғой", - деді анасы. Сюзи орнынан тұрды. Ол суы бар бөтелкені алды. Ол көп су ішті. "Енді жақсырақ", - деді ол. Ол шоколад жеуді жалғастырды.

      49. Şokolad tym tättı
      Süzi şokolad jegendı jaqsy köredı. Ol karamelı bar şokoladty qatty jaqsy köredı. Onyñ anasy oğan şokolad plitkasyn berdı. Süzi baqytty. Ol plitkany tıstedı. Plitka dämdı. Ol şöldei bastady. Şokolad tym tättı. "Anaşym, sen mağan susyn bere alasyñ ba?" - dep sūrady ol. Onyñ anasy oğan susyn berdı. Süzi ony ıştı. Būl şokoladty süt.
      "Tym tättı!" - dep aiğailady Süzi. "Sen qandai susyn qalaitynyñdy aitpadyñ ğoi", - dedı anasy. Süzi ornynan tūrdy. Ol suy bar bötelkenı aldy. Ol köp su ıştı. "Endı jaqsyraq", - dedı ol. Ol şokolad jeudı jalğastyrdy.
Скрыть текст
      50. Тістің жақсы күтімі
      Чактың тістері аппақ. Онда бұрын ешқашан кетік болған емес. Ол тісін жақсы күтеді. Ол ағартқыш тіс пастасымен тісін 5 минут тазартады. Ол тістерін айналмалы қимылдармен тазартады. Ол тілін де ұмытпайды. Осыдан кейін ол ауыз қуысына арналған жалбызды шайғышты қолданады. Ол тісін бір минут шаяды. Ауыз қуысы біраз шымшылайды. Енді ол тістерінің арасын тіс жібімен тазартады. Бұл үдерісті ол тамақтан кейін орындайды. Ол мұны жеңіл тамақтан кейін де жасайды. Ол тіс тазартатын құралдарын өзімен алып жүреді. Оларды тіпті мектепке де алып барады!

      50. Tıstıñ jaqsy kütımı
      Şaktyñ tısterı appaq. Onda būryn eşqaşan ketık bolğan emes. Ol tısın jaqsy kütedı. Ol ağartqyş tıs pastasymen tısın 5 minut tazartady. Ol tısterın ainalmaly qimyldarmen tazartady. Ol tılın de ūmytpaidy. Osydan keiın ol auyz quysyna arnalğan jalbyzdy şaiğyşty qoldanady. Ol tısın bır minut şaiady. Auyz quysy bıraz şymşylaidy. Endı ol tısterınıñ arasyn tıs jıbımen tazartady. Būl üderıstı ol tamaqtan keiın oryndaidy. Ol mūny jeñıl tamaqtan keiın de jasaidy. Ol tıs tazartatyn qūraldaryn özımen alyp jüredı. Olardy tıptı mektepke de alyp barady!
Скрыть текст
      51. Мүмкін емес жағдайлар болмайды
      Кейт қиындықпен қол жеткізетін нәрселерді қалайды. Ол 35 жасқа жеткенде Құрама Штаттардың президенті болғысы келеді. Ол Гарвардта оқығысы келеді және 1 миллион достары болғанын қалайды. Өзінің 10 бауыры мен сіңілілері болса екен дейді. Іш билерінің орындаушысы болғысы келеді. Бүкіл әлемді аралағысы келеді.
      Мақсаттары мен армандары туралы анасымен ой бөлісті. Анасы оған: " Сенде шынайылылық сезім болуы керек", - деді. Кейти: "Бірақ мен ерекше болғым келеді", - деді. Анасы оған: "Әр нәрсені ең кішісінен баста", - деді. Кейт анасының сөзін елей қоймады. Ол үшін ешқандай мүмкін емес жағдайлар болмайтындай көрінді.

      51. Mümkın emes jağdailar bolmaidy
      Keit qiyndyqpen qol jetkızetın närselerdı qalaidy. Ol 35 jasqa jetkende Qūrama Ştattardyñ prezidentı bolğysy keledı. Ol Garvardta oqyğysy keledı jäne 1 million dostary bolğanyn qalaidy. Özınıñ 10 bauyry men sıñılılerı bolsa eken deidı. İş bilerınıñ oryndauşysy bolğysy keledı. Bükıl älemdı aralağysy keledı.
      Maqsattary men armandary turaly anasymen oi bölıstı. Anasy oğan: " Sende şynaiylylyq sezım boluy kerek", - dedı. Keiti: "Bıraq men erekşe bolğym keledı", - dedı. Anasy oğan: "Är närsenı eñ kışısınen basta", - dedı. Keit anasynyñ sözın elei qoimady. Ol üşın eşqandai mümkın emes jağdailar bolmaityndai körındı.
Скрыть текст
      52. Ол ештеңе қаламады
      Доннаның туған күні жақындап қалды. Оның достары туған күніне қандай сыйлық қалайтынын сұрады. Донна ешқандай сыйлық қаламайтынын айтты. Ол ешкімге қарыздар болғысы келмеді. Ата – анасы да туған күніне не қалайтынын сұрады. Донна оларға ешқандай сыйлық алғысы келмейтінін айтты. "Сен сенімдісің бе?"- деді анасы. Әрине.
      Ата-анасы мен достары Доннаның сөзіне сене қоймады. Олар Донна сыпайылық танытып жүрген шығар деп ойлады. Солай бола тұрса да, олар оған сыйлық жасады. Доннаның анасы оған гауһар тасты білезік сыйлады. Әкесі гүл сыйлады. Ал достары тосынсый мен сауық кешін ұйымдастырды. Донна оларға алғысын білдірді. Бірақ осының бәріне көңілі толмады. Тосын сыйлықты сауық кешінде өзін көңілсіз сезінді.

      52. Ol eşteñe qalamady
      Donnanyñ tuğan künı jaqyndap qaldy. Onyñ dostary tuğan künıne qandai syilyq qalaitynyn sūrady. Donna eşqandai syilyq qalamaitynyn aitty. Ol eşkımge qaryzdar bolğysy kelmedı. Ata – anasy da tuğan künıne ne qalaitynyn sūrady. Donna olarğa eşqandai syilyq alğysy kelmeitının aitty. "Sen senımdısıñ be?"- dedı anasy. Ärine.
      Ata-anasy men dostary Donnanyñ sözıne sene qoimady. Olar Donna sypaiylyq tanytyp jürgen şyğar dep oilady. Solai bola tūrsa da, olar oğan syilyq jasady. Donnanyñ anasy oğan gauhar tasty bılezık syilady. Äkesı gül syilady. Al dostary tosynsyi men sauyq keşın ūiymdastyrdy. Donna olarğa alğysyn bıldırdı. Bıraq osynyñ bärıne köñılı tolmady. Tosyn syilyqty sauyq keşınde özın köñılsız sezındı.
Скрыть текст
      53. Қашықтықта сақталған қарым-қатынас
      Артур мен Бетти бір орта мектепте оқыған. Мектеп бітірген соң олар екі түрлі колледжге оқуға түсті. Бірақ олар сонда да араларындағы сенімділіктерін сақтап қалуға тырысты. Артур Калифорнияда тұрады. Ал Бетти Массачусетсте тұратын. Олар бір-бірімен жиі сөйлесіп тұратын. Олар телефон арқылы сөйлесетін. Олар бір-біріне хат жіберіп тұратын. Ол бір-біріне өздерінің немен айналысып жүргенін көрсететін фото суреттерін жіберетін. Олар өзара ғаламтор арқылы да сөйлесетін.
      Бірақ бұл қиынға соқты. Артур мен Бетти уақыт айырмашылығымен санасуға мәжбүр болды. Массачусетсте уақыт Калифорнияға қарағанда үш сағатқа алда болды. Кейде Артур қоңырау шалуды ұмытып кетеді. Ол Беттимен Калифорния уақытымен күндізгі сағат 11-де сөйлескісі келді. Бірақ бұл кезде Массачусетсте сағат 2 болатын. Олар бір-бірін қатты сағынып жүр.

      53. Qaşyqtyqta saqtalğan qarym-qatynas
      Artur men Betti bır orta mektepte oqyğan. Mektep bıtırgen soñ olar ekı türlı kolejge oquğa tüstı. Bıraq olar sonda da aralaryndağy senımdılıkterın saqtap qaluğa tyrysty. Artur Kaliforniada tūrady. Al Betti Massaşusetste tūratyn. Olar bır-bırımen jiı söilesıp tūratyn. Olar telefon arqyly söilesetın. Olar bır-bırıne hat jıberıp tūratyn. Ol bır-bırıne özderınıñ nemen ainalysyp jürgenın körsetetın foto suretterın jıberetın. Olar özara ğalamtor arqyly da söilesetın.
      PatrisiBıraq būl qiynğa soqty. Artur men Betti uaqyt aiyrmaşylyğymen sanasuğa mäjbür boldy. Massaşusetste uaqyt Kaliforniağa qarağanda üş sağatqa alda boldy. Keide Artur qoñyrau şaludy ūmytyp ketedı. Ol Bettimen Kalifornia uaqytymen kündızgı sağat 11-de söileskısı keldı. Bıraq būl kezde Massaşusetste sağat 2 bolatyn. Olar bır-bırın qatty sağynyp jür.
Скрыть текст
      54. Атқа мініп серуендеу
      Бүгін Сара қуанышты сезімде еді. Ол бірінші рет атқа мініп серуендейді. Оның ағасы оны жылқылар тұратын атқораға алып барды. Жылқылар оның әрдайым жақсы көретін жануарлары болатын. Ол жылқыларды көрген кезде оның жүрегі қуанышқа толатын.
      Ол серуендеу үшін жылқылардың ішінен біреуін таңдап алды. Ол өзің киім-кешегін алды. Киіп алғаннан кейін ол аттың үстіне отырды. Басында серуеннің селкілі көп болды. Көп кешікпей ол үйреніп алды. Ол өзін ұшып келе жатқандай сезінді. Кететін уақыт болғанда ол келесі жолы осы жерге атқа мініп серуендеуге келетіні жайлы ғана ойлады.

      54. Atqa mınıp seruendeu
      Bügın Sara quanyşty sezımde edı. Ol bırınşı ret atqa mınıp seruendeidı. Onyñ ağasy ony jylqylar tūratyn atqorağa alyp bardy. Jylqylar onyñ ärdaiym jaqsy köretın januarlary bolatyn. Ol jylqylardy körgen kezde onyñ jüregı quanyşqa tolatyn.
      Ol seruendeu üşın jylqylardyñ ışınen bıreuın tañdap aldy. Ol özıñ kiım-keşegın aldy. Kiıp alğannan keiın ol attyñ üstıne otyrdy. Basynda seruennıñ selkılı köp boldy. Köp keşıkpei ol üirenıp aldy. Ol özın ūşyp kele jatqandai sezındı. Ketetın uaqyt bolğanda ol kelesı joly osy jerge atqa mınıp seruendeuge keletını jaily ğana oilady.
Скрыть текст
      55. Компьютердің бұзылуы
      Джон өзінің компьютерінде жаңа ойын ойнап отырды. Ойын өте тартысты болып жатты. Ол соңғы деңгейге жеткен еді. Кенеттен бір құбыжық шығып, ойын кейіпкеріне шабуылдады. Ол қалып қойды. Джон қатты ашуланды. Компьютерді жұдырығымен бір ұрды. Компьютер экраны қарайып кетті.
      "О, жоқ!" - деп Джон айқайлап жіберді. Компьютер сынып қалды. Джон бұл жағдайды ата-анасына айтуға мәжбүр болды. Олар Джон үшін өте қапаланды. Келесі күні олар компьютерді жөндеу үшін шеберханаға алып барды. Джон өзін өте нашар сезінді. Ол ашуымды бұлай алмауым керек деп өзіне сабақ түйді. Ол бұл ойынды ойнауын қойды.

      55. Kompüterdıñ būzyluy
      Djon özınıñ kompüterınde jaña oiyn oinap otyrdy. Oiyn öte tartysty bolyp jatty. Ol soñğy deñgeige jetken edı. Kenetten bır qūbyjyq şyğyp, oiyn keiıpkerıne şabuyldady. Ol qalyp qoidy. Djon qatty aşulandy. Kompüterdı jūdyryğymen bır ūrdy. Kompüter ekrany qaraiyp kettı.
      "O, joq!" - dep Djon aiqailap jıberdı. Kompüter synyp qaldy. Djon būl jağdaidy ata-anasyna aituğa mäjbür boldy. Olar Djon üşın öte qapalandy. Kelesı künı olar kompüterdı jöndeu üşın şeberhanağa alyp bardy. Djon özın öte naşar sezındı. Ol aşuymdy būlai almauym kerek dep özıne sabaq tüidı. Ol būl oiyndy oinauyn qoidy.
Скрыть текст
      56. Жаңа диван сатып алу
      Джонсондардың диваны ескі еді. Ол олардың отбасында жиырма жылдан астам уақыт тұрды. Диванда олардың түскі астары мен кешкі астарынан қалған дақтар болды. Оны олардың мысығы жыртқан. Оның үстіне диваннан жағымсыз иістер шығып тұрды. Енді жаңасын сатып алатын уақыт келді.
      Олар жиһаз дүкеніне барды. Олар диванның барлық түрлерін қарады. Олар диванның ұзынын, қысқасын, былғарысын және матамен тартылған түрлерін көрді. Олар диванның төртеуі де сиятын, түсі қара былғарысын алатын болды. Диванды олардың үйіне жеткізді. Джонсондар бақытты. Барлық отбасы жаңа диванға жайғасып теледидар көрді.

      56. Jaña divan satyp alu
      Djonsondardyñ divany eskı edı. Ol olardyñ otbasynda jiyrma jyldan astam uaqyt tūrdy. Divanda olardyñ tüskı astary men keşkı astarynan qalğan daqtar boldy. Ony olardyñ mysyğy jyrtqan. Onyñ üstıne divannan jağymsyz iıster şyğyp tūrdy. Endı jañasyn satyp alatyn uaqyt keldı.
      Olar jihaz dükenıne bardy. Olar divannyñ barlyq türlerın qarady. Olar divannyñ ūzynyn, qysqasyn, bylğarysyn jäne matamen tartylğan türlerın kördı. Olar divannyñ törteuı de siatyn, tüsı qara bylğarysyn alatyn boldy. Divandy olardyñ üiıne jetkızdı. Djonsondar baqytty. Barlyq otbasy jaña divanğa jaiğasyp teledidar kördı.
Скрыть текст
      57. Дүкендегі сауда
      Тара және оның анасы дүкенде сауда жасап жүр еді. Кешкі асқа оларға тума-туыстары келу керек еді. Тара алма шырынын сатып алуға кетті , ал сол уақытта оның анасы салатқа жас көкөністер қарауға кетті. Оның анасы салат құрамына керектінің барлығын сатып алды. Ол қызанақ , салат , тауық еті және сары майда қуырылған тұздалған нан тілімдерін сатып алған. Тара тамақтан соң жаңғағы бар шоколадты бәліш беруді ұсынды. Ол жаңғақты бәліштің ішіне салатын қоспа сатып алды. Олар тауық пен макаронды да алды.
      Олар кассаға жақындады. Кассир олардың алғандарының бағасын санап шықты. Ол ақысын төледі. Олар азық-түліктерін қалталарға бөліп салып алған соң дүкеннен шықты. Енді кешкі ас дайындау үшін оларда керектері нәрселердің бәрі болды.

      57. Dükendegı sauda
      Tara jäne onyñ anasy dükende sauda jasap jür edı. Keşkı asqa olarğa tuma-tuystary kelu kerek edı. Tara alma şyrynyn satyp aluğa kettı , al sol uaqytta onyñ anasy salatqa jas kökönıster qarauğa kettı. Onyñ anasy salat qūramyna kerektınıñ barlyğyn satyp aldy. Ol qyzanaq , salat , tauyq etı jäne sary maida quyrylğan tūzdalğan nan tılımderın satyp alğan. Tara tamaqtan soñ jañğağy bar şokoladty bälış berudı ūsyndy. Ol jañğaqty bälıştıñ ışıne salatyn qospa satyp aldy. Olar tauyq pen makarondy da aldy.
      Olar kasağa jaqyndady. Kasir olardyñ alğandarynyñ bağasyn sanap şyqty. Ol aqysyn töledı. Olar azyq-tülıkterın qaltalarğa bölıp salyp alğan soñ dükennen şyqty. Endı keşkı as daiyndau üşın olarda kerekterı närselerdıñ bärı boldy.
Скрыть текст
      58. Көз дәрігерінде
      Саманта мұғалімнің тақтаға жазғанын анық көре алмайтын. Ол бұны анасына айтты. Анасы оған көзін тексертіп, жаңа көзілдірік алатын уақыт келгенін айтты. Ол көз дәрігеріне барды. Өз кезегі келгенде ол көз дәрігерінің кабинетіне кірді. Көз дәрігері оның көзін тексерді. Саманта өзіне таңдап алды. Ол жаңа көзілдірігін тағып көрді. Ол көзілдірікпен өте жақсы көретін болды.
      Біраз уақыттан соң, оған көзілдірігі дайын, алып кетсе болады деп айтылды. Ол өте қуанышты болды. Келесі күні сабақта ол бәрін анық көретін болды. Саманта енді көзін жыл сайын тексеріп тұруды ұмытпайды.

      58. Köz därıgerınde
      Samanta mūğalımnıñ taqtağa jazğanyn anyq köre almaityn. Ol būny anasyna aitty. Anasy oğan közın teksertıp, jaña közıldırık alatyn uaqyt kelgenın aitty. Ol köz därıgerıne bardy. Öz kezegı kelgende ol köz därıgerınıñ kabinetıne kırdı. Köz därıgerı onyñ közın tekserdı. Samanta özıne tañdap aldy. Ol jaña közıldırıgın tağyp kördı. Ol közıldırıkpen öte jaqsy köretın boldy.
      Bıraz uaqyttan soñ, oğan közıldırıgı daiyn, alyp ketse bolady dep aityldy. Ol öte quanyşty boldy. Kelesı künı sabaqta ol bärın anyq köretın boldy. Samanta endı közın jyl saiyn tekserıp tūrudy ūmytpaidy.
Скрыть текст
      59. Барлық билеттер сатылып кетті
      Кэтлин өзінің сүйікті тобын көргісі келді. Олар осы қалада өнер көрсетпекші. Концерт бір-екі айдан кейін болады. Билеттерді онлайн сату бір сағат бұрын басталды. Билеттер сатылымда болғанда, ол ұйықтап жатты. Ол оянған кезде барлық билеттер сатылып кетті. Кэтлин өзінің сүйікті музыкалық тобын көре алмайтынына қапа болды.
      Ол төсегінде отырып, олардың соңғы ән жинағын тыңдады. Ол ұйықтап қалғаны үшін өзіне ренжіді. Сәлден кейін оған құрбысы келді. Құрбысы оған билет сатып алғанын айтты. Кэтлиннің қуанғаннан төбесі көкке жетті. Ол құрбысын құшақтай алды. Ол құрбысымен концертке баратынына қатты қуанды.

      59. Barlyq biletter satylyp kettı
      Ketlin özınıñ süiıktı tobyn körgısı keldı. Olar osy qalada öner körsetpekşı. Konsert bır-ekı aidan keiın bolady. Biletterdı onlain satu bır sağat būryn bastaldy. Biletter satylymda bolğanda, ol ūiyqtap jatty. Ol oianğan kezde barlyq biletter satylyp kettı. Ketlin özınıñ süiıktı muzykalyq tobyn köre almaitynyna qapa boldy.
      Ol tösegınde otyryp, olardyñ soñğy än jinağyn tyñdady. Ol ūiyqtap qalğany üşın özıne renjıdı. Sälden keiın oğan qūrbysy keldı. Qūrbysy oğan bilet satyp alğanyn aitty. Ketlinnıñ quanğannan töbesı kökke jettı. Ol qūrbysyn qūşaqtai aldy. Ol qūrbysymen konsertke baratynyna qatty quandy.
Скрыть текст
      60. Қант шәрбаты мен мұздың ұсақ түйіршіктері қосылған түтікшедегі балмұздақ
      Жазғы лагердегі соңғы күн болатын. Күн ыстық болатын, термометр көрсеткіші 35 градусқа дейін жетті. Тәрбиешілерге балаларды ыстықтан қорғаудың амалын табу керек болды. Осы мәселені талқылай келе, олар балаларға түтікшедегі балмұздақты таратуды жөн көрді. Балмұздақ шәрбат пен мұз түйіршіктерінен жасалатын болды. Шәрбаттың алуан түрі болды, мысалы құлпынаймен, таңқураймен және қара жидекпен. Кейбір балалар балмұздақтың бір түрін таңдаса, өзгелері бірнеше түрін араластырып алды.
      Барлық балаларға түтікшедегі балмұздақ ұнады. Бұл күні бәрінің көңілі көтеріңкі болды. Бәрі осы тартуды тамсанып жеді. Түтікшедегі балмұздақ ойдағыдай болып шықты. Балалар балмұздақты жеп болған соң, ойын алаңына кетті. Балмұздақ балаларға салқындауға көмектесті.

      60. Qant şärbaty men mūzdyñ ūsaq tüiırşıkterı qosylğan tütıkşedegı balmūzdaq
      Jazğy lagerdegı soñğy kün bolatyn. Kün ystyq bolatyn, termometr körsetkışı 35 gradusqa deiın jettı. Tärbieşılerge balalardy ystyqtan qorğaudyñ amalyn tabu kerek boldy. Osy mäselenı talqylai kele, olar balalarğa tütıkşedegı balmūzdaqty taratudy jön kördı. Balmūzdaq şärbat pen mūz tüiırşıkterınen jasalatyn boldy. Şärbattyñ aluan türı boldy, mysaly qūlpynaimen, tañquraimen jäne qara jidekpen. Keibır balalar balmūzdaqtyñ bır türın tañdasa, özgelerı bırneşe türın aralastyryp aldy.
      Barlyq balalarğa tütıkşedegı balmūzdaq ūnady. Būl künı bärınıñ köñılı köterıñkı boldy. Bärı osy tartudy tamsanyp jedı. Tütıkşedegı balmūzdaq oidağydai bolyp şyqty. Balalar balmūzdaqty jep bolğan soñ, oiyn alañyna kettı. Balmūzdaq balalarğa salqyndauğa kömektestı.
Скрыть текст


В подготовке текстов на казахском языке участвовали пользователи сайта sozdik.kz:
Nurdaulet Aspenov, Жанара Қабина, Акжайык Сабырбаева, Гульнар Абдраимова, Алтынгуль Кептербаева, Жанар Амангалиева, Гаухар Назымбекова, Рахат Уйсымбаев, Norah Jones, Аслан Бисенов, Аяулым Орынгали, Бағлан Көке, Мади Толегенов, Раушан Муталипова и другие.
Корректор текстов на казахском языке: Атлас Кудайбергенова



© Татьяна Валяева,  2007–2023
 <<  Казахский по уровням. Ур.4, стр.2 Вернуться к началу Казахский по уровням. Ур.4, стр.4  >> 

Главная             Цвета текста на сайте             Телеграм-канал «Сөйлесейік»             kaz-tili@yandex.kz             Гостевая книга