1. Бай аға
      Элвин жаңа ноутбук алғысы келеді. Бірақ оның ата-анасы кедей. Оның анасы жақында жұмысынан айырылды. Оның әкесі де жақында жұмыстан кетті. Элвин ноутбукты ата-анасынан сұраудың қажеті жоқ екенін біледі. Ол өзінің бай ағасы Тоддан сұрауға бекінді. Ол ағасына көлікпен барды. Ағасының үйі әдемі. Ол үш қабатты. Төбеде люстра. Үйдің барлық қабырғасында қымбат суреттер ілінген. Үйде бес жатын бөлме мен төрт әжетхана бар. Элвин осында тұрғысы келді.
      Ағасы жейтін бір нәрсе ұсынды. «Жоқ, рахмет. Мен тамақтандым», - деді Элвин. Ағасы одан не үшін келгенін сұрады. Элвин не айтарын білмеді. Ол тәрбиесіз көрінгісі келмеді. «Менің ноутбугым ескірді, ал маған мектепке ноутбук керек. Мен ата-анамнан сұрар едім, бірақ олар қазір жұмыссыз», - деді Элвин.
      «Мен түсінемін», - деді ағасы. Ағасы әмиянынан 800 (сегіз жүз) доллар алды да, Элвинге берді. Элвин қуаныштан секірді. Ол өмірінде дәл қазіргідей бақытты болмапты. Анасы одан неге бүгін сондай бақытты екенін сұрады. Элвин ештеңе демеді. Ол анасының көңілінің түскенін қаламады.

      1. Bai ağa
      Elvin jaña noutbuk alğysy keledı. Bıraq onyñ ata-anasy kedei. Onyñ anasy jaqynda jūmysynan aiyryldy. Onyñ äkesı de jaqynda jūmystan kettı. Elvin noutbukty ata-anasynan sūraudyñ qajetı joq ekenın bıledı. Ol özınıñ bai ağasy Toddan sūrauğa bekındı. Ol ağasyna kölıkpen bardy. Ağasynyñ üiı ädemı. Ol üş qabatty. Töbede lüstra. Üidıñ barlyq qabyrğasynda qymbat suretter ılıngen. Üide bes jatyn bölme men tört äjethana bar. Elvin osynda tūrğysy keldı.
      Ağasy jeitın bır närse ūsyndy. «Joq, rahmet. Men tamaqtandym», - dedı Elvin. Ağasy odan ne üşın kelgenın sūrady. Elvin ne aitaryn bılmedı. Ol tärbiesız körıngısı kelmedı. «Menıñ noutbugym eskırdı, al mağan mektepke noutbuk kerek. Men ata-anamnan sūrar edım, bıraq olar qazır jūmyssyz», - dedı Elvin.
      «Men tüsınemın», - dedı ağasy. Ağasy ämianynan 800 (segız jüz) dollar aldy da, Elvinge berdı. Elvin quanyştan sekırdı. Ol ömırınde däl qazırgıdei baqytty bolmapty. Anasy odan nege bügın sondai baqytty ekenın sūrady. Elvin eşteñe demedı. Ol anasynyñ köñılınıñ tüskenın qalamady.
Скрыть текст

Казахский

      2. Колледжге оқуға түсу
      Қазіргі уақытта колледжге оқуға түсу қиын. Бір кездері бұл жеңілірек еді. Ал қазір жақсы бағаларымыз болса да жетпейді. Сізге алға қарай жылжу үшін әр пәннен жақсы баға алу керек. Сізге сыныптан тыс жұмыстармен айналысу керек. Сыныптан тыс жұмыстар дегеніміз –бұл сыныптан тыс уақытта айналысатын қызметтер: баскетбол ойнау, скрипкада ойнау, ән айту және тағы басқалар. Сіз SAT бойынша жоғары балл жинауыңыз керек. (Scholastic Assessment Test – Академиялық бағалау тесті – АҚШ-ғы жоғары оқу орынына түсу үшін стандарттық тест) немесе (American College Testing – Америкалық Тестілеу – АҚШ университетіне немесе колледжіне оқу түсуге және ауысу үшін стандарттық тест). Бұл тесттер сіздің біліміңізді бағалау үшін қолданылады. Онда әртүрлі пәндерден сұрақтар бар.
      Сіз қандай да бір қызметке жетекшілік етуіңіз керек. Жай ғана клубтың мүшесі болу жетпейді. Сіз клубтың басқарушысы немесе орынбасары болуыңыз керек. Және де сіздің жеке тұлғаңыз бен қабілетіңізді бағалайтын мұғалімдер, жаттықтырушылар мен кәсіпорын жетекшілерінің жазып отырған ұсыныс – хаттары да болу керек. Егер марапаттаулар алсаңыз да көмектеседі. Бұл сіздің жетістікке жете алатыныңызды дәлелдейді.
      Тағы да сіз өзіңіздің кім екеніңізді көрсететін шығарма жазуыңыз керек. Колледжге қызықты тұлғалар мен тарихтары бар адамдар керек. Жақсы баға алғанымен, іш пыстыратын шығармалары бар қатысушылар колледжге оқуға түсе алмайды. Оқуға түсе алмағандар көңіл күйлерін түсірудің қажеті жоқ. Оларға колледжге оқуға түсу жылдан жылға қиындап бара жатқанын түсіну керек.

      2. Kolejge oquğa tüsu
      Qazırgı uaqytta kolejge oquğa tüsu qiyn. Bır kezderı būl jeñılırek edı. Al qazır jaqsy bağalarymyz bolsa da jetpeidı. Sızge alğa qarai jylju üşın är pännen jaqsy bağa alu kerek. Sızge synyptan tys jūmystarmen ainalysu kerek. Synyptan tys jūmystar degenımız –būl synyptan tys uaqytta ainalysatyn qyzmetter: basketbol oinau, skripkada oinau, än aitu jäne tağy basqalar. Sız SAT boiynşa joğary bal jinauyñyz kerek. (Scholastıc Assessment Test – Akademialyq bağalau testı – AQŞ-ğy joğary oqu orynyna tüsu üşın standarttyq test) nemese (Amerıcan College Testıng – Amerikalyq Testıleu – AQŞ universitetıne nemese kolejıne oqu tüsuge jäne auysu üşın standarttyq test). Būl testter sızdıñ bılımıñızdı bağalau üşın qoldanylady. Onda ärtürlı pänderden sūraqtar bar.
      Sız qandai da bır qyzmetke jetekşılık etuıñız kerek. Jai ğana klubtyñ müşesı bolu jetpeidı. Sız klubtyñ basqaruşysy nemese orynbasary boluyñyz kerek. Jäne de sızdıñ jeke tūlğañyz ben qabıletıñızdı bağalaityn mūğalımder, jattyqtyruşylar men käsıporyn jetekşılerınıñ jazyp otyrğan ūsynys – hattary da bolu kerek. Eger marapattaular alsañyz da kömektesedı. Būl sızdıñ jetıstıkke jete alatynyñyzdy däleldeidı.
      Tağy da sız özıñızdıñ kım ekenıñızdı körsetetın şyğarma jazuyñyz kerek. Kolejge qyzyqty tūlğalar men tarihtary bar adamdar kerek. Jaqsy bağa alğanymen, ış pystyratyn şyğarmalary bar qatysuşylar kolejge oquğa tüse almaidy. Oquğa tüse almağandar köñıl küilerın tüsırudıñ qajetı joq. Olarğa kolejge oquğa tüsu jyldan jylğa qiyndap bara jatqanyn tüsınu kerek.
Скрыть текст

Казахский

      3. Оның қасы бірігіп кеткен
      Мариссаның туғанда физикалық кемшілігі болған. Оның қастары бірігіп кеткен. Бірігіп кеткен қас деген - екі бөлек қастың орнына бір ұзын қастың болуы. Адамдардың көпшілігінде екі бөлек қас болады. Адамдар оның біріккен қасын көріп күлкі етеді. Көп адамдар онымен дос болғысы келмейді. Алайда не болса да оның екі жақсы досы бар. Оның достары - Хизер және Джо. Олар Мариссаны қалай жаратылса, солай қабылдайды.
      Бірде Хизерге танымал балалар келді. Олардың басшысы Эми болатын. Эми егер Хизер Мариссаны тастаса, оны өз тобының қатарына қосатынын айтты. Хизер бұл туралы ойланды. Ол Мариссаны жақсы көрсе де, әрқашан танымал болуды армандаған. Ол Эмиге оның ұсынысы туралы ойланып көретінін айтты.
      Хизер Джоға болған жайтты айтып берді. Джо ашуланып кетті. «Сен қалайша мұндайға дейін ойланғансың? Сен деген өмір бойы Мариссамен дос болдың ғой», - деді Джо. Хизер ойланып қалды. Ол Мариссамен бірге қалай сабаққа дайындалғанын, бірге тамақтанғанын, күліп мәз болған сәттерді еске алды. Бұлай танымал болу осының бәрінің орнын баса алмайтын. Ол Эмиге қоңырау шалды: «Мен ешқашан Мариссамен достығымды үзбеймін, оның ішкі дүниесі сұлу». Эмимен сөйлесіп болып Хизер Марисса мен Джоны бір жерге уақыт өткізіп отыруға шақырды.

      3. Onyñ qasy bırıgıp ketken
      Marissanyñ tuğanda fizikalyq kemşılıgı bolğan. Onyñ qastary bırıgıp ketken. Bırıgıp ketken qas degen - ekı bölek qastyñ ornyna bır ūzyn qastyñ boluy. Adamdardyñ köpşılıgınde ekı bölek qas bolady. Adamdar onyñ bırıkken qasyn körıp külkı etedı. Köp adamdar onymen dos bolğysy kelmeidı. Alaida ne bolsa da onyñ ekı jaqsy dosy bar. Onyñ dostary - Hizer jäne Djo. Olar Marissany qalai jaratylsa, solai qabyldaidy.
      Bırde Hizerge tanymal balalar keldı. Olardyñ basşysy Emi bolatyn. Emi eger Hizer Marissany tastasa, ony öz tobynyñ qataryna qosatynyn aitty. Hizer būl turaly oilandy. Ol Marissany jaqsy körse de, ärqaşan tanymal boludy armandağan. Ol Emige onyñ ūsynysy turaly oilanyp köretının aitty.
      Hizer Djoğa bolğan jaitty aityp berdı. Djo aşulanyp kettı. «Sen qalaişa mūndaiğa deiın oilanğansyñ? Sen degen ömır boiy Marissamen dos boldyñ ğoi», - dedı Djo. Hizer oilanyp qaldy. Ol Marissamen bırge qalai sabaqqa daiyndalğanyn, bırge tamaqtanğanyn, külıp mäz bolğan sätterdı eske aldy. Būlai tanymal bolu osynyñ bärınıñ ornyn basa almaityn. Ol Emige qoñyrau şaldy: «Men eşqaşan Marissamen dostyğymdy üzbeimın, onyñ ışkı düniesı sūlu». Emimen söilesıp bolyp Hizer Marissa men Djony bır jerge uaqyt ötkızıp otyruğa şaqyrdy.
Скрыть текст

Казахский

      4. Жақсы көретін адамынан айырылу
      Эбби кеше өзінің анасынан айырылды. Оның анасы автомобильдік апатқа ұшырады. Мас жүргізуші оның анасының машинасына соғылды. Мас жүргізуші қазір түрмеде. Оны ұялту үшін Эбби түрмеге барып қайтты. «Сіз білесіз ғой не істеп қойғаныңызды, дұрыс па?» - деп сұрады Эбби. Мас жүргізуші басын изеп: «Мен өкінемін», - деп айтты. Ол жылай бастады. «'Өкінемін' менің анамды маған қайтармайды. Сіздің жеңілтектігіңіздің салдарынан мені анамнан айырдыңыз».
      Мас жүргізуші жылауын жалғастырды. Мен іштім, өйткені мен өзімді жалғыз сезіндім. Эбби ашуға келіп, түрмеден кетіп қалды. Ол енді ешқашан оның түрін көргісі келген жоқ. Ол оның түрмеде бүкіл өмірін өткізуін қалады. Эбби болған жағдайды қиындықпен қабылдады. Ол бір жұмаға жұмыстан сұранып алды. Ол өзінің жұмысын жақсы көреді, бірақ ол анасын ойлауды тоқтата алмады.
      Эббидің күйеуі оған күні бойы теледидар қарағанның орнына, өзіне қандай да бір керекті істі тауып алуын айтты. Эбби онымен келісті. Оған қандай да бір тиімді іспен айналысуды бастау керек еді. Ол онымен анасы мақтан тұтатындай қандай да бір іспен айналысқысы келді. Мас түрінде автомобильді жүргізуге жол бермес үшін Эбби арнайы бағдарламаны құрастырды. Ол мас адамдарды тегін жеткізіп салғысы келетін. Эбби адамдардың мас түрінде рөлге отырмауға түрткі болу үшін бүкіл елдегі колледждер, клубтар мен барларға барып жүрді.

      4. Jaqsy köretın adamynan aiyrylu
      Ebbi keşe özınıñ anasynan aiyryldy. Onyñ anasy avtomobildık apatqa ūşyrady. Mas jürgızuşı onyñ anasynyñ maşinasyna soğyldy. Mas jürgızuşı qazır türmede. Ony ūialtu üşın Ebbi türmege baryp qaitty. «Sız bılesız ğoi ne ıstep qoiğanyñyzdy, dūrys pa?» - dep sūrady Ebbi. Mas jürgızuşı basyn izep: «Men ökınemın», - dep aitty. Ol jylai bastady. «'Ökınemın' menıñ anamdy mağan qaitarmaidy. Sızdıñ jeñıltektıgıñızdıñ saldarynan menı anamnan aiyrdyñyz».
      Mas jürgızuşı jylauyn jalğastyrdy. Men ıştım, öitkenı men özımdı jalğyz sezındım. Ebbi aşuğa kelıp, türmeden ketıp qaldy. Ol endı eşqaşan onyñ türın körgısı kelgen joq. Ol onyñ türmede bükıl ömırın ötkızuın qalady. Ebbi bolğan jağdaidy qiyndyqpen qabyldady. Ol bır jūmağa jūmystan sūranyp aldy. Ol özınıñ jūmysyn jaqsy köredı, bıraq ol anasyn oilaudy toqtata almady.
      Ebbidıñ küieuı oğan künı boiy teledidar qarağannyñ ornyna, özıne qandai da bır kerektı ıstı tauyp aluyn aitty. Ebbi onymen kelıstı. Oğan qandai da bır tiımdı ıspen ainalysudy bastau kerek edı. Ol onymen anasy maqtan tūtatyndai qandai da bır ıspen ainalysqysy keldı. Mas türınde avtomobildı jürgızuge jol bermes üşın Ebbi arnaiy bağdarlamany qūrastyrdy. Ol mas adamdardy tegın jetkızıp salğysy keletın. Ebbi adamdardyñ mas türınde rölge otyrmauğa türtkı bolu üşın bükıl eldegı kolejder, klubtar men barlarğa baryp jürdı.
Скрыть текст

Казахский

      5. Чирлидер болуды армандаған
      Келли бастауыш мектептен бастап-ақ спорттық командаларды қолдау шараларына ат салысқан. Қазір ол колледждің соңғы курсында және чирлидингке белсенді қатысып, өз оқу орнының командасын қолдап жүр. Чирлидинг - бұл таңқаларлық спорт түрлерімен шоу элементтерінің қосындысы (би, гимнастика, акробатика). Ол «Лос-Анджелес Лейкерс» баскетбол клубының кәсіпқой чирлидері болмақшы. Чирлидер - спорттық шараның үзілісі кезінде көрермендердің (жанкүйерлердің) көңілін көтеретін қолғабыс тобының мүшесі. Бұл оның арманы еді. Ата-анасы оның бір қарапайымдау жұмыспен айналысқанын қалайтын: мысалы, медбике немесе заң қорғау фирмасында жұмыс істесе екен дейтін. Келли ата-анасының ұсынысын елемеді.
      Келли және оның чирлидингтегі жолдастары соңғы баскетбол матчында өз командаларына қолдау көрсеткен. Келли командаласының иығында тұрып құлап қалды. Бәрі үнсіз қалды. Оның достары оны қарап шығып жағдайының қалай екенін сұрады. Келлиді ауруханаға апаруға тура келді. Оның аяғына зақым келген еді. «Мен енді кәсіби чирлидер бола аламын ба?» - деп сұрады ол. «Өкінішке орай, жоқ», - деді дәрігер. Келли өмірдің әділетсіздігі туралы ойларын айтып салды.
      Келли болашағынан қорқатын. Оның барлық достары колледжден соң кім болатынын, немен айналысатынын білетін. Келли жоспарларын өзгертуге мәжбүр болды. Ол «Лос-Анджелес Лейкерс» клубына чирлидерлер қатарына алыну үшін бекітілген кездесу сынағына барудан бас тартты. Келли қандай мамандық таңдау жайлы ойланды. Ол әлі де бір чирлидингпен байланысты іспен айналысқысы келді. Біршама ойланып-толғанып Келли ақыры орта мектепте чирлидингке баулу бойынша жаттықтырушы болуды шешті.

      5. Şirlider boludy armandağan
      Kelli bastauyş mektepten bastap-aq sporttyq komandalardy qoldau şaralaryna at salysqan. Qazır ol kolejdıñ soñğy kursynda jäne şirlidingke belsendı qatysyp, öz oqu ornynyñ komandasyn qoldap jür. Şirliding - būl tañqalarlyq sport türlerımen şou elementterınıñ qosyndysy (bi, gimnastika, akrobatika). Ol «Los-Andjeles Leikers» basketbol klubynyñ käsıpqoi şirliderı bolmaqşy. Şirlider - sporttyq şaranyñ üzılısı kezınde körermenderdıñ (janküierlerdıñ) köñılın köteretın qolğabys tobynyñ müşesı. Būl onyñ armany edı. Ata-anasy onyñ bır qarapaiymdau jūmyspen ainalysqanyn qalaityn: mysaly, medbike nemese zañ qorğau firmasynda jūmys ıstese eken deitın. Kelli ata-anasynyñ ūsynysyn elemedı.
      Kelli jäne onyñ şirlidingtegı joldastary soñğy basketbol maşynda öz komandalaryna qoldau körsetken. Kelli komandalasynyñ iyğynda tūryp qūlap qaldy. Bärı ünsız qaldy. Onyñ dostary ony qarap şyğyp jağdaiynyñ qalai ekenın sūrady. Kellidı auruhanağa aparuğa tura keldı. Onyñ aiağyna zaqym kelgen edı. «Men endı käsıbi şirlider bola alamyn ba?» - dep sūrady ol. «Ökınışke orai, joq», - dedı därıger. Kelli ömırdıñ ädıletsızdıgı turaly oilaryn aityp saldy.
      Kelli bolaşağynan qorqatyn. Onyñ barlyq dostary kolejden soñ kım bolatynyn, nemen ainalysatynyn bıletın. Kelli josparlaryn özgertuge mäjbür boldy. Ol «Los-Andjeles Leikers» klubyna şirliderler qataryna alynu üşın bekıtılgen kezdesu synağyna barudan bas tartty. Kelli qandai mamandyq tañdau jaily oilandy. Ol älı de bır şirlidingpen bailanysty ıspen ainalysqysy keldı. Bırşama oilanyp-tolğanyp Kelli aqyry orta mektepte şirlidingke baulu boiynşa jattyqtyruşy boludy şeştı.
Скрыть текст

Казахский

      6. Құпиялы таңқаларлық кейіпкер
      Кимберли кәдімгі жасөспірім қыз бала. Ол орта білім беретін мектепте оқиды, үй тапсырмаларын орындайды, оның тік мінезді қыздармен өз мәселелері бар, ата- аналарымен ой бөліседі. Сондай-ақ Кимберлидің өзіндік құпиялы қасиеті бар. Ол таңқаларлық күш иесі. Кимберли жерден көліктерді көтере алады. Ол өз күшін қаласындағы қылмыстық жағдайларды шешуге қолданады. Ол тіпті жаңалықтардан да көрініп жүрді.
      Кимберли осы қасиеттерін барлығынан жасырады, тек бауыры мен ата-анасынан жасырмайды. Ол барлық адамдардың өзімен өзгеше араласқанын қаламайды. Себебі адамдардың онымен ерекше кейіпкер ретінде сөйлескенін қаламайды. Өзін негізінде қалай көрсе, солай қабылдағанын қалайды. Ол өзінің бет әлпетін жасыру үшін, көзіне жасыл түсті линза, бетіне бет перде киеді. Ол таңқаларлық кейіпін көрсету үшін үстіне плащ пен күлгін түсті жейде киеді.
      Кей кезде Кимберли өзіне тік мінезді қыздар жәбір көрсеткенде, ол өзінің кім екенін айтқысы келеді. Бірде оның ғылыми жобасын жоғалтып жібергенде айтып қала жаздады. Кимберлидің жұптасы бар, ол оның айнымас досы. Таңқаларлық кейіпкер досының жасырын аты ОттоБот, ал шын аты Оливер. Оның күші таңқаларлық жылдамдығында. Оливер Кимберли оқитын мектепте оқиды, бірақ ол өзінің қасиеттерін жасырмайды.

      6. Qūpialy tañqalarlyq keiıpker
      Kimberli kädımgı jasöspırım qyz bala. Ol orta bılım beretın mektepte oqidy, üi tapsyrmalaryn oryndaidy, onyñ tık mınezdı qyzdarmen öz mäselelerı bar, ata- analarymen oi bölısedı. Sondai-aq Kimberlidıñ özındık qūpialy qasietı bar. Ol tañqalarlyq küş iesı. Kimberli jerden kölıkterdı kötere alady. Ol öz küşın qalasyndağy qylmystyq jağdailardy şeşuge qoldanady. Ol tıptı jañalyqtardan da körınıp jürdı.
      Kimberli osy qasietterın barlyğynan jasyrady, tek bauyry men ata-anasynan jasyrmaidy. Ol barlyq adamdardyñ özımen özgeşe aralasqanyn qalamaidy. Sebebı adamdardyñ onymen erekşe keiıpker retınde söileskenın qalamaidy. Özın negızınde qalai körse, solai qabyldağanyn qalaidy. Ol özınıñ bet älpetın jasyru üşın, közıne jasyl tüstı linza, betıne bet perde kiedı. Ol tañqalarlyq keiıpın körsetu üşın üstıne plaş pen külgın tüstı jeide kiedı.
      Kei kezde Kimberli özıne tık mınezdı qyzdar jäbır körsetkende, ol özınıñ kım ekenın aitqysy keledı. Bırde onyñ ğylymi jobasyn joğaltyp jıbergende aityp qala jazdady. Kimberlidıñ jūptasy bar, ol onyñ ainymas dosy. Tañqalarlyq keiıpker dosynyñ jasyryn aty OttoBot, al şyn aty Oliver. Onyñ küşı tañqalarlyq jyldamdyğynda. Oliver Kimberli oqityn mektepte oqidy, bıraq ol özınıñ qasietterın jasyrmaidy.
Скрыть текст

Казахский

      7. Құтты күртке
      Аннаның құтты күрткесі бар. Оны киген әрбір кезде жақсы нәрсе болып тұрады. Бір күні ол оны бітіру емтиханына киіп барып, сыныптағы ең жоғары бағаны алды! Оның күрткесінің түсі жасыл, сары жолағы бар. Оның иісі өте нашар, өйткені Анна оны ешқашан жумайды. Оны жуғаннан кейін ол құтты болмай қалады деп қорқады. Ол оны шкафта жалғыз ұстайды. Шкафта басқа ешқандай киім жоқ.
      Аннаның жұмысқа орналасуға қатысты маңызды сұхбаттасуы бар еді. Ол соны қатты уайымдайтын. Ол күрткесін кигісі келді, бірақ күртке сұхбаттасу үшін орынсыз киім еді. Оған әдемі киіну керек болды. Ол күрткені бір қарапайым сұр свитердің астынан кимекші болады. "Тамаша жоспар", - деп ойлады ол.
      Анна сұхбаттасу бөлмесіне кірген кезде терлей бастады. Ол неліктен сондай ыстық деп ойлады. Оның себебі үстіне киген киімінде екенін түсінді. Ол сұхбат жүргізушіге қарама-қарсы отырды. «Анна, Сіз терлеп отырсыз, свитеріңізді шешіп қойғаныңыз жөн». Анна дірілдеп күлді. «Менде бәрі өте жақсы», - деді ол. Сұхбаттасудың соңына қарай Аннаның свитерінде терден дақ пайда болады. Ол сұхбаттасудан кеткенде сенімсіз күйде еді. Бір аптадан кейін оған компания бастығы телефоннан қоңырау шалды. Босс оған жұмыс ұсынды! Құтты күртке өз ісін істеді!

      7. Qūtty kürtke
      Annanyñ qūtty kürtkesı bar. Ony kigen ärbır kezde jaqsy närse bolyp tūrady. Bır künı ol ony bıtıru emtihanyna kiıp baryp, synyptağy eñ joğary bağany aldy! Onyñ kürtkesınıñ tüsı jasyl, sary jolağy bar. Onyñ iısı öte naşar, öitkenı Anna ony eşqaşan jumaidy. Ony juğannan keiın ol qūtty bolmai qalady dep qorqady. Ol ony şkafta jalğyz ūstaidy. Şkafta basqa eşqandai kiım joq.
      Annanyñ jūmysqa ornalasuğa qatysty mañyzdy sūhbattasuy bar edı. Ol sony qatty uaiymdaityn. Ol kürtkesın kigısı keldı, bıraq kürtke sūhbattasu üşın orynsyz kiım edı. Oğan ädemı kiınu kerek boldy. Ol kürtkenı bır qarapaiym sūr sviterdıñ astynan kimekşı bolady. "Tamaşa jospar", - dep oilady ol.
      Anna sūhbattasu bölmesıne kırgen kezde terlei bastady. Ol nelıkten sondai ystyq dep oilady. Onyñ sebebı üstıne kigen kiımınde ekenın tüsındı. Ol sūhbat jürgızuşıge qarama-qarsy otyrdy. «Anna, Sız terlep otyrsyz, sviterıñızdı şeşıp qoiğanyñyz jön». Anna dırıldep küldı. «Mende bärı öte jaqsy», - dedı ol. Sūhbattasudyñ soñyna qarai Annanyñ sviterınde terden daq paida bolady. Ol sūhbattasudan ketkende senımsız küide edı. Bır aptadan keiın oğan kompania bastyğy telefonnan qoñyrau şaldy. Boss oğan jūmys ūsyndy! Qūtty kürtke öz ısın ıstedı!
Скрыть текст

Казахский

      8. Телефон басқыншылығы
      Он жыл бұрын үлкен адамдардың көбісі қарапайым телефон пайдаланды. Қазір халық смартфон ұстайды. Смартфонмен сіз тек қана адамдарға телефон шалып қоймай, онымен интернетке кіріп, жаңа ойындар жүктеп, математикалық есептерді шешіп, өзіңіздің күн тәртібіңізді жоспарлап және тағы басқаларды да жасай аласыз. Смартфондар шын мәнінде пайдалы. Тіптен қазіргі таңда балалар да телефон ұстайды.
      Қазіргі таңда көп адамдар телефонды көп пайдаланады, әсіресе көп уақыт күту керек болған жағдайларда. Адамдар іштері пысқанды ұнатпайды, сондықтан олар телефонға жүгінеді. Көптеген жаңалықтар статистикасы адамдар телефонды шамадан көп пайдаланатынын дәлелдеді. Адамдар басқа адамдармен жеке қалған кезде телефондарын пайдаланады, және бұл жаман. Бір нәрсеге құмар болу ешқашан жақсы болмайды.
      Сіз мейрамханаға кіргенде басқа келушілерге қарасаңыз көбісінің қолдарында телефон болады. Олар айналасындағы адамдармен тілдескеннен гөрі, хат жазысу, ойын ойнап немесе интернетке кіріп отырғанды қалайды екен. Тіптен кейбір мейрамханалар егер келушілер телефондарын пайдаланбауға дайын болса, оларға тегін тамақ немесе жеңілдік жасауға ұсыныс білдіреді екен. Сонымен бірге адамдар телефонды ұйықтар алдында да пайдаланады. Және де бұл олар үшін жаман, өйткені бұдан кейін ұйықтау қиын. Телефонның жарығы біздің ағзамызды алдап, сергітетіндей ойлатады.

      8. Telefon basqynşylyğy
      On jyl būryn ülken adamdardyñ köbısı qarapaiym telefon paidalandy. Qazır halyq smartfon ūstaidy. Smartfonmen sız tek qana adamdarğa telefon şalyp qoimai, onymen internetke kırıp, jaña oiyndar jüktep, matematikalyq esepterdı şeşıp, özıñızdıñ kün tärtıbıñızdı josparlap jäne tağy basqalardy da jasai alasyz. Smartfondar şyn mänınde paidaly. Tıpten qazırgı tañda balalar da telefon ūstaidy.
      Qazırgı tañda köp adamdar telefondy köp paidalanady, äsırese köp uaqyt kütu kerek bolğan jağdailarda. Adamdar ışterı pysqandy ūnatpaidy, sondyqtan olar telefonğa jügınedı. Köptegen jañalyqtar statistikasy adamdar telefondy şamadan köp paidalanatynyn däleldedı. Adamdar basqa adamdarmen jeke qalğan kezde telefondaryn paidalanady, jäne būl jaman. Bır närsege qūmar bolu eşqaşan jaqsy bolmaidy.
      Sız meiramhanağa kırgende basqa keluşılerge qarasañyz köbısınıñ qoldarynda telefon bolady. Olar ainalasyndağy adamdarmen tıldeskennen görı, hat jazysu, oiyn oinap nemese internetke kırıp otyrğandy qalaidy eken. Tıpten keibır meiramhanalar eger keluşıler telefondaryn paidalanbauğa daiyn bolsa, olarğa tegın tamaq nemese jeñıldık jasauğa ūsynys bıldıredı eken. Sonymen bırge adamdar telefondy ūiyqtar aldynda da paidalanady. Jäne de būl olar üşın jaman, öitkenı būdan keiın ūiyqtau qiyn. Telefonnyñ jaryğy bızdıñ ağzamyzdy aldap, sergıtetındei oilatady.
Скрыть текст

Казахский

      9. Қорқынышпен өмір сүру
      Брюссель мен Париждегі террористік шабуылдар шетелдегі көптеген білім алушыларды шошытуда. Студенттердің басым көпшілігі үлкен қалаларға суретке түсіру үшін, бір нәрсе сатып алу үшін және қаланың қызықты жерлерін көруге барады. Алайда террористер осындай үлкен шаһарларға шабуыл жасайды, өйткені оларға бұндай жерлерде адамның көп болатыны мәлім. Мәселе біздің адамдардың шет елдерде білім алуын тоқтата алмауда. Бұндай шабуылдар кез келген сәтте болуы мүмкін. Біз өмір бойы үнемі үрейде өмір сүре алмаймыз. Біз қалаған әрекеттерімізді жасауымыз керек.
      Адамдар сонымен қатар әуе апатынан қорқып, саяхаттаудан сақтанады. Террористер жиі ұшақ ішіне жарылғыш заттар алып кіреді. Кейбір адамдар ұшақта қаза табудан сақтанады. Малайзиялық әуе жолының 370 -рейсінің жолаушыларының барлығы да хабарсыз кетті. Не болғаны әлгі күнге дейін белгісіз. Ұзамай осыдан кейін Малайзиялық әуе жолының 17 -рейсінің жолаушылары қаза тапты. Өте қайғылы оқиға болды.
      Ең қорқыныштысы, біздің өміріміз тез және аяқ астынан үзілуі мүмкін. Өмірімізді баянды да қанық сүруіміз керек. Айналамыздағы адамдарды жақсы көріп, әр сүрген күнімізге риза болуымыз керек. Бұқаралық ақпарат құралдарында (БАҚ) әрдайым ерте қаза тапқан жандар туралы жарияланып жатады. Бұл естуге тиіс, қандай да бір жақсы нәрсе емес, алайда бұл біздің өміріміздің қаншалықты құнды екенін дәлелдейді.

      9. Qorqynyşpen ömır süru
      Brüssel men Parijdegı teroristık şabuyldar şeteldegı köptegen bılım aluşylardy şoşytuda. Studentterdıñ basym köpşılıgı ülken qalalarğa suretke tüsıru üşın, bır närse satyp alu üşın jäne qalanyñ qyzyqty jerlerın köruge barady. Alaida terrorister osyndai ülken şaharlarğa şabuyl jasaidy, öitkenı olarğa būndai jerlerde adamnyñ köp bolatyny mälım. Mäsele bızdıñ adamdardyñ şet elderde bılım aluyn toqtata almauda. Būndai şabuyldar kez kelgen sätte boluy mümkın. Bız ömır boiy ünemı üreide ömır süre almaimyz. Bız qalağan äreketterımızdı jasauymyz kerek.
      Adamdar sonymen qatar äue apatynan qorqyp, saiahattaudan saqtanady. Terrorister jiı ūşaq ışıne jarylğyş zattar alyp kıredı. Keibır adamdar ūşaqta qaza tabudan saqtanady. Malaizialyq äue jolynyñ 370 -reisınıñ jolauşylarynyñ barlyğy da habarsyz kettı. Ne bolğany älgı künge deiın belgısız. Ūzamai osydan keiın Malaizialyq äue jolynyñ 17 -reisınıñ jolauşylary qaza tapty. Öte qaiğyly oqiğa boldy.
      Eñ qorqynyştysy, bızdıñ ömırımız tez jäne aiaq astynan üzıluı mümkın. Ömırımızdı baiandy da qanyq süruımız kerek. Ainalamyzdağy adamdardy jaqsy körıp, är sürgen künımızge riza boluymyz kerek. Būqaralyq aqparat qūraldarynda (BAQ) ärdaiym erte qaza tapqan jandar turaly jarialanyp jatady. Būl estuge tiıs, qandai da bır jaqsy närse emes, alaida būl bızdıñ ömırımızdıñ qanşalyqty qūndy ekenın däleldeidı.
Скрыть текст

Казахский

      10. Қолдау және қарсы болу
      Бренда маңызды шешім қабылдауға мәжбүр. Оған Францияда машықтанудан өту және ауруханада жұмыс істеу ұсынылды. Алайда ол біреуін ғана таңдай алады. Ол қолдайтын және қарсы болатын істер тізімін құрды. Қолдау – бұл жақсы, ал қарсы болу – бұл жаман.
      Францияда машықтанудан өту – бұл жақсы, себебі Бренда үнемі Францияға баруды қалайтын. Ұшаққа билет және тұруға оған төленеді. Машықтануға қатысты жаманы бұның өмірлік мақсаттарына ешқандай қатысы болмауында еді. Машықтану кезінде француз балаларына ағылшыннан сабақ беруі қажет болды. Бренда балаларға қарсы емес еді, бірақ оларды жақсы көрмейтін.
      Ауруханада ұсынылған жұмысқа қатысты жағымды тұсы- оның ақтық мақсатына сәйкес келетіні еді. Бренданың ақтық мақсаты дәрігер болу еді, ал жұмыс медициналық училище жайлы көп нәрсені білуіне мүмкіндік береді. Жағымсыз тұстардың бірі орналасқан орны болды. Аурухана қауіпті орында орналасқан, онда ұрлықтан немесе басқа жағымсыз дүниелерден аулақ болу үшін адамдардың сақ болуы қажет. Ұзақ ойланғаннан кейін және тізімді қарағаннан кейін Бренда ауруханаға жұмысқа баруға бел буды. Ол онда жұмыс істеудің болашағы үшін пайдалы болатынын білді.

      10. Qoldau jäne qarsy bolu
      Brenda mañyzdy şeşım qabyldauğa mäjbür. Oğan Fransiada maşyqtanudan ötu jäne auruhanada jūmys ısteu ūsynyldy. Alaida ol bıreuın ğana tañdai alady. Ol qoldaityn jäne qarsy bolatyn ıster tızımın qūrdy. Qoldau – būl jaqsy, al qarsy bolu – būl jaman.
      Fransiada maşyqtanudan ötu – būl jaqsy, sebebı Brenda ünemı Fransiağa barudy qalaityn. Ūşaqqa bilet jäne tūruğa oğan tölenedı. Maşyqtanuğa qatysty jamany būnyñ ömırlık maqsattaryna eşqandai qatysy bolmauynda edı. Maşyqtanu kezınde fransuz balalaryna ağylşynnan sabaq beruı qajet boldy. Brenda balalarğa qarsy emes edı, bıraq olardy jaqsy körmeitın.
      Auruhanada ūsynylğan jūmysqa qatysty jağymdy tūsy- onyñ aqtyq maqsatyna säikes keletını edı. Brendanyñ aqtyq maqsaty därıger bolu edı, al jūmys medisinalyq uşilişe jaily köp närsenı bıluıne mümkındık beredı. Jağymsyz tūstardyñ bırı ornalasqan orny boldy. Auruhana qauıptı orynda ornalasqan, onda ūrlyqtan nemese basqa jağymsyz dünielerden aulaq bolu üşın adamdardyñ saq boluy qajet. Ūzaq oilanğannan keiın jäne tızımdı qarağannan keiın Brenda auruhanağa jūmysqa baruğa bel budy. Ol onda jūmys ısteudıñ bolaşağy üşın paidaly bolatynyn bıldı.
Скрыть текст

Казахский

      11. Кейінге қалдыру
      Көптеген балалар ақылды. Бестік алған оларға кейінге қалдыруға шама бермейді. Кейінге қалдыру-бұл берілген тапсырманы сәл кейінірек жасау. Кейінге қалдыруға мысал- жобаны тапсыруға бір күн қалғанда жасау. Кейінге қалдыру-бұл жаман, өйткені бұл адамды әбігерге салады. Және де бұл аяқталған жұмыстың нашар болып шығуына кесірін тигізеді.
      Сабақ оқу-бұл көңілсіздеу жұмыс, оқушылар сабақ оқудың орнына, видеоойындар ойнайды, достарымен сөйлесіп және олармен бір жерге барып тамақтанады. Олар аяғына келгенде сабақ оқып, ұйқылары қанбай қалады. Бұл жаман, өйткені тестті сәтті тапсыру үшін сегіз сағаттан артық ұйықтау қажет. Тест тапсыруды кейінге қалдырғандар, ақыр аяғында нашар тапсырады. Мұғалімдер оқушыларды берілген тапсырманы уақытында орындап, күнделікті қарап жүруге үйретеді.
      Кейінге қалдыру-бұл тек қана мектепте емес, барлық жерде де болады. Адамдар дәрігерге қаралуды, жұмысқа орналасуға өтініш тапсыруды және тағы басқаларды кейінге қалдырады. Кейбір адамдар, кейінге қалдыру-бұл адамзаттың табиғатында болады дейді. Ал кейбіреулері керісінше, кейінге қалдырса, бәрі де орындалады дейді. Әбігерге салынып жасалған нәрсе жұмысты жылдамырақ орындатады дейді.

      11. Keiınge qaldyru
      Köptegen balalar aqyldy. Bestık alğan olarğa keiınge qaldyruğa şama bermeidı. Keiınge qaldyru-būl berılgen tapsyrmany säl keiınırek jasau. Keiınge qaldyruğa mysal- jobany tapsyruğa bır kün qalğanda jasau. Keiınge qaldyru-būl jaman, öitkenı būl adamdy äbıgerge salady. Jäne de būl aiaqtalğan jūmystyñ naşar bolyp şyğuyna kesırın tigızedı.
      Sabaq oqu-būl köñılsızdeu jūmys, oquşylar sabaq oqudyñ ornyna, videooiyndar oinaidy, dostarymen söilesıp jäne olarmen bır jerge baryp tamaqtanady. Olar aiağyna kelgende sabaq oqyp, ūiqylary qanbai qalady. Būl jaman, öitkenı testtı sättı tapsyru üşın segız sağattan artyq ūiyqtau qajet. Test tapsyrudy keiınge qaldyrğandar, aqyr aiağynda naşar tapsyrady. Mūğalımder oquşylardy berılgen tapsyrmany uaqytynda oryndap, kündelıktı qarap jüruge üiretedı.
      Keiınge qaldyru-būl tek qana mektepte emes, barlyq jerde de bolady. Adamdar därıgerge qaraludy, jūmysqa ornalasuğa ötınış tapsyrudy jäne tağy basqalardy keiınge qaldyrady. Keibır adamdar, keiınge qaldyru-būl adamzattyñ tabiğatynda bolady deidı. Al keibıreulerı kerısınşe, keiınge qaldyrsa, bärı de oryndalady deidı. Äbıgerge salynyp jasalğan närse jūmysty jyldamyraq oryndatady deidı.
Скрыть текст

Казахский

      12. Шіркеуге барудан бас тартты
      Крис төрт жасқа толғаннан бері әрбір жексенбі сайын шіркеуге барып жүрді. Оның ата-анасы өте діншіл жандар болды және Кристің олардың жолын қуғанын қалады. Оның әкесі пастор, анасы регент болды. Крис өзін үнемі жол айрығында тұрғандай сезінетін. Христиандыққа ерекше махаббаты не жеккөрушілігі болған жоқ.
      Крис тарих сабағында басқа діндер жайлы естіді. Ол буддизм, ислам, индуизм және басқалары жайлы білді. Басқа діндер жайлы хабардар болып, ол буддизмге ауыспақшы болды. Оған бұл дін ерекше сай келетіндей көрінетін. Демалыс күндердің бірінде ата-анасына шіркеуге бармайтынын айтты. Олар таңқалды және ашуланды. Олар егер ол шіркеуге бармайтын болса, барлық электроника құралдарын тартып алатынын айтты. Крис қарсы болған жоқ. Ол ата-анасына ұялы телефонын, ойын приставкасы мен ноутбугын берді.
      Ата-анасы шіркеуден қайтып келгенде Криспен жақсылап сөйлеспекші болды. Крис оларға бұдан былай неге шіркеуге барғысы келмейтінін айтты. Ол буддизмнің не екенін және неге оған ауысқысы келетінін түсіндірді. Ата-анасы христиандықтың жақсы екеніне көзін жеткізуге тырысты. Бұл бос әуре еді. Крис шешім қабылдады.

      12. Şırkeuge barudan bas tartty
      Kris tört jasqa tolğannan berı ärbır jeksenbı saiyn şırkeuge baryp jürdı. Onyñ ata-anasy öte dınşıl jandar boldy jäne Kristıñ olardyñ jolyn quğanyn qalady. Onyñ äkesı pastor, anasy regent boldy. Kris özın ünemı jol airyğynda tūrğandai sezınetın. Hristiandyqqa erekşe mahabbaty ne jekköruşılıgı bolğan joq.
      Kris tarih sabağynda basqa dınder jaily estıdı. Ol buddizm, islam, induizm jäne basqalary jaily bıldı. Basqa dınder jaily habardar bolyp, ol buddizmge auyspaqşy boldy. Oğan būl dın erekşe sai keletındei körınetın. Demalys künderdıñ bırınde ata-anasyna şırkeuge barmaitynyn aitty. Olar tañqaldy jäne aşulandy. Olar eger ol şırkeuge barmaityn bolsa, barlyq elektronika qūraldaryn tartyp alatynyn aitty. Kris qarsy bolğan joq. Ol ata-anasyna ūialy telefonyn, oiyn pristavkasy men noutbugyn berdı.
      Ata-anasy şırkeuden qaityp kelgende Krispen jaqsylap söilespekşı boldy. Kris olarğa būdan bylai nege şırkeuge barğysy kelmeitının aitty. Ol buddizmnıñ ne ekenın jäne nege oğan auysqysy keletının tüsındırdı. Ata-anasy hristiandyqtyñ jaqsy ekenıne közın jetkızuge tyrysty. Būl bos äure edı. Kris şeşım qabyldady.
Скрыть текст

Казахский

      13. Жылауға қорықты
      Дин мектептің күшті жігіті ретінде танымал еді. Ол өзінің бұлшық еттірін көрсету үшін үнемі тар жейделер киетін. Өзінен әлсіз балаларды жығатын. Мұғалімдерге де бір немқұрайлы қарайтын, еш мәні жоқ адамдардай. Ол ешқашан үй жұмысын орындамайтын. Жиі төбелеске араласатын. Адамдар одан қорқатын, бұл қылығы Диннің өзіне ұнайтын.
      Диннiң ағасы қайтыс болғаннан кейін, өмірі күрт өзгерді. Ол мектептен қалмайтын. Ағылшын мұғалімі Шекспир туралы айтатын, Диннің ағасы шаттанатын. Мұғалімнің бұл сөздері Динге ағасын есіне түсірді. Көздері суланып кетті. Ол біреудің оның жылағанын көргенін қаламады. Ол орнынан тұрды. «Дин, мен сабақ жүргізіп жатқанда орныңнан тұруға болмайды,» - деді Чень мырза.
      Барлығы Динге көз тігіп қарап қалды. Оның көздеріндегі жасты көріп, күліп жіберді. Дин сыныптан жүгіріп шықты. Чень мырза артынан барып, отыруға шақырды. «Дин, жылау – ол табиғи нәрсе. Қайғылы бір нәрсе болды ма? Жасқанба, ішіңдегіні шығар.» Дин басын Чень мырзаның иығына қойып, қатты жылап жіберді. Бұл оның біреудің алдында алғашқы жылауы болатын. Ол бірінші рет өзінің күшті емес екенін көрсетті.

      13. Jylauğa qoryqty
      Din mekteptıñ küştı jıgıtı retınde tanymal edı. Ol özınıñ būlşyq ettırın körsetu üşın ünemı tar jeideler kietın. Özınen älsız balalardy jyğatyn. Mūğalımderge de bır nemqūraily qaraityn, eş mänı joq adamdardai. Ol eşqaşan üi jūmysyn oryndamaityn. Jiı töbeleske aralasatyn. Adamdar odan qorqatyn, būl qylyğy Dinnıñ özıne ūnaityn.
      Dinnıñ ağasy qaitys bolğannan keiın, ömırı kürt özgerdı. Ol mektepten qalmaityn. Ağylşyn mūğalımı Şekspir turaly aitatyn, Dinnıñ ağasy şattanatyn. Mūğalımnıñ būl sözderı Dinge ağasyn esıne tüsırdı. Közderı sulanyp kettı. Ol bıreudıñ onyñ jylağanyn körgenın qalamady. Ol ornynan tūrdy. «Din, men sabaq jürgızıp jatqanda ornyñnan tūruğa bolmaidy,» - dedı Şen myrza.
      Barlyğy Dinge köz tıgıp qarap qaldy. Onyñ közderındegı jasty körıp, külıp jıberdı. Din synyptan jügırıp şyqty. Şen myrza artynan baryp, otyruğa şaqyrdy. «Din, jylau – ol tabiği närse. Qaiğyly bır närse boldy ma? Jasqanba, ışıñdegını şyğar.» Din basyn Şen myrzanyñ iyğyna qoiyp, qatty jylap jıberdı. Būl onyñ bıreudıñ aldynda alğaşqy jylauy bolatyn. Ol bırınşı ret özınıñ küştı emes ekenın körsettı.
Скрыть текст

Казахский

      14. Су құйып алып жүретін бөтелке жоғалып кетті
      Джаредтің күнде мектепке су құйып алып алып баратын жасыл бөтелкесі бар еді. Онда су салқын күйінде қалатындықтан, Джаред он жақсы көретін. Оған қоса оның сыртында мықты роботтың суреті бар еді. Бірде ол оны жоғалтып алды. Джаред өзінің досы Ричардтан бөтелкені көрмедің бе деп сұрады. «Иә, мен оны Альберттің ұстап тұрғанын көрдім», - деді Ричард. Джаред Альберттің шкафына жақындады. «Айтшы, менің ішетін суға арналған бөтелкем сенде ғой, солай ма?» - деп сұрады Джаред. «Болған, бірақ мен оны Денизге беріп жібердім», - деді Альберт.
      Джаред Денизге келді. «Айтшы, менің су құятын бөтелкем сенде ме?» - деп сұрады Джаред. Дениз басын шайқап, былай деді: «Маған қатты ұнады, сондай әдемі екен деп, оны Амандаға көрсеттім. Қазір ол Амандада шығар». Джаред Амандаға барды. «Аманда, айтшы, менің су құятын бөтелкем сенде ме?» Аманда басы шайқап: «Мен ол бөтелкені Лукастікі деп ойлап, оны Лукасқа беріп жібердім». Джаредтің шыдамы таусылып, ашудан булыға, ақырып жіберді.
      Джаред Лукасқа келді. «Менің бөтелкем сенде ме?» - деп сұрады Джаред. «Мен оны саған қайтарсын деп, Ричардқа бергенмін», - деді Лукас. Бұл түсініксіз болып кетті ғой, мен бірінші болып бөтелке туралы сұраған адам Ричард болатын. Джаред Ричардқа қайтып келді. «Лукас, менің бөтелкем сенде, дейді», - деді Джаред. «Мен саған айтпадым ба, мен оны Альберттің қолынан көрдім деп. Лукас шамасы мені емес, Ричард Лопесті меңзеген шығар». «Тасташы соны, мен жай ғана барып, жаңа бөтелке сатып ала салайын», - деді Джаред. Бұл жолы ол көк түсті бөтелкені сатып алды.

      14. Su qūiyp alyp jüretın bötelke joğalyp kettı
      Djaredtıñ künde mektepke su qūiyp alyp alyp baratyn jasyl bötelkesı bar edı. Onda su salqyn küiınde qalatyndyqtan, Djared on jaqsy köretın. Oğan qosa onyñ syrtynda myqty robottyñ suretı bar edı. Bırde ol ony joğaltyp aldy. Djared özınıñ dosy Rişardtan bötelkenı körmedıñ be dep sūrady. «iä, men ony Alberttıñ ūstap tūrğanyn kördım», - dedı Rişard. Djared Alberttıñ şkafyna jaqyndady. «Aitşy, menıñ ışetın suğa arnalğan bötelkem sende ğoi, solai ma?» - dep sūrady Djared. «Bolğan, bıraq men ony Denizge berıp jıberdım», - dedı Albert.
      Djared Denizge keldı. «Aitşy, menıñ su qūiatyn bötelkem sende me?» - dep sūrady Djared. Deniz basyn şaiqap, bylai dedı: «Mağan qatty ūnady, sondai ädemı eken dep, ony Amandağa körsettım. Qazır ol Amandada şyğar». Djared Amandağa bardy. «Amanda, aitşy, menıñ su qūiatyn bötelkem sende me?» Amanda basy şaiqap: «Men ol bötelkenı Lukastıkı dep oilap, ony Lukasqa berıp jıberdım». Djaredtıñ şydamy tausylyp, aşudan bulyğa, aqyryp jıberdı.
      Djared Lukasqa keldı. «Menıñ bötelkem sende me?» - dep sūrady Djared. «Men ony sağan qaitarsyn dep, Rişardqa bergenmın», - dedı Lukas. Būl tüsınıksız bolyp kettı ğoi, men bırınşı bolyp bötelke turaly sūrağan adam Rişard bolatyn. Djared Rişardqa qaityp keldı. «Lukas, menıñ bötelkem sende, deidı», - dedı Djared. «Men sağan aitpadym ba, men ony Alberttıñ qolynan kördım dep. Lukas şamasy menı emes, Rişard Lopestı meñzegen şyğar». «Tastaşy sony, men jai ğana baryp, jaña bötelke satyp ala salaiyn», - dedı Djared. Būl joly ol kök tüstı bötelkenı satyp aldy.
Скрыть текст

Казахский

      15. Кофе құмарлық
      Даниель кофеге әуестеніп алды. Ол таңертең екеу, ал күннің екінші жартысында үш шыны аяқ ішетін болды. Ол кофесіз жүре алмайтын болды. Анасы оның кофе ішуін доғарғанын қалады. Анасы үйде бар барлық кофені лақтырып тастап, орнына сүт бермекші болды. Даниель қатты ашуланды. «Апа, мен кофе ішпесем мектепке бара алмаймын», - деді Даниель. «Бұл сенің игілігің үшін», - деді анасы.
      Даниэль мектепке кетті. Ол кофе ішпегендіктен қатты ашулы және абыржулы еді. Ол достарымен сөйлескісі келмеді және сабаққа деген ойын жинақтай алмай отырды. Мұғалім оның жанына келіп, медбикеге барып келуін өтінді. Даниель медбикеге барып, кофе сұрады. Медбике оған күліп, кофе ішуді бірден қоюға болмайтынын, бірақ аздап ішу керектігін айтты. Медбике оған алғашқы күні 4 шыны аяқ, ал келесі күні 3 шыны аяқ ішсең, өзіңнен өзің қоясың, - деді.
      Даниэль анасына медбикенің айтқанын жеткізді. «Сонда мен қайтадан кофе сатып алуым керек пе?» - деді анасы. Даниэль күліп жіберді. Анасы екеуі жақсы кофе сатып алу үшін дүкенге кетті. Даниэль медбикенің айтқанын орындады. Кофені аздап ішкені жақсы болды, мүлдем ішпегеннен гөрі.

      15. Kofe qūmarlyq
      Daniel kofege äuestenıp aldy. Ol tañerteñ ekeu, al künnıñ ekınşı jartysynda üş şyny aiaq ışetın boldy. Ol kofesız jüre almaityn boldy. Anasy onyñ kofe ışuın doğarğanyn qalady. Anasy üide bar barlyq kofenı laqtyryp tastap, ornyna süt bermekşı boldy. Daniel qatty aşulandy. «Apa, men kofe ışpesem mektepke bara almaimyn», - dedı Daniel. «Būl senıñ igılıgıñ üşın», - dedı anasy.
      Daniel mektepke kettı. Ol kofe ışpegendıkten qatty aşuly jäne abyrjuly edı. Ol dostarymen söileskısı kelmedı jäne sabaqqa degen oiyn jinaqtai almai otyrdy. Mūğalım onyñ janyna kelıp, medbikege baryp keluın ötındı. Daniel medbikege baryp, kofe sūrady. Medbike oğan külıp, kofe ışudı bırden qoiuğa bolmaitynyn, bıraq azdap ışu kerektıgın aitty. Medbike oğan alğaşqy künı 4 şyny aiaq, al kelesı künı 3 şyny aiaq ışseñ, özıñnen özıñ qoiasyñ, - dedı.
      Daniel anasyna medbikenıñ aitqanyn jetkızdı. «Sonda men qaitadan kofe satyp aluym kerek pe?» - dedı anasy. Daniel külıp jıberdı. Anasy ekeuı jaqsy kofe satyp alu üşın dükenge kettı. Daniel medbikenıñ aitqanyn oryndady. Kofenı azdap ışkenı jaqsy boldy, müldem ışpegennen görı.
Скрыть текст

Казахский

      16. Ұсыныс хат
      Клэр жекеменшік колледжге оқуға түспек болды. Жекеменшік колледждердің көпшілігі ұсыныс хат сұрайтын. Клэр кімге жүгінерін білмеді. Оған өз мұғалімдері оны онша жақсы білмейтіндей көрінді. Клэр сонда да мұғалімдеріне мінездеме ретінде ұсыныс хат жазып беруін өтінді. Олардың біршамасы иә десе, біршамасы жоқ деді. Бір аптадан соң Херши ханым Клэрге конвертке салынған ұсыныс хатты ұстатты. Негізінде, Клэр оны ашып қарамауы керек-ті, бірақ ол Херши ханымның не жазғанын білгісі келді.
      Клэр ақырындап конвертті ашып, хатты оқыды. Оның көңіл күйі түсіп кетті. Херши ханым Клэр туралы ештеңе жазбапты. Херши ханым тек Клэр өте ақылды және жақсы қыз деген екен. Клэр бұндай хатпен қарастырып отырған беделді оқу орнына түсе алмас еді.
      Клэр өзінің жүзу жаттықтырушысынан ұсыныс хат жазып беруін сұрады. Оның жүзуден беретін жаттықтырушысы оны жақсы білетін. Тек мәселе мынада еді - оның жаттықтырушысының хатта өз ойын жақсы етіп баяндайтындай қабілеті жоқ еді. Ол колледжде оқымаған еді.Әйтсе де, Клэр оның хат жазып беруін өтінді. «Әрине, мен жазып беремін, мен тіпті оны саған жіберемін», - деді ол. Бір аптадан соң Клэрдің электронды поштасына жаттықтырушыдан хат келді. Ол оның не жазғанын оқудан жүрексінді. Хат Клэрдің көңілінен шықты. Оның жүзуден беретін жаттықтырушысының хаты әзілмен жазылыпты, бірақ кездерімен орынды еді!

      16. Ūsynys hat
      Kler jekemenşık kolejge oquğa tüspek boldy. Jekemenşık kolejderdıñ köpşılıgı ūsynys hat sūraityn. Kler kımge jügınerın bılmedı. Oğan öz mūğalımderı ony onşa jaqsy bılmeitındei körındı. Kler sonda da mūğalımderıne mınezdeme retınde ūsynys hat jazyp beruın ötındı. Olardyñ bırşamasy iä dese, bırşamasy joq dedı. Bır aptadan soñ Herşi hanym Klerge konvertke salynğan ūsynys hatty ūstatty. Negızınde, Kler ony aşyp qaramauy kerek-tı, bıraq ol Herşi hanymnyñ ne jazğanyn bılgısı keldı.
      Kler aqyryndap konverttı aşyp, hatty oqydy. Onyñ köñıl küiı tüsıp kettı. Herşi hanym Kler turaly eşteñe jazbapty. Herşi hanym tek Kler öte aqyldy jäne jaqsy qyz degen eken. Kler būndai hatpen qarastyryp otyrğan bedeldı oqu ornyna tüse almas edı.
      Kler özınıñ jüzu jattyqtyruşysynan ūsynys hat jazyp beruın sūrady. Onyñ jüzuden beretın jattyqtyruşysy ony jaqsy bıletın. Tek mäsele mynada edı - onyñ jattyqtyruşysynyñ hatta öz oiyn jaqsy etıp baiandaityndai qabıletı joq edı. Ol kolejde oqymağan edı.Äitse de, Kler onyñ hat jazyp beruın ötındı. «Ärine, men jazyp beremın, men tıptı ony sağan jıberemın», - dedı ol. Bır aptadan soñ Klerdıñ elektrondy poştasyna jattyqtyruşydan hat keldı. Ol onyñ ne jazğanyn oqudan jüreksındı. Hat Klerdıñ köñılınen şyqty. Onyñ jüzuden beretın jattyqtyruşysynyñ haty äzılmen jazylypty, bıraq kezderımen oryndy edı!
Скрыть текст

Казахский

      17. Танымалдың алдына бас иію
      Элиот Кукердің үлкен жанкүйері еді. Кукер өзінің төменгі дауысымен және жылдам айтатын рэп әндерімен танымал әнші. Кукердің шын есімі Теадор Кук. Элиотта Сан-Франциско қаласында болатын концерттің билеттері болды. Ол оны бірінші рет жеке көретін болды. Және онымен сөйлесуге рұқсат беретін қағазы да бар.
      Элиот Кукерді көруге Сан-Франискоға достарымен барды. Олардың жақсы орындары болды. Олар оның терлегенін көрді. Кукер жанды дауыспен керемет айтты. Оның даусы радиодағыдай естілді. Кейбір әншілер жанды дауыспен ән айта алмайды. Кукер ондай болмады. Элиот екі қолын жоғары көтерді. Ол көзін жұмып әуен тыңдады.
      Концерттен кейін Элиот достарымен онымен сөйлесуге барды. Элиот қатты толқығаны соншалық, оны көргенде, айқайлап жіберді. Кукер екі қолымен құлағын жапты. Элиот оның жанына жүгіріп барып: «Мен сіздің үлкен жанкүйеріңізбін! Сіздің қолтаңбаңыз бен суретіңізді алсам бола ма?»-деді. Кукер көзін айналдырды. «Әрине, мүмкін». Элиот Кукердің жартпағанын байқап қалды. «Сіз білесіз бе, бұл туралы ұмытыңыз. Маған қандай да бір нақұрыстың қолтаңбасы керек емес»,-деді Элиот. Ол кейбір танымал адамдардың мәдениетсіз екенін түсінді.

      17. Tanymaldyñ aldyna bas iıiu
      Eliot Kukerdıñ ülken janküierı edı. Kuker özınıñ tömengı dauysymen jäne jyldam aitatyn rep änderımen tanymal änşı. Kukerdıñ şyn esımı Teador Kuk. Eliotta San-Fransisko qalasynda bolatyn konserttıñ biletterı boldy. Ol ony bırınşı ret jeke köretın boldy. Jäne onymen söilesuge rūqsat beretın qağazy da bar.
      Eliot Kukerdı köruge San-Franiskoğa dostarymen bardy. Olardyñ jaqsy oryndary boldy. Olar onyñ terlegenın kördı. Kuker jandy dauyspen keremet aitty. Onyñ dausy radiodağydai estıldı. Keibır änşıler jandy dauyspen än aita almaidy. Kuker ondai bolmady. Eliot ekı qolyn joğary köterdı. Ol közın jūmyp äuen tyñdady.
      Konsertten keiın Eliot dostarymen onymen söilesuge bardy. Eliot qatty tolqyğany sonşalyq, ony körgende, aiqailap jıberdı. Kuker ekı qolymen qūlağyn japty. Eliot onyñ janyna jügırıp baryp: «Men sızdıñ ülken janküierıñızbın! Sızdıñ qoltañbañyz ben suretıñızdı alsam bola ma?»-dedı. Kuker közın ainaldyrdy. «Ärine, mümkın». Eliot Kukerdıñ jartpağanyn baiqap qaldy. «Sız bılesız be, būl turaly ūmytyñyz. Mağan qandai da bır naqūrystyñ qoltañbasy kerek emes»,-dedı Eliot. Ol keibır tanymal adamdardyñ mädenietsız ekenın tüsındı.
Скрыть текст

Казахский

      18. Маңғаз топта ақша бар
      Джен кедей. Әкесі отбасын тастап кеткен кезде, ол үш жаста еді. Шешесі колледж бітірмеген, сондықтан жақсы жұмысқа орналаса алмайды. Джен жұмысқа орналасқысы келеді, бірақ ол небары 13 жаста. Джен маңғаз балалар тобында болғысы келеді. Олар қымбат киім, туфли, косметика, зергерлік бұйымдар сатып алады. Джен әрқашан футболка сияқты өте қарапайым киім киеді.
      Маңғаз балалар тобындағы бір қыз – Дженнің немере сіңлісі. Оның аты Дана. Дана маңғаздар тобын Дженді дүкен аралауға шақыруға көндірді. Джен қатты қуанды. Ол маңғаздар тобында болу үшін өзінің айтарлықтай маңғаз екенін көрсеткісі келеді. Джен оларды көргенде, өзін жайсыз сезінеді. Олардың киген киімі Дженнің киіміне қарағанда әлдеқайда қымбат. Ол маңғаздар тобымен бірге жасөспірімдерге арналған танымал дүкенге кірді. Қандай қымбат!
      Топтағы Дженнен басқа қыздардың барлығы киім алу үшін кезекке тұрды. «Сен бірдеңе аласың ба, Джен?» - деп сұрады қыздардың бірі. «Иә!» - деді Джен. Ол көйлек алды. Көйлек 80 доллар тұрады! Ол көйлекті сатып алды, бірақ ол көйлекті қайтарып бермек.

      18. Mañğaz topta aqşa bar
      Djen kedei. Äkesı otbasyn tastap ketken kezde, ol üş jasta edı. Şeşesı kolej bıtırmegen, sondyqtan jaqsy jūmysqa ornalasa almaidy. Djen jūmysqa ornalasqysy keledı, bıraq ol nebary 13 jasta. Djen mañğaz balalar tobynda bolğysy keledı. Olar qymbat kiım, tufli, kosmetika, zergerlık būiymdar satyp alady. Djen ärqaşan futbolka siaqty öte qarapaiym kiım kiedı.
      Mañğaz balalar tobyndağy bır qyz – Djennıñ nemere sıñlısı. Onyñ aty Dana. Dana mañğazdar tobyn Djendı düken aralauğa şaqyruğa köndırdı. Djen qatty quandy. Ol mañğazdar tobynda bolu üşın özınıñ aitarlyqtai mañğaz ekenın körsetkısı keledı. Djen olardy körgende, özın jaisyz sezınedı. Olardyñ kigen kiımı Djennıñ kiımıne qarağanda äldeqaida qymbat. Ol mañğazdar tobymen bırge jasöspırımderge arnalğan tanymal dükenge kırdı. Qandai qymbat!
      Toptağy Djennen basqa qyzdardyñ barlyğy kiım alu üşın kezekke tūrdy. «Sen bırdeñe alasyñ ba, Djen?» - dep sūrady qyzdardyñ bırı. «iä!» - dedı Djen. Ol köilek aldy. Köilek 80 dollar tūrady! Ol köilektı satyp aldy, bıraq ol köilektı qaitaryp bermek.
Скрыть текст

Казахский

      19. Құпия қарым-қатынас
      Дайана мен Бобби кездесіп жүр. Дайананың әкесі олардың кездесетінін білмейді. Ол қызының колледжге түскенге дейін біреу-міреумен кездескенін қаламайды. Дайанаға қарым-қатынасын жасыру қиынға соғып жүр. Онымен бір жаққа шыққысы келген кезде, ол үнемі әкесіне достарымен кездесетінін айтуына тура келеді. Бобби сыйлық жасаған кездері оны тығып қоюына тура келеді. Әкесі бірдеңені сезіп жүргендей.
      Бобби Дайананың араларындағы қарым-қатынасты әкесінен жасыратынына ренжиді. Боббиге Дайана онымен болуға ұялатын сияқты болып көрінеді. Бобби Дайананың әкесімен кездескісі келеді. Ол іске өзі кірісуге бел буды. Ол мектептен кейін Дайананың үйіне барды. Дайана әлі мектепте, себебі оның музыкадан сабағы бар - ол скрипка тартуға жаттығып жүр. Бобби жай ғана есік қақты. Оның қолы дірілдеп тұр.
      Есікті Дайананың әкесі ашты. "Көмегім қажет пе?" Бобби бірден тіл қатпады. «Сіз жөніңізді айтасыз ба, жоқ па?» – деп ашулана сұрады Дайананың әкесі. «Мырза, мен сіздің қызыңызбен кездесіп жүрмін», – деді Бобби. Дайананың әкесі қабағын түйді. «Тез арада онымен қарым-қатынасыңызды доғарыңыз. Оған жігіттермен кездесуге әлі ерте!» Бобби күйініп кетті. Ол Дайанаға араларындағы қарым-қатынас турасында әкесін алдауды жалғастыруға мәжбүр екенін айтты. «Білемін», – деді Дайана.

      19. Qūpia qarym-qatynas
      Daiana men Bobbi kezdesıp jür. Daiananyñ äkesı olardyñ kezdesetının bılmeidı. Ol qyzynyñ kolejge tüskenge deiın bıreu-mıreumen kezdeskenın qalamaidy. Daianağa qarym-qatynasyn jasyru qiynğa soğyp jür. Onymen bır jaqqa şyqqysy kelgen kezde, ol ünemı äkesıne dostarymen kezdesetının aituyna tura keledı. Bobbi syilyq jasağan kezderı ony tyğyp qoiuyna tura keledı. Äkesı bırdeñenı sezıp jürgendei.
      Bobbi Daiananyñ aralaryndağy qarym-qatynasty äkesınen jasyratynyna renjidı. Bobbige Daiana onymen boluğa ūialatyn siaqty bolyp körınedı. Bobbi Daiananyñ äkesımen kezdeskısı keledı. Ol ıske özı kırısuge bel budy. Ol mektepten keiın Daiananyñ üiıne bardy. Daiana älı mektepte, sebebı onyñ muzykadan sabağy bar - ol skripka tartuğa jattyğyp jür. Bobbi jai ğana esık qaqty. Onyñ qoly dırıldep tūr.
      Esıktı Daiananyñ äkesı aşty. "Kömegım qajet pe?" Bobbi bırden tıl qatpady. «Sız jönıñızdı aitasyz ba, joq pa?» – dep aşulana sūrady Daiananyñ äkesı. «Myrza, men sızdıñ qyzyñyzben kezdesıp jürmın», – dedı Bobbi. Daiananyñ äkesı qabağyn tüidı. «Tez arada onymen qarym-qatynasyñyzdy doğaryñyz. Oğan jıgıttermen kezdesuge älı erte!» Bobbi küiınıp kettı. Ol Daianağa aralaryndağy qarym-qatynas turasynda äkesın aldaudy jalğastyruğa mäjbür ekenın aitty. «Bılemın», – dedı Daiana.
Скрыть текст

Казахский

      20. Арбаушы егіздер
      Энни мен Диана бірдей егіздер. Оларды бір-бірінен ажырату қиын. Кейде тіпті оларды жақын достары да шатастырып, қайсысы кім екен білмей жатады! Олардың басты айырмашылықтары аяқтарында еді. Эннидің аяғында қалы бар еді, ал Дианада ол жоқ. Энни мен Диана кейде киімдерін ауыстырып алатын. Энни Дианада математикадан бақылау болғанда, оның орнына баратын. Диана Эннидің орнына дене тәрбиесінен бір мильге кедергілермен жүгіру сынағын тапсыратын. Олар бұлай қылып жүргендері бір жыл емес-ті.
      Энни және Дианамен әңгімесі жараспайтын Скарлет олардың бұл тірлігін біліп қойды. Ол математика және дене шынықтыру мұғалімдеріне егіздердің оларды әрқашан алдап жүргенін айтып берді. Математика пәнінің мұғалімі Томпсон мырза оларға екілік қойып берді. Дене тәрбиесінің мұғалімі Нгуен ханым да оларға екі бағасын қойып берді. Энни мен Диана не қыларын білмей, қапа болды. Энни жүгіргенде тез алқынып қалатынын түсіндірмек болды. Ал Диана математикадан бақылаудан қорқатынын түсіндіргісі келген. Бірақ Томпсон мырза және Нгуен ханымға бәрібір еді.
      Энни мен Диана осыдан соң бірінің орнына бірі жүрмейтін болды. Олар екілік баға алғаннан кейін ата-аналары оларды бөлек мектептерге берді. Мектептер бір-бірінен ондай қашық орналаспаған-ды, сондықтан олардың баяғыша көрісіп тұруларына болатын.

      20. Arbauşy egızder
      Enni men Diana bırdei egızder. Olardy bır-bırınen ajyratu qiyn. Keide tıptı olardy jaqyn dostary da şatastyryp, qaisysy kım eken bılmei jatady! Olardyñ basty aiyrmaşylyqtary aiaqtarynda edı. Ennidıñ aiağynda qaly bar edı, al Dianada ol joq. Enni men Diana keide kiımderın auystyryp alatyn. Enni Dianada matematikadan baqylau bolğanda, onyñ ornyna baratyn. Diana Ennidıñ ornyna dene tärbiesınen bır milge kedergılermen jügıru synağyn tapsyratyn. Olar būlai qylyp jürgenderı bır jyl emes-tı.
      Enni jäne Dianamen äñgımesı jaraspaityn Skarlet olardyñ būl tırlıgın bılıp qoidy. Ol matematika jäne dene şynyqtyru mūğalımderıne egızderdıñ olardy ärqaşan aldap jürgenın aityp berdı. Matematika pänınıñ mūğalımı Tompson myrza olarğa ekılık qoiyp berdı. Dene tärbiesınıñ mūğalımı Nguen hanym da olarğa ekı bağasyn qoiyp berdı. Enni men Diana ne qylaryn bılmei, qapa boldy. Enni jügırgende tez alqynyp qalatynyn tüsındırmek boldy. Al Diana matematikadan baqylaudan qorqatynyn tüsındırgısı kelgen. Bıraq Tompson myrza jäne Nguen hanymğa bärıbır edı.
      Enni men Diana osydan soñ bırınıñ ornyna bırı jürmeitın boldy. Olar ekılık bağa alğannan keiın ata-analary olardy bölek mektepterge berdı. Mektepter bır-bırınen ondai qaşyq ornalaspağan-dy, sondyqtan olardyñ baiağyşa körısıp tūrularyna bolatyn.
Скрыть текст

Казахский