41. Шетелдiк акцент
      Инг АҚШ-қа 15 жасында көшіп келген еді. Оның туған елі Қытай еді. Ол сөйлегенде оның қытайлық акцентi байқалатын. Оған өз акценті ұнамайтын, өйткені ол сөйлегенде күлкілі естілетін және оған қоса кейде адамдар оның не деп айтқанын түсінбей қалатын. Инг басқалар оның акцентпен сөйлегенін күлкі қылатынын білетін.
      Тарих пәнінің мұғалімі әр балаға сынып алдына шығып Құрама Штаттардың конституциясынан бөлімдерді оқытып қоятын. Инг бүйтіп оқығысы келмейтін. Ол мұғалімнен өзінің даусын магнитофонға жазып жіберсе қайтеді деп сұрады. «Болмайды, себебі бұл басқа балалар үшін әділетсіз болады»,- деді мұғалім. Сонда Инг оған бәрінен бірдей американдық акцентпен сөйлеуді талап ету де әділетсіз екенін айтты. Мұғалім оған қосымша тіл сабақтарын алып, қытайлық акцентінен құтылуды айтты.
      Инг тарихтан беретін мұғалімінің кеңесіне құлақ асып, шетелдік акценттен құтылу үшін қосымша сабақтарға баратын болды. Курстарда Инг сияқты адамдар толып жатты. Оқытушы Инг пен басқа адамдарға сөздерді қалай дұрыс айту керектігін үйретті. Бір апта уақыт өтті, бірақ Инг әлі ешқандай да өзгерісті байқамады. Ол тіл сабақтарына баруды доғарып, өзінің акцентін жақсы көре бастауды дұрыс көрді. Оған өзін өзгертпей-ақ қойса да болатын еді. Адамдар өздері қалай қалыптасса, солай жақсы көруге тиісті.

      41. Şeteldık aksent
      ing AQŞ-qa 15 jasynda köşıp kelgen edı. Onyñ tuğan elı Qytai edı. Ol söilegende onyñ qytailyq aksentı baiqalatyn. Oğan öz aksentı ūnamaityn, öitkenı ol söilegende külkılı estıletın jäne oğan qosa keide adamdar onyñ ne dep aitqanyn tüsınbei qalatyn. ing basqalar onyñ aksentpen söilegenın külkı qylatynyn bıletın.
      Tarih pänınıñ mūğalımı är balağa synyp aldyna şyğyp Qūrama Ştattardyñ konstitusiasynan bölımderdı oqytyp qoiatyn. ing büitıp oqyğysy kelmeitın. Ol mūğalımnen özınıñ dausyn magnitofonğa jazyp jıberse qaitedı dep sūrady. «Bolmaidy, sebebı būl basqa balalar üşın ädıletsız bolady»,- dedı mūğalım. Sonda ing oğan bärınen bırdei amerikandyq aksentpen söileudı talap etu de ädıletsız ekenın aitty. Mūğalım oğan qosymşa tıl sabaqtaryn alyp, qytailyq aksentınen qūtyludy aitty.
      ing tarihtan beretın mūğalımınıñ keñesıne qūlaq asyp, şeteldık aksentten qūtylu üşın qosymşa sabaqtarğa baratyn boldy. Kurstarda ing siaqty adamdar tolyp jatty. Oqytuşy ing pen basqa adamdarğa sözderdı qalai dūrys aitu kerektıgın üirettı. Bır apta uaqyt öttı, bıraq ing älı eşqandai da özgerıstı baiqamady. Ol tıl sabaqtaryna barudy doğaryp, özınıñ aksentın jaqsy köre bastaudy dūrys kördı. Oğan özın özgertpei-aq qoisa da bolatyn edı. Adamdar özderı qalai qalyptassa, solai jaqsy köruge tiıstı.
Скрыть текст

Казахский

      42. Кәсіптік бағдар көрсету күні
      Оқушыларға алдағы мамандықтарын таңдауға жол сілтеп, өз жұмыстары жайлы айтып беруге кей балалардың ата-аналары келді. Джейн автобус жүргізушісі болып қызмет ететін өз әкесін алып келді. Бастапқыда Джейннің әкесіне өз жұмысы ұнай қоймады. Бес жылдай уақыт өткен соң, ол жұмысына бауыр басып қалды. Ол автобус жүргізушісінің адамдармен сөйлесуге мүмкіндігі бар болғандықтан, жұмысын жақсы көрді. Алайда кейде онымен ешкім әңгімелескісі келмейді. Бұл күндер ол үшін жай өткінші болды.
      Джейннiң әкесі баласының сыныптастарына автобус жүргізушісі болып жұмыс істегенде немен айналысатынын айтты. "Біреулеріңнің автобус жүргізушісі болуға қызығушылықтарың бар ма?" - деп сұрады Джейннің әкесі. Ешкім қолын көтермеді. Келесі болып оқушылар алдына сөйлеуге шығатын Джулияның әкесі еді. Джулияның әкесі өрт сөндіруші болып жұмыс істейтін. Ол өрт сөндірушінің арнайы киімін киіп келіпті. Ол өзінің жеке тәжірибесі мен кезінде өрт сөндіруге ат салысқан жан түршігерлік өрт апаттары жайлы айтты.
      Оқушыларға Джулияның әкесі өте ұнамды болды. Олар оған көптеген сұрақтар қойды, кейбіреулері тіпті оны құшақтап жатты. Джейнің әкесі өзін ыңғайсыз сезініп қалды. Ол сыныптан сабақ уақыты бітпей шығып кетті. Джейннің апайы да қоса шығып әкесімен сөйлеспек болды. "Лоувелл мырза, мен жай айтқым келген еді, мен сіздің не нәрсемен айналысатыныңызға өте үлкен құрметпен қараймын". Джейннің әкесі жай жымиып қойды.

      42. Käsıptık bağdar körsetu künı
      Oquşylarğa aldağy mamandyqtaryn tañdauğa jol sıltep, öz jūmystary jaily aityp beruge kei balalardyñ ata-analary keldı. Djein avtobus jürgızuşısı bolyp qyzmet etetın öz äkesın alyp keldı. Bastapqyda Djeinnıñ äkesıne öz jūmysy ūnai qoimady. Bes jyldai uaqyt ötken soñ, ol jūmysyna bauyr basyp qaldy. Ol avtobus jürgızuşısınıñ adamdarmen söilesuge mümkındıgı bar bolğandyqtan, jūmysyn jaqsy kördı. Alaida keide onymen eşkım äñgımeleskısı kelmeidı. Būl künder ol üşın jai ötkınşı boldy.
      Djeinnıñ äkesı balasynyñ synyptastaryna avtobus jürgızuşısı bolyp jūmys ıstegende nemen ainalysatynyn aitty. "Bıreulerıñnıñ avtobus jürgızuşısı boluğa qyzyğuşylyqtaryñ bar ma?" - dep sūrady Djeinnıñ äkesı. Eşkım qolyn kötermedı. Kelesı bolyp oquşylar aldyna söileuge şyğatyn Djulianyñ äkesı edı. Djulianyñ äkesı ört söndıruşı bolyp jūmys ısteitın. Ol ört söndıruşınıñ arnaiy kiımın kiıp kelıptı. Ol özınıñ jeke täjıribesı men kezınde ört söndıruge at salysqan jan türşıgerlık ört apattary jaily aitty.
      Oquşylarğa Djulianyñ äkesı öte ūnamdy boldy. Olar oğan köptegen sūraqtar qoidy, keibıreulerı tıptı ony qūşaqtap jatty. Djeinıñ äkesı özın yñğaisyz sezınıp qaldy. Ol synyptan sabaq uaqyty bıtpei şyğyp kettı. Djeinnıñ apaiy da qosa şyğyp äkesımen söilespek boldy. "Louvell myrza, men jai aitqym kelgen edı, men sızdıñ ne närsemen ainalysatynyñyzğa öte ülken qūrmetpen qaraimyn". Djeinnıñ äkesı jai jymiyp qoidy.
Скрыть текст

Казахский

      43. Жігіт дұрыс жолға түсті
      Дональд бүгін бес жылын өткізген абақтыдан шығады. Ол түрмеге жақын жердегі дүкеннің кезекші сатушысын соққыға жыққаны үшін отырған еді. Дональд дүкеннен азық-түлік ұрлап кеткен ,оны көріп сатушы оның соңына түскен. Дональд сатушыны ұрып жығып, азық-түлікпен қоса қашып үлгерді. Ізін суытпай полиция сақшылары оны тұтқындады. Дональд түрмеде болғанда түрмеден шыққан жағдайда ол өзінің түбегейлі өзгеретініне уәде етті.
      Ол түрмеде отырып, көрмегенді көрді. Түрме бір тұтас басқа қатал да аяусыз әлем еді. Ол орта мектеп кезіндегідей секілді еді ,бірақ әлдеқайда нашарырақ .Онда неше түрлі топтастықтар бар еді , оның ішіндегі өркөкіректері басқаларды қорқытуға себеп іздейтін де жүретін. Дональд олардан барынша алшақ жүруге тырысты.
      Дональд түрмеден шыққанда, бостандықтың ауасын жұтудан тоймады. Бостандықта болу- бұл неткен керемет еді! Ол ұрлық жасаған дүкеніне барды. Сатушы оны көріп, лезде телефонға жармаса кетті. Дональд өзінің оған жамандық тілемейтінін айтып, оны сабасына түсірді. "Мен өзімнің істеген ісіме кешірім сұраймын. Мен азық-түлікті панам болмаған соң ұрлап кеттім. Бірақ мен сізді ұрып соқанным үшін ақталмақ ойым жоқ." Дональд сатушыға ішінде 1000 доллары бар конвертті ұсынды. "Білемін, бұл шығынды толық өтемейді, бұл ақшаны түрмеде жатып 5 жыл бойы жинадым", - деді Дональд. Сатушы оны құшақтай жөнелді.

      43. Jıgıt dūrys jolğa tüstı
      Donald bügın bes jylyn ötkızgen abaqtydan şyğady. Ol türmege jaqyn jerdegı dükennıñ kezekşı satuşysyn soqqyğa jyqqany üşın otyrğan edı. Donald dükennen azyq-tülık ūrlap ketken ,ony körıp satuşy onyñ soñyna tüsken. Donald satuşyny ūryp jyğyp, azyq-tülıkpen qosa qaşyp ülgerdı. İzın suytpai polisia saqşylary ony tūtqyndady. Donald türmede bolğanda türmeden şyqqan jağdaida ol özınıñ tübegeilı özgeretınıne uäde ettı.
      Ol türmede otyryp, körmegendı kördı. Türme bır tūtas basqa qatal da aiausyz älem edı. Ol orta mektep kezındegıdei sekıldı edı ,bıraq äldeqaida naşaryraq .Onda neşe türlı toptastyqtar bar edı , onyñ ışındegı örkökırekterı basqalardy qorqytuğa sebep ızdeitın de jüretın. Donald olardan barynşa alşaq jüruge tyrysty.
      Donald türmeden şyqqanda, bostandyqtyñ auasyn jūtudan toimady. Bostandyqta bolu- būl netken keremet edı! Ol ūrlyq jasağan dükenıne bardy. Satuşy ony körıp, lezde telefonğa jarmasa kettı. Donald özınıñ oğan jamandyq tılemeitının aityp, ony sabasyna tüsırdı. "Men özımnıñ ıstegen ısıme keşırım sūraimyn. Men azyq-tülıktı panam bolmağan soñ ūrlap kettım. Bıraq men sızdı ūryp soqannym üşın aqtalmaq oiym joq." Donald satuşyğa ışınde 1000 dollary bar konverttı ūsyndy. "Bılemın, būl şyğyndy tolyq ötemeidı, būl aqşany türmede jatyp 5 jyl boiy jinadym", - dedı Donald. Satuşy ony qūşaqtai jöneldı.
Скрыть текст

Казахский

      44. Кек алу
      Ханна жақсы қыз еді. Ол мектепке уақытында келетін, сабақ үлгерімі жақсы болатын, ешкімге жамандық тілемейтін, әрі футбол ойнап, аптасына бір рет панасыздар үйіне тегін көмек беріп жүретін. Бірақ Ханна сәл қалғанда бұзылып кете жаздады. Кеше әлдекім оның үйін тонап кетіпті. Ол өзі ешқашан ешкімге жамандық тілемесе де, басында мұндай жайт орын алғанына күйінген еді.
      Ханна кек алуға бел буды. Көршісінен ол өзін кім тонағанын біліп алды. Бұл оның үйінен небәрі үш көшеден соң тұратын адам екен. Ол түнделетіп қара бетперде мен киім киіп шықты. Ол ұрыдан өзінің заттарын алуды және болса тағы бірдеңелерді жымқыра кетуді көздеді. Ол өзі мен отбасының сезінгенін оларға да сездіргісі келді.
      Ханна есікті қағаз қыстырғыштың көмегімен ашып, үй ішіне енді. Ол өзінің заттарын пеш қасынан тапты. Ол заттарды жинап үлкен қара дорбаға салып алды. Ол тағы сол үйде тапқан онсыз да көп емес ақшаларды ала салды. Ол басқа алуға тұрарлық заттың жоқтығын көріп, аэрозольдық бояумен үй ішіндегі қабырғаларды жазып бүлдіріп кетті.

      44. Kek alu
      Hanna jaqsy qyz edı. Ol mektepke uaqytynda keletın, sabaq ülgerımı jaqsy bolatyn, eşkımge jamandyq tılemeitın, ärı futbol oinap, aptasyna bır ret panasyzdar üiıne tegın kömek berıp jüretın. Bıraq Hanna säl qalğanda būzylyp kete jazdady. Keşe äldekım onyñ üiın tonap ketıptı. Ol özı eşqaşan eşkımge jamandyq tılemese de, basynda mūndai jait oryn alğanyna küiıngen edı.
      Hanna kek aluğa bel budy. Körşısınen ol özın kım tonağanyn bılıp aldy. Būl onyñ üiınen nebärı üş köşeden soñ tūratyn adam eken. Ol tündeletıp qara betperde men kiım kiıp şyqty. Ol ūrydan özınıñ zattaryn aludy jäne bolsa tağy bırdeñelerdı jymqyra ketudı közdedı. Ol özı men otbasynyñ sezıngenın olarğa da sezdırgısı keldı.
      Hanna esıktı qağaz qystyrğyştyñ kömegımen aşyp, üi ışıne endı. Ol özınıñ zattaryn peş qasynan tapty. Ol zattardy jinap ülken qara dorbağa salyp aldy. Ol tağy sol üide tapqan onsyz da köp emes aqşalardy ala saldy. Ol basqa aluğa tūrarlyq zattyñ joqtyğyn körıp, aerozoldyq boiaumen üi ışındegı qabyrğalardy jazyp büldırıp kettı.
Скрыть текст

Казахский

      45. "Ауызды қуыртар" қанатшалар
      Лилиан өткір тағамдарды жақсы көреді. Ол өткір тағамдарды жегенде ашырқамайды, оның ащылық әсерін сезбейді. Лилиан кейде өткір тағамдарға чили қосып жейді. Лилиан мен оның достары қаланың атақты дүкендерінен " ауыз қуырар" тауықтың қанатшаларынан ауыз тиюді ұйғарды. "Ауыз қуырар" қанатшалардың өткірлігі сонша, кішкене ауыз тисең, бір сағаттан соң асқазаныңызды күйдіргенін сезесіз.
      Дүкен иесі Лилиан мен оның достарына тауық қанатшаларын жеген соң, олардың денсаулықтарына зиян келсе, оған жауап бермейтіндерін айтып, талап шағымдарына қол қоюларын сұрады. Лилиан қобалжыды. Сонымен, қанатшалар тағамы әкелініп, барлығы чили иісін сезді. Достарының бірі түшкіріп салды, өйткені чили иісі өткір еді.
      Лилиан алғашқы үзігін жеді. Оның құрамында көп бұрыш бар еді! Лилиан аузымен ауаны жұтып, терең дем алды. Ол аздап су ішті, бірақ аузы күйіп тұрды. Достары оған сүтке тапсырыс берді. Сүтпен өткір тағамды басуға болатын. Лилиан екі стақан сүт ішті, бірақ сонда да қатты қыжыл басылмады. Оның достары "ауыз қуырар" қанатшаларды жемейік деп шешті, себебі Лилиан көтере алмаған ащылықты, біз қалай көтере аламыз!

      45. "Auyzdy quyrtar" qanatşalar
      Lilian ötkır tağamdardy jaqsy köredı. Ol ötkır tağamdardy jegende aşyrqamaidy, onyñ aşşylyq äserın sezbeidı. Lilian keide ötkır tağamdarğa şili qosyp jeidı. Lilian men onyñ dostary qalanyñ ataqty dükenderınen " auyz quyrar" tauyqtyñ qanatşalarynan auyz tiudı ūiğardy. "Auyz quyrar" qanatşalardyñ ötkırlıgı sonşa, kışkene auyz tiseñ, bır sağattan soñ asqazanyñyzdy küidırgenın sezesız.
      Düken iesı Lilian men onyñ dostaryna tauyq qanatşalaryn jegen soñ, olardyñ densaulyqtaryna zian kelse, oğan jauap bermeitınderın aityp, talap şağymdaryna qol qoiularyn sūrady. Lilian qobaljydy. Sonymen, qanatşalar tağamy äkelınıp, barlyğy şili iısın sezdı. Dostarynyñ bırı tüşkırıp saldy, öitkenı şili iısı ötkır edı.
      Lilian alğaşqy üzıgın jedı. Onyñ qūramynda köp būryş bar edı! Lilian auzymen auany jūtyp, tereñ dem aldy. Ol azdap su ıştı, bıraq auzy küiıp tūrdy. Dostary oğan sütke tapsyrys berdı. Sütpen ötkır tağamdy basuğa bolatyn. Lilian ekı staqan süt ıştı, bıraq sonda da qatty qyjyl basylmady. Onyñ dostary "auyz quyrar" qanatşalardy jemeiık dep şeştı, sebebı Lilian kötere almağan aşşylyqty, bız qalai kötere alamyz!
Скрыть текст

Казахский

      46. Дос сатқындығы
      Бенджамин мен Кайл ең жақын достар еді. Олар 10 жастарында танысқан еді. Олар бірге жүзу жаттығуларына баратын. Олар өз сыныптарының ең мықты жүзгіштеріне айналды. Олар өз мектептерінің жүзу құрамасының сапында болды. Олар екеуі де бірдей жақсы жүзгіш болса да, олардың мінез сипаттары әртүрлі болды. Бенджамин жан-жақты болатын. Оның сабақтары тек бестік болатын, тіпті тереңдетілген тақырыптарда да. Кайл тәжірибелік түрде ойлайтын. Ол өз алдына қойған мақсатына қалай жетуді білетін.
      Бенджамин мен Кайлдың екеуі де жүзуден команда капитаны болғылары келді. Бірақ капитан тек біреу болуы тиіс. Капитандықты тек ең көп дауыс жинаған алатын. Кайл алаңды болды, өйткені ол Бенджаминнің өзіне қарағанда көбірек танымал екенін түсінетін. Команда мүшелерінің бірсыпырасы Кайлда аздап әділетсіздік бар деп санайтын. Алайда Кайлдың жоспары бар еді. Келесі күні ол Бенджаминді санамағанда команданың барлық мүшесін бассейннің маңына кездесуге жинады.
      "Тыңдаңдар, жігіттер, мен білемін сендердің ертең Бенджаминге дауыс беретіндеріңді, иә, мен де оның жақсы жігіт екенін білемін. Мәселе мынадай болып тұр ,ол жақсы капитан болып келістірмес. Негізі ол бәрінен бұрын сабағын ойлайды, ол брасспен жүзіп дайындалғанша алдымен қайдағы бір бақылау сынағына дайындалатын шығар. Мен жүзу десе ішкен асымды жерге қоямын, мен команда үшін күш жігеріммен барымды саламын". Кайл өзінің бұрыс тірлік қылып жатқанын түсінетін, әрине, бірақ ол тек қатты капитан болғысы келген, сондықтан ол бұндай ойларға аса мән бермеді.

      46. Dos satqyndyğy
      Bendjamin men Kail eñ jaqyn dostar edı. Olar 10 jastarynda tanysqan edı. Olar bırge jüzu jattyğularyna baratyn. Olar öz synyptarynyñ eñ myqty jüzgışterıne ainaldy. Olar öz mektepterınıñ jüzu qūramasynyñ sapynda boldy. Olar ekeuı de bırdei jaqsy jüzgış bolsa da, olardyñ mınez sipattary ärtürlı boldy. Bendjamin jan-jaqty bolatyn. Onyñ sabaqtary tek bestık bolatyn, tıptı tereñdetılgen taqyryptarda da. Kail täjıribelık türde oilaityn. Ol öz aldyna qoiğan maqsatyna qalai jetudı bıletın.
      Bendjamin men Kaildyñ ekeuı de jüzuden komanda kapitany bolğylary keldı. Bıraq kapitan tek bıreu boluy tiıs. Kapitandyqty tek eñ köp dauys jinağan alatyn. Kail alañdy boldy, öitkenı ol Bendjaminnıñ özıne qarağanda köbırek tanymal ekenın tüsınetın. Komanda müşelerınıñ bırsypyrasy Kailda azdap ädıletsızdık bar dep sanaityn. Alaida Kaildyñ jospary bar edı. Kelesı künı ol Bendjamindı sanamağanda komandanyñ barlyq müşesın baseinnıñ mañyna kezdesuge jinady.
      "Tyñdañdar, jıgıtter, men bılemın senderdıñ erteñ Bendjaminge dauys beretınderıñdı, iä, men de onyñ jaqsy jıgıt ekenın bılemın. Mäsele mynadai bolyp tūr ,ol jaqsy kapitan bolyp kelıstırmes. Negızı ol bärınen būryn sabağyn oilaidy, ol braspen jüzıp daiyndalğanşa aldymen qaidağy bır baqylau synağyna daiyndalatyn şyğar. Men jüzu dese ışken asymdy jerge qoiamyn, men komanda üşın küş jıgerımmen barymdy salamyn". Kail özınıñ būrys tırlık qylyp jatqanyn tüsınetın, ärine, bıraq ol tek qatty kapitan bolğysy kelgen, sondyqtan ol būndai oilarğa asa män bermedı.
Скрыть текст

Казахский

      47. Сайлау алдындағы сөз
      Бенджамин жүзу дайындығынан соң шешінетін бөлмеден шығып келе жатқан. Оның командасының бір мүшесі Аарон онымен сөйлескісі келді. "Бен, сенің білуің керек бір нәрсе бар", - деді Аарон. "Мен не білуім керек еді?" - деп сұрады Бенджамин. "Кайл барлық командаға сенің жақсы капитан болып жарытпайтыныңды айтты!" - деді Аарон.
      Бенджамин үйіне жабырқаулы күйде келе жатты. Ол Кайлды мұндайға барып, сатқындық жасайды деп ойламаған. Ертең жүзуден команда капитандығына тағайындау сайлауы болуы керек. Бенджаминнің Кайл туралы ойлап алаңдайтын жағдайы болмады. Оған өзінің сөйлейтін сөзін дайындау қажет еді. Ертеңіне Бенджамин мен Кайл бүкіл жүзу командасы алдында тұрды. Кайл бірінші шықты. "Аманбысыздар, құрметті командалас жолдастар! Мен сіздердің келесі капитандарыңыз болғым келеді, себебі мен үшін басқадан бұрын жүзу бірінші орында. Мен барлық 110 пайызға әр дайындық пен біз қатысатын әр жарыста барымды салатын боламын. Егер сіздер маған дауыс берсеңіздер, біз әрқашан жеңіске жететін боламыз".
      Келесі болып Бенджамин шықты. "Бәріңе сәлем. Келесі капитан мен болуым тиіс, өйткені мен біздің команданы мықты қыламын. Ең маңыздысы біз бәріміз тізе қоса жұмыс жасап, әрқашан өзара достығымыздан ауытқымауымыз қажет. Біз бір-бірімізді жеңілсек те, жеңсек те қолдап, тіреу бола білуіміз керек. Мен командадан бір отбасы шығарамын. Болашақ отбасы ретінде біз өзімізге байланысты нәрсені бағындыруға ынтамыз әрдайым биік болмақ".

      47. Sailau aldyndağy söz
      Bendjamin jüzu daiyndyğynan soñ şeşınetın bölmeden şyğyp kele jatqan. Onyñ komandasynyñ bır müşesı Aaron onymen söileskısı keldı. "Ben, senıñ bıluıñ kerek bır närse bar", - dedı Aaron. "Men ne bıluım kerek edı?" - dep sūrady Bendjamin. "Kail barlyq komandağa senıñ jaqsy kapitan bolyp jarytpaitynyñdy aitty!" - dedı Aaron.
      Bendjamin üiıne jabyrqauly küide kele jatty. Ol Kaildy mūndaiğa baryp, satqyndyq jasaidy dep oilamağan. Erteñ jüzuden komanda kapitandyğyna tağaiyndau sailauy boluy kerek. Bendjaminnıñ Kail turaly oilap alañdaityn jağdaiy bolmady. Oğan özınıñ söileitın sözın daiyndau qajet edı. Erteñıne Bendjamin men Kail bükıl jüzu komandasy aldynda tūrdy. Kail bırınşı şyqty. "Amanbysyzdar, qūrmettı komandalas joldastar! Men sızderdıñ kelesı kapitandaryñyz bolğym keledı, sebebı men üşın basqadan būryn jüzu bırınşı orynda. Men barlyq 110 paiyzğa är daiyndyq pen bız qatysatyn är jarysta barymdy salatyn bolamyn. Eger sızder mağan dauys berseñızder, bız ärqaşan jeñıske jetetın bolamyz".
      Kelesı bolyp Bendjamin şyqty. "Bärıñe sälem. Kelesı kapitan men boluym tiıs, öitkenı men bızdıñ komandany myqty qylamyn. Eñ mañyzdysy bız bärımız tıze qosa jūmys jasap, ärqaşan özara dostyğymyzdan auytqymauymyz qajet. Bız bır-bırımızdı jeñılsek te, jeñsek te qoldap, tıreu bola bıluımız kerek. Men komandadan bır otbasy şyğaramyn. Bolaşaq otbasy retınde bız özımızge bailanysty närsenı bağyndyruğa yntamyz ärdaiym biık bolmaq".
Скрыть текст

Казахский

      48. Команда капитанын таңдау
      Бенджамин мен Кайл жүзу командасына капитандыққа таңдауға сөз сөйлеп болды. "Жақсы, болды, енді кім Кайлдың капитан болғанын қалайды, сол қолын көтерсін", - деді жүзу бапкері. Бес адам қолын көтерді. "Енді қайсың Бенджамин дейсіңдер, солар қолдарыңды көтеріңдер", - деді бапкер. Отыз адам қолын көтерді. Бәрі Бенджаминді құттықтап, оның атын дауыстап айтып жатты. Кайлдың іші күйіп мектептен ерте кетіп қалды.
      Бенджамин сабақтардан шығып, Кайлдың үйіне соқты. Ол Кайлдың есігін қақты. Кайл есікті ашты. "Сәлем , жағдай қалай?" - деді Кайл. "Сен тым болмағанда менің командаға жаман капитан болатыным туралы бүкіліне айтқаныңды өзіме айтпақ ойың бар ма еді?" - деп ренішпен сұрады Бенджамин. Кайл Бенджаминнің бұл сатқындық туралы біліп алғанын білмеген. "Кешір, мен өте қатты капитан болғым-ақ келген". "Мен екеуміз ажырамас дос болармыз деп ойлағам. Сен қалайша мұндайға бардың?" - деп сұрады Бенджамин. Кайл ұялғаннан кірерге тесік таппай, амалсыздан басын шайқады. "Жағдай былай ғой, мен сенің жақсы жүзгеніңді, біздің сыныптағы ең ақылды болғаныңды, бәрінің сені ұнатқанын көре алмадым".
      "Кайл, сен де жақсы жігітсің ғой. Қыздар да сені ұнатады, сенің жүзу мәнерің таңқаларлық және сен өзіңнің қалағаныңа қалай жетуді білесің", - деді Бенджамин. "Сен мені кешіре аласың ба? Мен шынымен қатты өкінемін", - деді Кайл. "Жарайды, бірақ бұл туралы кешкі ас үстінде сөйлесейік. Мен аштан қататын болдым! - деді Бенджамин. Кайл мен Бенджамин екеуі өздерінің 10 жастан бері барып жүрген мейрамханасына кетті.

      48. Komanda kapitanyn tañdau
      Bendjamin men Kail jüzu komandasyna kapitandyqqa tañdauğa söz söilep boldy. "Jaqsy, boldy, endı kım Kaildyñ kapitan bolğanyn qalaidy, sol qolyn kötersın", - dedı jüzu bapkerı. Bes adam qolyn köterdı. "Endı qaisyñ Bendjamin deisıñder, solar qoldaryñdy köterıñder", - dedı bapker. Otyz adam qolyn köterdı. Bärı Bendjamindı qūttyqtap, onyñ atyn dauystap aityp jatty. Kaildyñ ışı küiıp mektepten erte ketıp qaldy.
      Bendjamin sabaqtardan şyğyp, Kaildyñ üiıne soqty. Ol Kaildyñ esıgın qaqty. Kail esıktı aşty. "Sälem , jağdai qalai?" - dedı Kail. "Sen tym bolmağanda menıñ komandağa jaman kapitan bolatynym turaly bükılıne aitqanyñdy özıme aitpaq oiyñ bar ma edı?" - dep renışpen sūrady Bendjamin. Kail Bendjaminnıñ būl satqyndyq turaly bılıp alğanyn bılmegen. "Keşır, men öte qatty kapitan bolğym-aq kelgen". "Men ekeumız ajyramas dos bolarmyz dep oilağam. Sen qalaişa mūndaiğa bardyñ?" - dep sūrady Bendjamin. Kail ūialğannan kırerge tesık tappai, amalsyzdan basyn şaiqady. "Jağdai bylai ğoi, men senıñ jaqsy jüzgenıñdı, bızdıñ synyptağy eñ aqyldy bolğanyñdy, bärınıñ senı ūnatqanyn köre almadym".
      "Kail, sen de jaqsy jıgıtsıñ ğoi. Qyzdar da senı ūnatady, senıñ jüzu mänerıñ tañqalarlyq jäne sen özıñnıñ qalağanyña qalai jetudı bılesıñ", - dedı Bendjamin. "Sen menı keşıre alasyñ ba? Men şynymen qatty ökınemın", - dedı Kail. "Jaraidy, bıraq būl turaly keşkı as üstınde söileseiık. Men aştan qatatyn boldym! - dedı Bendjamin. Kail men Bendjamin ekeuı özderınıñ 10 jastan berı baryp jürgen meiramhanasyna kettı.
Скрыть текст

Казахский

      49. Мэри мен Наташа
      Мэри де, Наташа да Кайлды жақсы көретін. Олар екеуі де мектепішілік кешті Кайлмен өткізгісі келген. Мэри бірінші болып оған жақындады. "Тыңдашы Кайл, сен мектеп кешінде менімен бірге болғың келе ме?" "Құдайым-ай. Жағдай былай болып тұр, мен бүгін кешірек басқа біреуді шақырғым келген", - деді Кайл. Мэри ашу үстінде еді. Ол қалайша оған жоқ деп айта алды? "Сен кімді шақырмақсың?"- деп сұрады Мэри. "Наташаны", - деді ол.
      Мэри бір шара қолдануы керек еді. Ол Наташаның Кайлды алып кетуіне мүмкіндік бере алмады. Мэри Кайлдың жан досы Бенджаминге барды. "Тыңдашы Бенджамин, сен не болса да Наташаны кешке өзіңмен баруға шақыруың керек". "Шын ба? Ол мені ұнатады деп ойламаймын", - деді ол. "Ол маған сені ұнататынын талай айтқан", - деді Мэри. "Жарайды, мен оны кешке шақырамын! Маған бұл туралы айтқаның үшін рахмет!" - деді Бенджамин.
      Түскі ас кезінде Бенджамин Наташаға раушан гүл шоғымен жақындап келді. "Наташа, сен менімен мектеп кешіне баруға қарсы емессің бе?" - деп сұрады Бенджамин. Наташаның кешке Бенджаминмен бірге барғысы келмеген, бірақ оларға бәрі тесіліп қарап отырған. Ол келісімін бермей, оны ыңғайсыз жағдайда қалдырғысы келмеді. "Иә, әрине, мен сенімен баруға қарсы емеспін", - деді Наташа.

      49. Meri men Nataşa
      Meri de, Nataşa da Kaildy jaqsy köretın. Olar ekeuı de mektepışılık keştı Kailmen ötkızgısı kelgen. Meri bırınşı bolyp oğan jaqyndady. "Tyñdaşy Kail, sen mektep keşınde menımen bırge bolğyñ kele me?" "Qūdaiym-ai. Jağdai bylai bolyp tūr, men bügın keşırek basqa bıreudı şaqyrğym kelgen", - dedı Kail. Meri aşu üstınde edı. Ol qalaişa oğan joq dep aita aldy? "Sen kımdı şaqyrmaqsyñ?"- dep sūrady Meri. "Nataşany", - dedı ol.
      Meri bır şara qoldanuy kerek edı. Ol Nataşanyñ Kaildy alyp ketuıne mümkındık bere almady. Meri Kaildyñ jan dosy Bendjaminge bardy. "Tyñdaşy Bendjamin, sen ne bolsa da Nataşany keşke özıñmen baruğa şaqyruyñ kerek". "Şyn ba? Ol menı ūnatady dep oilamaimyn", - dedı ol. "Ol mağan senı ūnatatynyn talai aitqan", - dedı Meri. "Jaraidy, men ony keşke şaqyramyn! Mağan būl turaly aitqanyñ üşın rahmet!" - dedı Bendjamin.
      Tüskı as kezınde Bendjamin Nataşağa rauşan gül şoğymen jaqyndap keldı. "Nataşa, sen menımen mektep keşıne baruğa qarsy emessıñ be?" - dep sūrady Bendjamin. Nataşanyñ keşke Bendjaminmen bırge barğysy kelmegen, bıraq olarğa bärı tesılıp qarap otyrğan. Ol kelısımın bermei, ony yñğaisyz jağdaida qaldyrğysy kelmedı. "iä, ärine, men senımen baruğa qarsy emespın", - dedı Nataşa.
Скрыть текст

Казахский

      50. Мектеппен қоштасу кеші
      Кайл мен Бен сабақтан соң серуендеп жүрген. "Сонымен мен би кешіне Наташамен баратын болдым", - деп толқып айтты Бенджамин. "Не?! Мен оған бүгін кешірек барып кешке шақырмақшы едім!" - деді Кайл. "Немене?! Енді не дейсің, сен кешігіп қалдың. Ол менімен барамын деп уәде беріп қойған", - деді Бенджамин. Кайлдың көңілі жабырқап қалды. Оның орнына Кайл кешке Мэриді шақыратын болды. Оның ойынша ешкімді шақырмағаннан гөрі біреумен барған дұрыс еді.
      Кеште диджей, дискотекалық шар, жеңіл тағамдар, мектептің бойтұмар кейіпкері және әдемі безендірулер болды. Бенджамин, Кайл, Наташа, Мэрилерді қоспағанда бәрі уақыттарын көңілді өткізіп жатты. Бенджамин мен Наташа бір-бірімен жөнді сөйлеспеді де. Наташаның ойы тек Кайлда болды, ал Бенджаминге Наташа бір түрлі тұйық көрінді. Кайлдың да ойы Наташада еді, ал Мэри Кайлдың өзіне көңіл бөлмей жатқанынан жынданып кете жаздады.
      "Сәл күте тұршы, мен барып Бенді көріп қайтайын", – деп айтты Кайл Мэриге. Кайл Бенджаминге жақындады. "Тыңдашы, ал Наташаның өзі қайда?" - сұрады Кайл. "Ол дәретханада", - деді Бенджамин. "Біздің ешқайсымыз қазір дұрыстап көңіл көтере алатын емеспіз. Біз келген қыздарымызбен ауыссақ қайтеді ?" - деп ұсыныс жасады Кайл. "Бұл Мэри мен маған қуаныш алып келмес", - деді Бен. Кайл күрсініп жіберді. Ол Беннің айтқаны дұрыс екенін білді. Мектептегі кеш сәтсіз өтетін болды.

      50. Mekteppen qoştasu keşı
      Kail men Ben sabaqtan soñ seruendep jürgen. "Sonymen men bi keşıne Nataşamen baratyn boldym", - dep tolqyp aitty Bendjamin. "Ne?! Men oğan bügın keşırek baryp keşke şaqyrmaqşy edım!" - dedı Kail. "Nemene?! Endı ne deisıñ, sen keşıgıp qaldyñ. Ol menımen baramyn dep uäde berıp qoiğan", - dedı Bendjamin. Kaildyñ köñılı jabyrqap qaldy. Onyñ ornyna Kail keşke Meridı şaqyratyn boldy. Onyñ oiynşa eşkımdı şaqyrmağannan görı bıreumen barğan dūrys edı.
      Keşte didjei, diskotekalyq şar, jeñıl tağamdar, mekteptıñ boitūmar keiıpkerı jäne ädemı bezendıruler boldy. Bendjamin, Kail, Nataşa, Merilerdı qospağanda bärı uaqyttaryn köñıldı ötkızıp jatty. Bendjamin men Nataşa bır-bırımen jöndı söilespedı de. Nataşanyñ oiy tek Kailda boldy, al Bendjaminge Nataşa bır türlı tūiyq körındı. Kaildyñ da oiy Nataşada edı, al Meri Kaildyñ özıne köñıl bölmei jatqanynan jyndanyp kete jazdady.
      "Säl küte tūrşy, men baryp Bendı körıp qaitaiyn", – dep aitty Kail Merige. Kail Bendjaminge jaqyndady. "Tyñdaşy, al Nataşanyñ özı qaida?" - sūrady Kail. "Ol därethanada", - dedı Bendjamin. "Bızdıñ eşqaisymyz qazır dūrystap köñıl kötere alatyn emespız. Bız kelgen qyzdarymyzben auyssaq qaitedı ?" - dep ūsynys jasady Kail. "Būl Meri men mağan quanyş alyp kelmes", - dedı Ben. Kail kürsınıp jıberdı. Ol Bennıñ aitqany dūrys ekenın bıldı. Mekteptegı keş sätsız ötetın boldy.
Скрыть текст

Казахский

      51. Оқулықтар
      Оқулықтар шынында қымбат тұратын. Қызық, ешкімге олардың сондай қатты керегі де жоқ. Оқушылар оларды сатып алуға мәжбүр, өйткені олардың оқытушылары солай болғанын қалайды. Мистер Тан экономикалық бағытты жүргізетін және ол әрдайым оларға 200 долларға оқулықтар алдыртатын. Алайда өткен жылы бір оқушы кітапты ұрлап кетуге тырысты. Ол оқушы сабақтардан босатылатын болды. Мәселе ол оқушының ондай қымбат оқулықтарды алуға жағдайы жетпейтінiнде едi. Мистер Тан жағдайды өзгерту керек деп шешті.
      Оқушыларға кітаптарды сатып алдырғанша, Тан мырза оқулықтарды көшірмелеп, оларды оқушыларға таратты. Негізінен бұлай ету заңға қайшы едi. Басқа мұғалім Тан мырзаның ісін біліп қойып, білгенін мектеп директорына жайып салды. Директор Мистер Танға ескерту берді. Тан мырзаның ойына мәселені заңға қайшы болмайтындай етiп шешу жолы келді.
      Мистер Тан ғаламтордағы бәрінің қолы жететiн мақалаларды қолдануды жөн көрді. Оқушылар енді кітап сатып алмай-ақ қойса да болатын болған соң, бұл ой оларға жаға кетті. Мектеп директоры да бұл ойды құп көрді, өйткені бұның бәрі заң жүзінде еді. Тан мырзаға бұл ойдың ұнау себебі ол ғаламтордағы мақалалар көптеген қызықты ақпараттар бере алады деп есептеді. Мистер Тан "Жыл Мұғалімі" деген марапатты жеңіп алды. Ол өз оқушыларының қаржы мәселелеріне селқос қарамағаны үшін құрметке ие еді.

      51. Oqulyqtar
      Oqulyqtar şynynda qymbat tūratyn. Qyzyq, eşkımge olardyñ sondai qatty keregı de joq. Oquşylar olardy satyp aluğa mäjbür, öitkenı olardyñ oqytuşylary solai bolğanyn qalaidy. Mister Tan ekonomikalyq bağytty jürgızetın jäne ol ärdaiym olarğa 200 dollarğa oqulyqtar aldyrtatyn. Alaida ötken jyly bır oquşy kıtapty ūrlap ketuge tyrysty. Ol oquşy sabaqtardan bosatylatyn boldy. Mäsele ol oquşynyñ ondai qymbat oqulyqtardy aluğa jağdaiy jetpeitınınde edı. Mister Tan jağdaidy özgertu kerek dep şeştı.
      Oquşylarğa kıtaptardy satyp aldyrğanşa, Tan myrza oqulyqtardy köşırmelep, olardy oquşylarğa taratty. Negızınen būlai etu zañğa qaişy edı. Basqa mūğalım Tan myrzanyñ ısın bılıp qoiyp, bılgenın mektep direktoryna jaiyp saldy. Direktor Mister Tanğa eskertu berdı. Tan myrzanyñ oiyna mäselenı zañğa qaişy bolmaityndai etıp şeşu joly keldı.
      Mister Tan ğalamtordağy bärınıñ qoly jetetın maqalalardy qoldanudy jön kördı. Oquşylar endı kıtap satyp almai-aq qoisa da bolatyn bolğan soñ, būl oi olarğa jağa kettı. Mektep direktory da būl oidy qūp kördı, öitkenı būnyñ bärı zañ jüzınde edı. Tan myrzağa būl oidyñ ūnau sebebı ol ğalamtordağy maqalalar köptegen qyzyqty aqparattar bere alady dep eseptedı. Mister Tan "Jyl Mūğalımı" degen marapatty jeñıp aldy. Ol öz oquşylarynyñ qarjy mäselelerıne selqos qaramağany üşın qūrmetke ie edı.
Скрыть текст

Казахский

      52. Ат өзгерту
      Диего өзінің атын ұнатпайтын. Бұл есім – испандық есім еді және ол испан тілінде сөйлей алмайтын. Алайда жұрт оны испан тілінде сөйлейді деп ойлайтын. Ол тіпті латынамерикандық емес. Диегоның атын ұнатпауының тағы бір себебі аты қатты естілмейтін. Ол есімін Брэндон, иә болмаса Брок деп өзгертуді ойлаған.
      Диего әке-шешесіне атын өзгертетінін айтты. Бұнысы оларға ұнамады. «Бұл есімді саған біз қойдық. Өзгертсең, сен бізге қарсы шыққаның, – деді шешесі. «Неге сен өзіңді басқаша атасын деп сұрамайсың адамдардан? – деді әкесі. - Заңды түрде өзгертудің қажеті жоқ». Диего өзінің есімін өзгертпесе, онда адамдар оны ескермей ,бұрынғыша атай береді деп санады.
      Диего ата-анасының айтқанын жөн деп шешті. Мектепте апайлары мен достарынан ол өзін Брок деп атауын сұрады. Достары күлкіге айналдырып, одан бұның себебін сұраған болатын. Апайлары қарсы болмады, бірақ олар байқаусызда оны Диего деп атай берді. Диего он үш жаста еді, оны бұрыннан танитын адамдар басқаша атауды қиын көрді.

      52. At özgertu
      Diego özınıñ atyn ūnatpaityn. Būl esım – ispandyq esım edı jäne ol ispan tılınde söilei almaityn. Alaida jūrt ony ispan tılınde söileidı dep oilaityn. Ol tıptı latynamerikandyq emes. Diegonyñ atyn ūnatpauynyñ tağy bır sebebı aty qatty estılmeitın. Ol esımın Brendon, iä bolmasa Brok dep özgertudı oilağan.
      Diego äke-şeşesıne atyn özgertetının aitty. Būnysy olarğa ūnamady. «Būl esımdı sağan bız qoidyq. Özgertseñ, sen bızge qarsy şyqqanyñ, – dedı şeşesı. «Nege sen özıñdı basqaşa atasyn dep sūramaisyñ adamdardan? – dedı äkesı. - Zañdy türde özgertudıñ qajetı joq». Diego özınıñ esımın özgertpese, onda adamdar ony eskermei ,būrynğyşa atai beredı dep sanady.
      Diego ata-anasynyñ aitqanyn jön dep şeştı. Mektepte apailary men dostarynan ol özın Brok dep atauyn sūrady. Dostary külkıge ainaldyryp, odan būnyñ sebebın sūrağan bolatyn. Apailary qarsy bolmady, bıraq olar baiqausyzda ony Diego dep atai berdı. Diego on üş jasta edı, ony būrynnan tanityn adamdar basqaşa ataudy qiyn kördı.
Скрыть текст

Казахский

      53. Сахнаның алдындағы қорқыныш
      Сахнаның алдындағы қорқыныш – бұл көпшіліктің алдына шығарда пайда болатын күйгелектік. Бұл кеңінен тараған құбылыс. Тодд мырза өзінің сахна алдындағы қорқынышын сахна сөйлеу сабақтарында жояды. Дайындықта әрқайсысы сынып алдында бес рет шығып сөйлеу қажет. Алдымен студенттің өзі жайлы. Бұлардың айтатыны өздерінің нені жақсы көреді, нені жақсы көрмейді, отбасы, достары, қызығушылық және болашаққа деген жоспарлары туралы. Бұл бірінші сөйлеу болғандықтан, көбісі күйгелектейді. Барлығының көңілдерінен шығуын қалайды. Тодд мырза оларға тыңдаушыларды өздерінің достарыңдай көру керек екенін айтты.
      Екінші сөйлеумен шамаланған нәрсе аудиторияны бір нақты іспен көндіру қажет болды. Біреуі түсік жайлы. Екіншісі Дональд Трамп жайлы. Мына жерде Тодд мырза аудиториямен байланыс орнатуды кеңес етті. Адамдар сендердің істеріңді қолдауы әбден мүмкін, егер де сендер бұл істің оларға да тікелей қатысты екенін көрсетсеңдер.
      Үшінші сөйлеуде студенттер аудиторияны бір басқа елге барып қайтуға көндіреді. Үшінші сөйлеуге жете бергенде студенттердің өздеріне деген сенімділігі күшейе түсті. Өздерін жеңіл ұстайды. Студенттерге барлығы бір- бірімен дос сияқты көрінді, тіпті олар қателескенімен барлығы да ойдағыдай болды.

      53. Sahnanyñ aldyndağy qorqynyş
      Sahnanyñ aldyndağy qorqynyş – būl köpşılıktıñ aldyna şyğarda paida bolatyn küigelektık. Būl keñınen tarağan qūbylys. Todd myrza özınıñ sahna aldyndağy qorqynyşyn sahna söileu sabaqtarynda joiady. Daiyndyqta ärqaisysy synyp aldynda bes ret şyğyp söileu qajet. Aldymen studenttıñ özı jaily. Būlardyñ aitatyny özderınıñ nenı jaqsy köredı, nenı jaqsy körmeidı, otbasy, dostary, qyzyğuşylyq jäne bolaşaqqa degen josparlary turaly. Būl bırınşı söileu bolğandyqtan, köbısı küigelekteidı. Barlyğynyñ köñılderınen şyğuyn qalaidy. Todd myrza olarğa tyñdauşylardy özderınıñ dostaryñdai köru kerek ekenın aitty.
      Ekınşı söileumen şamalanğan närse auditoriany bır naqty ıspen köndıru qajet boldy. Bıreuı tüsık jaily. Ekınşısı Donald Tramp jaily. Myna jerde Todd myrza auditoriamen bailanys ornatudy keñes ettı. Adamdar senderdıñ ısterıñdı qoldauy äbden mümkın, eger de sender būl ıstıñ olarğa da tıkelei qatysty ekenın körsetseñder.
      Üşınşı söileude studentter auditoriany bır basqa elge baryp qaituğa köndıredı. Üşınşı söileuge jete bergende studentterdıñ özderıne degen senımdılıgı küşeie tüstı. Özderın jeñıl ūstaidy. Studentterge barlyğy bır- bırımen dos siaqty körındı, tıptı olar qateleskenımen barlyğy da oidağydai boldy.
Скрыть текст

Казахский

      54. Лотерея жеңімпазы
      Джанет Гаваяға тегін сапар ұтысын жеңіп алуға болатын мемлекеттік емес лотереяға қатысты. Ол бұл туралы сұлы қауызының қаптамасынан оқыған еді. Ол әрқашан Гаваяға баруды армандайтын ,сондықтан ол бұл хабарландыруды көріп қатты қуанды. Ол лотореяға көп адам қатысатынын түсінетін, бірақ бір нәрсе оның ұтысты жеңетінін білдіртті. Оның өзіне деген сенімінің мықты болғаны соншалық , ол тіпті Гаваядағы баратын жақсы жерлерді белгілей бастады.
      Лотерея жеңімпаздарын әлгі қауыздар өндіретін компанияның ресми сайтында жариялаулары тиіс еді. Джанет сайтқа кіріп, өзінің атын бірінші беттен көрді. Ол ұтысты жеңді! Джанеттің қуанғаны сонша, Гаваялық өлеңді қосып, соған билей бастады. Ол сайттан толығырақ мәліметті оқып, оның тағы өзімен бірге бір адам алуына болатынын білді.
      Джаннет кімді шақырарын білмеді. Ол көп уақытты бірге өзімен өткізе алатын біреуді шақырғысы келді. Ол қызықты оқиғаларды сүйетін біреумен барғысы келді. Ол Гаваяға жақсы баға бере алатын біреуді алғысы келді. Джаннет бұл туралы ойланып, ақыры өз анасын алуды шешті.

      54. Lotereia jeñımpazy
      Djanet Gavaiağa tegın sapar ūtysyn jeñıp aluğa bolatyn memlekettık emes lotereiağa qatysty. Ol būl turaly sūly qauyzynyñ qaptamasynan oqyğan edı. Ol ärqaşan Gavaiağa barudy armandaityn ,sondyqtan ol būl habarlandyrudy körıp qatty quandy. Ol lotoreiağa köp adam qatysatynyn tüsınetın, bıraq bır närse onyñ ūtysty jeñetının bıldırttı. Onyñ özıne degen senımınıñ myqty bolğany sonşalyq , ol tıptı Gavaiadağy baratyn jaqsy jerlerdı belgılei bastady.
      Lotereia jeñımpazdaryn älgı qauyzdar öndıretın kompanianyñ resmi saitynda jarialaulary tiıs edı. Djanet saitqa kırıp, özınıñ atyn bırınşı betten kördı. Ol ūtysty jeñdı! Djanettıñ quanğany sonşa, Gavaialyq öleñdı qosyp, soğan bilei bastady. Ol saittan tolyğyraq mälımettı oqyp, onyñ tağy özımen bırge bır adam aluyna bolatynyn bıldı.
      Djannet kımdı şaqyraryn bılmedı. Ol köp uaqytty bırge özımen ötkıze alatyn bıreudı şaqyrğysy keldı. Ol qyzyqty oqiğalardy süietın bıreumen barğysy keldı. Ol Gavaiağa jaqsy bağa bere alatyn bıreudı alğysy keldı. Djannet būl turaly oilanyp, aqyry öz anasyn aludy şeştı.
Скрыть текст

Казахский

      55. Сүйретпемен жүру қауіпсіз емес
      Студенттерге нені киюге болады және болмайтыны туралы көптеген ережелер бар. Қыздарға өздерінің көкірекшелерінің бауын көрсетуіне ,тым қысқа шолақ шалбар, жабысып тұратын киім киюлеріне және зергерлік әшекейлер тағуларына болмайды. Ер балар өз ішкиімдерін көрсетулеріне немесе тым кең шалбар киюлеріне болмайтын. Қыздарға да, ер балаларға да сүйретпелерді қоса алғанда ұшы ашық аяқ киім киюлеріне болмайтын. Студенттерге бұл ұнамады, өйткені сүйретпемен жүру өте ыңғайлы әрі жеңіл еді. Оған қоса сүйретпені ыстық күндері кию керемет еді.
      Тамыздың бір шуақты күндерінің бірінде Себастьян ережені бұзып, оқу орталығына сүйретпемен келмекші болып шешті. Ол ережені бұзғанына өзінше болып жүрді. Оның досы Бретт оған алаңдаушылықпен қарады. "Достым ,сені жайсыздықтар күтіп тұр !" - деді Бретт. Себастьян күліп жіберді. "Жә, олар мұны тіпті көрмей де қалады! " -деді ол. Себастьянның айтқаны болды. Сабақ соңынан сабақ өтіп жатты ,ал мұғалімдер Себастьянның аяқ киімінің ұшы ашық екенін байқаған да жоқ.
      Соңғы сабақ біткен кезде қоңырау шырылдаған соң,Себастьян және оның сыныптастары мектептен шығып кетті. Көшеде келе жатып Себастьян тасқа сүрініп аяғын ұрып алды. Башпайынан қан сорғалап, көгеріп шыға келді. Ол тіпті тұра алмай да қалды! Бретт медбикені шақырып келді. Жағдайды жай медбике қарап бере салатыннан да қиын еді. Медбике ауруханаға қоңырау шалуға мәжбүр болды. Себастьян енді қайтып ашық басты сүйретпе кимейтіндей болды.

      55. Сүйретпемен жүру қауіпсіз емес
      Студенттерге нені киюге болады және болмайтыны туралы көптеген ережелер бар. Қыздарға өздерінің көкірекшелерінің бауын көрсетуіне ,тым қысқа шолақ шалбар, жабысып тұратын киім киюлеріне және зергерлік әшекейлер тағуларына болмайды. Ер балар өз ішкиімдерін көрсетулеріне немесе тым кең шалбар киюлеріне болмайтын. Қыздарға да, ер балаларға да сүйретпелерді қоса алғанда ұшы ашық аяқ киім киюлеріне болмайтын. Студенттерге бұл ұнамады, өйткені сүйретпемен жүру өте ыңғайлы әрі жеңіл еді. Оған қоса сүйретпені ыстық күндері кию керемет еді.
      Тамыздың бір шуақты күндерінің бірінде Себастьян ережені бұзып, оқу орталығына сүйретпемен келмекші болып шешті. Ол ережені бұзғанына өзінше болып жүрді. Оның досы Бретт оған алаңдаушылықпен қарады. "Достым ,сені жайсыздықтар күтіп тұр !" - деді Бретт. Себастьян күліп жіберді. "Жә, олар мұны тіпті көрмей де қалады! " -деді ол. Себастьянның айтқаны болды. Сабақ соңынан сабақ өтіп жатты ,ал мұғалімдер Себастьянның аяқ киімінің ұшы ашық екенін байқаған да жоқ.
      Соңғы сабақ біткен кезде қоңырау шырылдаған соң,Себастьян және оның сыныптастары мектептен шығып кетті. Көшеде келе жатып Себастьян тасқа сүрініп аяғын ұрып алды. Башпайынан қан сорғалап, көгеріп шыға келді. Ол тіпті тұра алмай да қалды! Бретт медбикені шақырып келді. Жағдайды жай медбике қарап бере салатыннан да қиын еді. Медбике ауруханаға қоңырау шалуға мәжбүр болды. Себастьян енді қайтып ашық басты сүйретпе кимейтіндей болды.
Скрыть текст

Казахский

      56. Өте сүйкімді бойжеткен
      Мейбл мектептегі ең сүйкімді бойжеткен. Мұғалімдер оны жақсы көретін, өйткені ол айтуға тұрарлық жақсы оқушы. Бозбалалар оны әдемілігі үшін жақсы көретін. Ал бойжеткендер оны қайырымдылығы мен жақсы қылықтары үшін жақсы көретін. Оның бауырлары мен сіңлілері оны қамқорлығы үшін жақсы көретін. Мейбл барлығына тек жақсы әсер қалдыратын.
      Бірде олардың үйіне ұры түсіп , барлық ақшасын ұрлап кетті, ал ол оны тоқтатам деп ұмтылғанда, оны ұрып кетті. Мейбл осы оқиғадан соң, біраз еңсесі түсіп жүрді. Ол өзін бөгде біреудің ренжіткеніне, қатты көңілі қалды. Мейбл мектепке келгенде, адамдармен сөйлесуге зауқы болмады. Ол өз ортасынан бойын аулақ ұстап, түскі ас кезінде бөлек отырып, күнде бір ғана киіммен мектепке келіп жүрді.
      Мейблдің достары ол үшін қатты алаңдады. Олар Мейблдің үйіне барып, ата- анасымен ол жайында сөйлеспекші болды. Оның достары Мейблдің мектепте мінез құлқының қатты өзгергенін түсіндірді. Ата- анасы ол жайында білмейтін. Ата-анасы бұл ұрлықтың оған еш қатысы жоқ екенін айтты. Ұрылар тонау үшін, үй таңдамайтынын, қай үйге оңай кіруге болса, соған кіретінін айтты. Ата-анасы оны құшақтап жұбатты.

      56. Öte süikımdı boijetken
      Meibl mekteptegı eñ süikımdı boijetken. Mūğalımder ony jaqsy köretın, öitkenı ol aituğa tūrarlyq jaqsy oquşy. Bozbalalar ony ädemılıgı üşın jaqsy köretın. Al boijetkender ony qaiyrymdylyğy men jaqsy qylyqtary üşın jaqsy köretın. Onyñ bauyrlary men sıñlılerı ony qamqorlyğy üşın jaqsy köretın. Meibl barlyğyna tek jaqsy äser qaldyratyn.
      Bırde olardyñ üiıne ūry tüsıp , barlyq aqşasyn ūrlap kettı, al ol ony toqtatam dep ūmtylğanda, ony ūryp kettı. Meibl osy oqiğadan soñ, bıraz eñsesı tüsıp jürdı. Ol özın bögde bıreudıñ renjıtkenıne, qatty köñılı qaldy. Meibl mektepke kelgende, adamdarmen söilesuge zauqy bolmady. Ol öz ortasynan boiyn aulaq ūstap, tüskı as kezınde bölek otyryp, künde bır ğana kiımmen mektepke kelıp jürdı.
      Meibldıñ dostary ol üşın qatty alañdady. Olar Meibldıñ üiıne baryp, ata- anasymen ol jaiynda söilespekşı boldy. Onyñ dostary Meibldıñ mektepte mınez qūlqynyñ qatty özgergenın tüsındırdı. Ata- anasy ol jaiynda bılmeitın. Ata-anasy būl ūrlyqtyñ oğan eş qatysy joq ekenın aitty. Ūrylar tonau üşın, üi tañdamaitynyn, qai üige oñai kıruge bolsa, soğan kıretının aitty. Ata-anasy ony qūşaqtap jūbatty.
Скрыть текст

Казахский

      57. Футбол командасына қосылуға іріктеу
      Говард ешқашан спорт жағынан көзге түспеген. Ол әрқашан толық еді. Адамдар оның көлеміне қарап, күлкі қылатын. Говард мұны өзгертпек болды. Ол жақсы денелі болғысы келді. Ол спортпен айналысқысы келді. Ол футбол командасына іріктеу өтеді деген жарнамасы бар парақшаны көрді. Говард ешқашан футбол ойнамаған, бірақ теледидардан қарап жүретін. Говардтың іріктеуге дайындалуына бір аптасы болды.
      Говард екі сағаттай отырып, теледидардан футбол матчтарын қарап шықты. Ол футбол добын сатып алып, үйінің қасындағы саябақта теуіп қуалады. Ол «Қалай футбол ойнау керек» деген кітапты сатып алды. Және ол әкесінен өзімен бірге ойнауын өтінді. Говард өзін ұлы футболшыдай сезінді! Ол тас түйін дайын! Ол іріктеу кезеңіне кетті. Іріктеуге аз дегенде елу шақты ұл бала қатысты. Говард қобалжып тұрды. Олар өздеріне өту үшін не істеу керектігін білетіндей көрінген. Олар допты бастарында ыршытты, оны тізесінен түсірмей ойнатып, қашыққа дәлдеп тебе алатын.
      Бапкер ұлдарға ойын ұйымдастырып жіберді. Говард "қызылдар" командасында болды. Әлдекім Говардқа допты берді. Говард алаңның қақ ортасында тұрып қалды. "Балақай, сен неғып тұрып қалдың?" - деп сұрады оның бір командаласы. Говард демін терең тартып алып, өзіне бұның колынан келетінін айтты. Говард лезде ойынға оралды. Ол допты аяғымен тоқтатып қақпаға гол соқты. Ол өз көзіне өзі сенбеді. Мұндай жайтқа ешкім де сене алмады. Говард команда қатарына қабылданды.

      57. Futbol komandasyna qosyluğa ırıkteu
      Govard eşqaşan sport jağynan közge tüspegen. Ol ärqaşan tolyq edı. Adamdar onyñ kölemıne qarap, külkı qylatyn. Govard mūny özgertpek boldy. Ol jaqsy denelı bolğysy keldı. Ol sportpen ainalysqysy keldı. Ol futbol komandasyna ırıkteu ötedı degen jarnamasy bar paraqşany kördı. Govard eşqaşan futbol oinamağan, bıraq teledidardan qarap jüretın. Govardtyñ ırıkteuge daiyndaluyna bır aptasy boldy.
      Govard ekı sağattai otyryp, teledidardan futbol maştaryn qarap şyqty. Ol futbol dobyn satyp alyp, üiınıñ qasyndağy saiabaqta teuıp qualady. Ol «Qalai futbol oinau kerek» degen kıtapty satyp aldy. Jäne ol äkesınen özımen bırge oinauyn ötındı. Govard özın ūly futbolşydai sezındı! Ol tas tüiın daiyn! Ol ırıkteu kezeñıne kettı. İrıkteuge az degende elu şaqty ūl bala qatysty. Govard qobaljyp tūrdy. Olar özderıne ötu üşın ne ısteu kerektıgın bıletındei körıngen. Olar dopty bastarynda yrşytty, ony tızesınen tüsırmei oinatyp, qaşyqqa däldep tebe alatyn.
      Bapker ūldarğa oiyn ūiymdastyryp jıberdı. Govard "qyzyldar" komandasynda boldy. Äldekım Govardqa dopty berdı. Govard alañnyñ qaq ortasynda tūryp qaldy. "Balaqai, sen neğyp tūryp qaldyñ?" - dep sūrady onyñ bır komandalasy. Govard demın tereñ tartyp alyp, özıne būnyñ kolynan keletının aitty. Govard lezde oiynğa oraldy. Ol dopty aiağymen toqtatyp qaqpağa gol soqty. Ol öz közıne özı senbedı. Mūndai jaitqa eşkım de sene almady. Govard komanda qataryna qabyldandy.
Скрыть текст

Казахский

      58. Капитанмен келіспеушілік
      Говард тым толық бала еді, ол кенеттен футбол командасының құрамына кіре қалды. Оның жанұясы тойлатып жатты. Олар Говардтың осындай талабына риза болды. Олар оның жаңа достар тапқанын қалады. Говард та олармен бірге бақытты болды.
      Оның бірінші жаттығу күнінде бапкері қысқа сөз сөйлеп жіберді. "Сізді команда сатына қосылуыңызбен құттықтаймын. Сіз дәстүрді сақтауыңыз қажет. Біздің мектептің футбол командасы Миссиссипидің солтүстік бөлігіндегі ең мықтысы. Дайындық жаттығулар ауыр да қиын болмақ, бірақ төзуге тұрарлық. Жаттығулар күніне екі сағатқа созылады, сенбі мен жексенбіні қосқанда, барлық күні болады". Говардтың тері бұрқ ете қалды. Ол күн сайын болатын мұндай қарқынды жаттығуларға дайын ба?
      Келесі болып сөзбен команда капитаны шақты. "Бапкер дұрыс айтады, сіздер, жігіттер, бәріне шыдауларың қажет. Шыдау немесе кету". Алдымен команда қыздырыну жаттығуына кіретін созылуды, жүгіруді, допты тіземен басқаруды жасады және солай әрі қарай. Говардта қиындықтар бар еді, әсіресе жүгіруде. Қыздырынып болып, балалар футбол ойнады. Говард шаршап қалған-ды. Капитан оны әрірек алып кетіп былай деді: "Мен сенің команда құрамына қалай іліккеніңді білмедім. Сенің жай жолың болып кеткен- ау шамасы". Говард оны не деп жатқанын дұрыс тыңдамады да, бірақ ол бар күшін салып талпынды.

      58. Kapitanmen kelıspeuşılık
      Govard tym tolyq bala edı, ol kenetten futbol komandasynyñ qūramyna kıre qaldy. Onyñ janūiasy toilatyp jatty. Olar Govardtyñ osyndai talabyna riza boldy. Olar onyñ jaña dostar tapqanyn qalady. Govard ta olarmen bırge baqytty boldy.
      Onyñ bırınşı jattyğu künınde bapkerı qysqa söz söilep jıberdı. "Sızdı komanda satyna qosyluyñyzben qūttyqtaimyn. Sız dästürdı saqtauyñyz qajet. Bızdıñ mekteptıñ futbol komandasy Mississipidıñ soltüstık bölıgındegı eñ myqtysy. Daiyndyq jattyğular auyr da qiyn bolmaq, bıraq tözuge tūrarlyq. Jattyğular künıne ekı sağatqa sozylady, senbı men jeksenbını qosqanda, barlyq künı bolady". Govardtyñ terı būrq ete qaldy. Ol kün saiyn bolatyn mūndai qarqyndy jattyğularğa daiyn ba?
      Kelesı bolyp sözben komanda kapitany şaqty. "Bapker dūrys aitady, sızder, jıgıtter, bärıne şydaularyñ qajet. Şydau nemese ketu". Aldymen komanda qyzdyrynu jattyğuyna kıretın sozyludy, jügırudı, dopty tızemen basqarudy jasady jäne solai ärı qarai. Govardta qiyndyqtar bar edı, äsırese jügırude. Qyzdyrynyp bolyp, balalar futbol oinady. Govard şarşap qalğan-dy. Kapitan ony ärırek alyp ketıp bylai dedı: "Men senıñ komanda qūramyna qalai ılıkkenıñdı bılmedım. Senıñ jai jolyñ bolyp ketken- au şamasy". Govard ony ne dep jatqanyn dūrys tyñdamady da, bıraq ol bar küşın salyp talpyndy.
Скрыть текст

Казахский

      59. Мықты және әлсіз жақтар
      Говардты осы жақында футбол командасына алды. Бірақ ол капитанға ұнамайтын және ол өз жолдастарына қарағанда әлі бірталай затты білмейтін. Әрі Говард басқалар секілді жақсылап ысылмаған еді. Тағы бір жағынан ол басқа балалардың жасап жатқанын дұрыс қайталай алмады. Говард өзінің командаға қабылдану себебі іріктеу матчындағы голға тікелей байланысты екенін білетін. Бірақ ,сол голды да ол кездейсоқ соққан еді. Бапкер мұны бір жеті жаттығудан соң тез ұқты.
      Бапкер Говардпен сөйлесу үшін кездесу белгіледі. "Сен бұл кездесудің не үшін екенін білесің бе?" - деп сұрады Бапкер. Говард басын изеді. "Сенің көрсеткіштерің басқалардікіндей онша жақсы емес. Оған қоса, байқаймын, сенің кемшіліктерің басымырақ", - деді бапкер. "Иә, мен футболшы болып туа қалмадым", - деді Говард. "Егер командада қалсаң, сенің басыңда көптеген артық қиындықтар болады. Егер сен сонда да ойнағың келсе, саған әлі де үйреніп жаттығып, келесі жылғы іріктеу матчына тағы қатысып көргенің дұрыс". Говард күрсініп алды. Ол бапкердің айтып отырғаны қате емес екенін түсінетін, бірақ ол сонда да мұңайыңқырап қалды.
      Говард жылап жіберді. Бапкер оны иығынан құшақтады. "Әрбір адамның мықты және әлсіз тұстары бар. Футбол - сенің мықты жағың емес, бірақ мүмкін сен өзіңді басқа бір жағыңнан жақсы көрсетерсің. Менің мықты жағым футбол ойнау, ал менің әлсіз жағым бұл музыкалық аспаптарда ойнау", - деді бапкер. Говард бұл сөздерді естіген соң, өзін жақсы сезініп қалды. Говард өзінің мықты тұстары бар екенін білген, оған тек олардың қандай екенін табу қалды.

      59. Myqty jäne älsız jaqtar
      Govardty osy jaqynda futbol komandasyna aldy. Bıraq ol kapitanğa ūnamaityn jäne ol öz joldastaryna qarağanda älı bırtalai zatty bılmeitın. Ärı Govard basqalar sekıldı jaqsylap ysylmağan edı. Tağy bır jağynan ol basqa balalardyñ jasap jatqanyn dūrys qaitalai almady. Govard özınıñ komandağa qabyldanu sebebı ırıkteu maşyndağy golğa tıkelei bailanysty ekenın bıletın. Bıraq ,sol goldy da ol kezdeisoq soqqan edı. Bapker mūny bır jetı jattyğudan soñ tez ūqty.
      Bapker Govardpen söilesu üşın kezdesu belgıledı. "Sen būl kezdesudıñ ne üşın ekenın bılesıñ be?" - dep sūrady Bapker. Govard basyn izedı. "Senıñ körsetkışterıñ basqalardıkındei onşa jaqsy emes. Oğan qosa, baiqaimyn, senıñ kemşılıkterıñ basymyraq", - dedı bapker. "iä, men futbolşy bolyp tua qalmadym", - dedı Govard. "Eger komandada qalsañ, senıñ basyñda köptegen artyq qiyndyqtar bolady. Eger sen sonda da oinağyñ kelse, sağan älı de üirenıp jattyğyp, kelesı jylğy ırıkteu maşyna tağy qatysyp körgenıñ dūrys". Govard kürsınıp aldy. Ol bapkerdıñ aityp otyrğany qate emes ekenın tüsınetın, bıraq ol sonda da mūñaiyñqyrap qaldy.
      Govard jylap jıberdı. Bapker ony iyğynan qūşaqtady. "Ärbır adamnyñ myqty jäne älsız tūstary bar. Futbol - senıñ myqty jağyñ emes, bıraq mümkın sen özıñdı basqa bır jağyñnan jaqsy körsetersıñ. Menıñ myqty jağym futbol oinau, al menıñ älsız jağym būl muzykalyq aspaptarda oinau", - dedı bapker. Govard būl sözderdı estıgen soñ, özın jaqsy sezınıp qaldy. Govard özınıñ myqty tūstary bar ekenın bılgen, oğan tek olardyñ qandai ekenın tabu qaldy.
Скрыть текст

Казахский

      60. Үйсіз адамның өткен өмірі
      Рики – үйсiз адам. Әр күн сайын ол саябақтағы үлкен көлеңкелі ағаштың астында ұйықтайды. Таңертең ол саябақты аралап жүреді, кейде ойын алаңын қарап қайтады. Оған әткеншекте көзін жұмып тербелген кездерді есіне түсірген ұнайды. Оның өткен өмірі керемет болған. Ол жағдайы жоғары жанұяда өскен. Оның ата-анасының екеуі де дәрігер болған. Рики жақсы мектепке баратын ,көптеген достары бар еді және ол дәрігер болуды армандап жүрген. Бәрі керемет еді. Сосын бір пациент оларды сотқа берді. Оның ата-анасы сотта жеңіліп, әлгі пациентке миллион доллар өтемақы қайтарулары қажет болды.
      Рики және оның жанұясы үйлерін сатып, одан әлдеқайда шағынырақ үйге көшулері керек болды. Рикиге де мектебін ауыстыру керек болды. Рикидің ата-анасына жаңа өмірге үйреніп кету қиынға соқты. Шағын үйде бір жыл өмір сүргеннен кейін, оның әкесінің жүрек талмасы ұстап қалды. Оның анасына күйеусіз қалу өте ауыр тиді, сөйтіп ол күйзелістен қайтыс болды. Рикиге енді өзін-өзі қамтамасыз ету қажет болды. Ол мектепті тастап, азық-түлік дүкенінде жұмыс істей бастады. Ақырында ол жұмыстан шығып кетті, өйткені ол өзін мұндай жұмысқа тым жақсымын деп санады. Рики ұнатпайтын жұмысты істегенше, дұрысы панасыз болып жүрген жақсы деп шешті.
      Рики үйсіз жүргенге үйреніп кетті. Ол қазір 23 жаста, оның үйсіз жүргеніне қазір бес жыл болды. Ол саябақта адамдармен сөйлесіп, жасқы әңгіме айтатын жандарды кездестірді. Ол тамағын қоқыс бактерінен табады. Ол ешнәрсеге мұңайып қайғырмайды. Рики – жұмыссыз, бірақ бақытты.

      60. Üisız adamnyñ ötken ömırı
      Riki – üisız adam. Är kün saiyn ol saiabaqtağy ülken köleñkelı ağaştyñ astynda ūiyqtaidy. Tañerteñ ol saiabaqty aralap jüredı, keide oiyn alañyn qarap qaitady. Oğan ätkenşekte közın jūmyp terbelgen kezderdı esıne tüsırgen ūnaidy. Onyñ ötken ömırı keremet bolğan. Ol jağdaiy joğary janūiada ösken. Onyñ ata-anasynyñ ekeuı de därıger bolğan. Riki jaqsy mektepke baratyn ,köptegen dostary bar edı jäne ol därıger boludy armandap jürgen. Bärı keremet edı. Sosyn bır pasient olardy sotqa berdı. Onyñ ata-anasy sotta jeñılıp, älgı pasientke million dollar ötemaqy qaitarulary qajet boldy.
      Riki jäne onyñ janūiasy üilerın satyp, odan äldeqaida şağynyraq üige köşulerı kerek boldy. Rikige de mektebın auystyru kerek boldy. Rikidıñ ata-anasyna jaña ömırge üirenıp ketu qiynğa soqty. Şağyn üide bır jyl ömır sürgennen keiın, onyñ äkesınıñ jürek talmasy ūstap qaldy. Onyñ anasyna küieusız qalu öte auyr tidı, söitıp ol küizelısten qaitys boldy. Rikige endı özın-özı qamtamasyz etu qajet boldy. Ol mekteptı tastap, azyq-tülık dükenınde jūmys ıstei bastady. Aqyrynda ol jūmystan şyğyp kettı, öitkenı ol özın mūndai jūmysqa tym jaqsymyn dep sanady. Riki ūnatpaityn jūmysty ıstegenşe, dūrysy panasyz bolyp jürgen jaqsy dep şeştı.
      Riki üisız jürgenge üirenıp kettı. Ol qazır 23 jasta, onyñ üisız jürgenıne qazır bes jyl boldy. Ol saiabaqta adamdarmen söilesıp, jasqy äñgıme aitatyn jandardy kezdestırdı. Ol tamağyn qoqys bakterınen tabady. Ol eşnärsege mūñaiyp qaiğyrmaidy. Riki – jūmyssyz, bıraq baqytty.
Скрыть текст

Казахский