Казахский язык
Главная
Существительные
Послелоги
Прилагательные
Числительные
Местоимения
Наречия, Союзы
Личные окончания
Глаголы
Вспомогательные глаголы
Причастия
 Деепричастия
Конструкции
Предложения
  Проверь себя!
  Упражнения
   Грамматика детям
  Удивительный мир
Видеокурс
   Разговорник
Фразеологизмы
   Книга для чтения
С казахским не шутят?
Рассказы
Сказки
Песни
Полезное
Словарь
Ссылки
Автор
Производные глаголы
Залоги глагола
Неопределённая форма
Основа глагола
Общие таблицы времен
и наклонений
Настоящее время
Переходное время
Прошедшее время
Условное наклонение
Желательное наклонение
Повелительное наклонение
Будущее предположительное
Будущее время намерения
Давнопрошедшее очевидное
Давнопрошедшее неочевидное
Переходное прошедшее время
        Глаголы-исключения
Наклонения (доп.)
   Условное
   Желательное
   Повелительное

   Ударение
    Таблицы спряжения
жазу, жүзу
қуану, сену
салу, беру
ойнау, билеу
айту, кесу
бағу, тігу
жабу, тебу
оқу, есту
қою, сүю
қию, тию
баю, кею
қорқу, ірку
 Қаз 
 Qaz

Спряжение глаголов 'оқу' и 'есту'

Грамматика казахского языка. Просто о сложном

Автор: Татьяна Валяева

Здесь приведены глаголы-исключения, то есть глаголы, основа которых оканчивается на 'ы' и 'і'.
Слово 'оқу' твёрдое, поэтому к основе глагола 'оқы' добавляются твёрдые суффиксы и окончания.
Слово 'есту' мягкое, поэтому к основе глагола 'есті' добавляются мягкие суффиксы и окончания.

Спряжение глагола 'оқу'

   Настоящее
 время
 Переходное
 время
 Будущее пред-
 полож. время
 Будущее время
 намерения
 Прошедшее
 время
 Условное
 наклонение
 мен
 оқып жатырмын  оқимын  оқырмын  оқымақпын  оқыдым  оқысам
 біз
 оқып жатырмыз  оқимыз  оқырмыз  оқымақпыз  оқыдық  оқысақ
 сен
 оқып жатырсың  оқисың  оқырсың  оқымақсың  оқыдың  оқысаң
 сендер 
 оқып жатырсыңдар  оқисыңдар  оқырсыңдар  оқымақсыңдар  оқыдыңдар  оқысаңдар
 сіз
 оқып жатырсыз  оқисыз  оқырсыз  оқымақсыз  оқыдыңыз  оқысаңыз
 сіздер
 оқып жатырсыздар  оқисыздар  оқырсыздар  оқымақсыздар  оқыдыңыздар  оқысаңыздар
 ол
 оқып жатыр  оқиды  оқыр  оқымақ  оқыды  оқыса
 олар
 оқып жатыр  оқиды  оқыр  оқымақ  оқыды  оқыса
   Давнопрошедшее
 очевидное время
 Давнопрошедшее
 неочевидн. время
 Переходное
 прошедшее время
 Повелительное
 наклонение
 Желательное
 наклонение
 мен
 оқығанмын  оқыппын  оқитынмын  оқиын  менің оқығым келеді
 біз
 оқығанбыз  оқыппыз  оқитынбыз  оқиық  біздің оқығымыз келеді
 сен
 оқығансың  оқыпсың  оқитынсың  оқы  сенің оқығың келеді
 сендер 
 оқығансыңдар  оқыпсыңдар  оқитынсыңдар  оқыңдар  сендердің оқығыларың келеді
 сіз
 оқығансыз  оқыпсыз  оқитынсыз  оқыңыз  сіздің оқығыңыз келеді
 сіздер
 оқығансыздар  оқыпсыздар  оқитынсыздар  оқыңыздар  сіздердің оқығыларыңыз келеді
 ол
 оқыған  оқыпты  оқитын  оқысын  оның оқығысы келеді
 олар
 оқыған  оқыпты  оқитын  оқысын  олардың оқығылары келеді
Отрицание
   Настоящее
 время
 Переходное
 время
 Будущее пред-
 полож. время
 Будущее время
 намерения
 Прошедшее
 время
 Условное
 наклонение
 мен
 оқып жатқан жоқпын  оқымаймын  оқымаспын  оқымақ емеспін  оқымадым  оқымасам
 біз
 оқып жатқан жоқпыз  оқымаймыз  оқымаспыз  оқымақ емеспіз  оқымадық  оқымасақ
 сен
 оқып жатқан жоқсың  оқымайсың  оқымассың  оқымақ емессің  оқымадың  оқымасаң
 сендер 
 оқып жатқан жоқсыңдар  оқымайсыңдар  оқымассыңдар  оқымақ емессіңдер  оқымадыңдар  оқымасаңдар
 сіз
 оқып жатқан жоқсыз  оқымайсыз  оқымассыз  оқымақ емессіз  оқымадыңыз  оқымасаңыз
 сіздер
 оқып жатқан жоқсыздар  оқымайсыздар  оқымассыздар  оқымақ емессіздер  оқымадыңыздар  оқымасаңыздар
 ол
 оқып жатқан жоқ  оқымайды  оқымас  оқымақ емес  оқымады  оқымаса
 олар
 оқып жатқан жоқ  оқымайды  оқымас  оқымақ емес  оқымады  оқымаса
   Давнопрошедшее
 очевидное время
 Давнопрошедшее
 неочевидн. время
 Переходное
 прошедшее время
 Повелительное
 наклонение
 Желательное
 наклонение
 мен
 оқыған жоқпын  оқымаппын  оқымайтынмын  оқымайын  менің оқығым келмейді
 біз
 оқыған жоқпыз  оқымаппыз  оқымайтынбыз  оқымайық  біздің оқығымыз келмейді
 сен
 оқыған жоқсың  оқымапсың  оқымайтынсың  оқыма  сенің оқығың келмейді
 сендер 
 оқыған жоқсыңдар  оқымапсыңдар  оқымайтынсыңдар  оқымаңдар  сендердің оқығыларың келмейді
 сіз
 оқыған жоқсыз  оқымапсыз  оқымайтынсыз  оқымаңыз  сіздің оқығыңыз келмейді
 сіздер
 оқыған жоқсыздар  оқымапсыздар  оқымайтынсыздар  оқымаңыздар  сіздердің оқығыларыңыз келмейді
 ол
 оқыған жоқ  оқымапты  оқымайтын  оқымасын  оның оқығысы келмейді
 олар
 оқыған жоқ  оқымапты  оқымайтын  оқымасын  олардың оқығылары келмейді

Спряжение глагола 'есту'

   Настоящее
 время
 Переходное
 время
 Будущее пред-
 полож. время
 Будущее время
 намерения
 Прошедшее
 время
 Условное
 наклонение
 мен
 естіп жатырмын  естимін  естірмін  естімекпін  естідім  естісем
 біз
 естіп жатырмыз  естиміз  естірміз  естімекпіз  естідік  естісек
 сен
 естіп жатырсың  естисің  естірсің  естімексің  естідің  естісең
 сендер 
 естіп жатырсыңдар  естисіңдер  естірсіңдер  естімексіңдер  естідіңдер  естісеңдер
 сіз
 естіп жатырсыз  естисіз  естірсіз  естімексіз  естідіңіз  естісеңіз
 сіздер
 естіп жатырсыздар  естисіздер  естірсіздер  естімексіздер  естідіңіздер  естісеңіздер
 ол
 естіп жатыр  естиді  естір  естімек  естіді  естісе
 олар
 естіп жатыр  естиді  естір  естімек  естіді  естісе
   Давнопрошедшее
 очевидное время
 Давнопрошедшее
 неочевидн. время
 Переходное
 прошедшее время
 Повелительное
 наклонение
 Желательное
 наклонение
 мен
 естігенмін  естіппін  еститінмін  естиін  менің естігім келеді
 біз
 естігенбіз  естіппіз  еститінбіз  естиік  біздің естігіміз келеді
 сен
 естігенсің  естіпсің  еститінсің  есті  сенің естігің келеді
 сендер 
 естігенсіңдер  естіпсіңдер  еститінсіңдер  естіңдер  сендердің естігілерің келеді
 сіз
 естігенсіз  естіпсіз  еститінсіз  естіңіз  сіздің естігіңіз келеді
 сіздер
 естігенсіздер  естіпсіздер  еститінсіздер  естіңіздер  сіздердің естігілеріңіз келеді
 ол
 естіген  естіпті  еститін  естісін  оның естігісі келеді
 олар
 естіген  естіпті  еститін  естісін  олардың естігілері келеді
Отрицание
   Настоящее
 время
 Переходное
 время
 Будущее пред-
 полож. время
 Будущее время
 намерения
 Прошедшее
 время
 Условное
 наклонение
 мен
 естіп жатқан жоқпын  естімеймін  естімеспін  естімек емеспін  естімедім  естімесем
 біз
 естіп жатқан жоқпыз  естімейміз  естімеспіз  естімек емеспіз  естімедік  естімесек
 сен
 естіп жатқан жоқсың  естімейсің  естімессің  естімек емессің  естімедің  естімесең
 сендер 
 естіп жатқан жоқсыңдар  естімейсіңдер  естімессіңдер  естімек емессіңдер  естімедіңдер  естімесеңдер
 сіз
 естіп жатқан жоқсыз  естімейсіз  естімессіз  естімек емессіз  естімедіңіз  естімесеңіз
 сіздер
 естіп жатқан жоқсыздар  естімейсіздер  естімессіздер  естімек емессіздер  естімедіңіздер  естімесеңіздер
 ол
 естіп жатқан жоқ  естімейді  естімес  естімек емес  естімеді  естімесе
 олар
 естіп жатқан жоқ  естімейді  естімес  естімек емес  естімеді  естімесе
   Давнопрошедшее
 очевидное время
 Давнопрошедшее
 неочевидн. время
 Переходное
 прошедшее время
 Повелительное
 наклонение
 Желательное
 наклонение
 мен
 естіген жоқпын  естімеппін  естімейтінмін  естімейін  менің естігім келмейді
 біз
 естіген жоқпыз  естімеппіз  естімейтінбіз  естімейік  біздің естігіміз келмейді
 сен
 естіген жоқсың  естімепсің  естімейтінсің  естіме  сенің естігің келмейді
 сендер 
 естіген жоқсыңдар  естімепсіңдер  естімейтінсіңдер  естімеңдер  сендердің естігілерің келмейді
 сіз
 естіген жоқсыз  естімепсіз  естімейтінсіз  естімеңіз  сіздің естігіңіз келмейді
 сіздер
 естіген жоқсыздар  естімепсіздер  естімейтінсіздер  естімеңіздер  сіздердің естігілеріңіз келмейді
 ол
 естіген жоқ  естімепті  естімейтін  естімесін  оның естігісі келмейді
 олар
 естіген жоқ  естімепті  естімейтін  естімесін  олардың естігілері келмейді

Также спрягаются и другие глаголы, основа которых оканчивается на гласные 'ы' и 'і'.
Возьмём для примера глаголы 'абыржу, аршу, даму, тану, шұқу, беку, еру, ренжу, сергу, сүңгу'. Из таблиц видно, что к глаголам добавляются одинаковые суффиксы и окончания.

Твёрдые
оқуоқыоқ+идыоқы+майды оқы+ған
абыржуабыржыабырж+идыабыржы+майды абыржы+ған
аршуаршыарш+идыаршы+майды аршы+ған
дамудамыдам+идыдамы+майды дамы+ған
танутанытан+идытаны+майды таны+ған
шұқушұқышұқ+идышұқы+майды шұқы+ған
Мягкие
естуестіест+идіесті+мейдіесті+ген
бекубекібек+идібекі+мейдібекі+ген
еруеріер+идіері+мейдіері+ген
ренжуренжіренж+идіренжі+мейдіренжі+ген
сергусергісерг+идісергі+мейдісергі+ген
сүңгусүңгісүңг+идісүңгі+мейдісүңгі+ген



© Татьяна Валяева,  2007–2024
 <<  Спряжение жабу, тебу Вернуться к началу Спряжение қою, сүю  >> 

Цвета текста на сайте             Telegram-канал «Казахский язык. Просто о сложном»             kaz-tili@yandex.kz             Гостевая книга


Авторский сайт Татьяны Валяевой