Казахский язык
Главная
Существительные
Послелоги
Прилагательные
Числительные
Местоимения
Наречия, Союзы
Личные окончания
Глаголы
Вспомогательные глаголы
Причастия
 Деепричастия
Конструкции
Предложения
  Проверь себя!
  Упражнения
   Грамматика детям
  Удивительный мир
Видеокурс
   Разговорник
Фразеологизмы
   Книга для чтения
С казахским не шутят?
Рассказы
Сказки
Песни
Полезное
Словарь
Ссылки
Автор
Производные глаголы
Залоги глагола
Неопределённая форма
Основа глагола
Общие таблицы времен
и наклонений
Настоящее время
Переходное время
Прошедшее время
Условное наклонение
Желательное наклонение
Повелительное наклонение
Будущее предположительное
Будущее время намерения
Давнопрошедшее очевидное
Давнопрошедшее неочевидное
Переходное прошедшее время
        Глаголы-исключения
Наклонения (доп.)
   Условное
   Желательное
   Повелительное

   Ударение
    Таблицы спряжения
жазу, жүзу
қуану, сену
салу, беру
ойнау, билеу
айту, кесу
бағу, тігу
жабу, тебу
оқу, есту
қою, сүю
қию, тию
баю, кею
қорқу, ірку
 Қаз 
 Qaz

Спряжение глаголов 'жазу' и 'жүзу'

Грамматика казахского языка. Просто о сложном

Автор: Татьяна Валяева

Основа этих двух глаголов оканчивается на звонкую согласную 'з'.
Слово 'жазу' твёрдое, поэтому к основе глагола 'жаз' добавляются твёрдые суффиксы и окончания.
Слово 'жүзу' мягкое, поэтому к основе глагола 'жүз' добавляются мягкие суффиксы и окончания.

Спряжение глагола 'жазу'

   Настоящее
 время
 Переходное
 время
 Будущее пред-
 полож. время
 Будущее время
 намерения
 Прошедшее
 время
 Условное
 наклонение
 мен
 жазып жатырмын  жазамын  жазармын  жазбақпын  жаздым  жазсам
 біз
 жазып жатырмыз  жазамыз  жазармыз  жазбақпыз  жаздық  жазсақ
 сен
 жазып жатырсың  жазасың  жазарсың  жазбақсың  жаздың  жазсаң
 сендер 
 жазып жатырсыңдар  жазасыңдар  жазарсыңдар  жазбақсыңдар  жаздыңдар  жазсаңдар
 сіз
 жазып жатырсыз  жазасыз  жазарсыз  жазбақсыз  жаздыңыз  жазсаңыз
 сіздер
 жазып жатырсыздар  жазасыздар  жазарсыздар  жазбақсыздар  жаздыңыздар  жазсаңыздар
 ол
 жазып жатыр  жазады  жазар  жазбақ  жазды  жазса
 олар
 жазып жатыр  жазады  жазар  жазбақ  жазды  жазса
   Давнопрошедшее
 очевидное время
 Давнопрошедшее
 неочевидн. время
 Переходное
 прошедшее время
 Повелительное
 наклонение
 Желательное
 наклонение
 мен
 жазғанмын  жазыппын  жазатынмын  жазайын  менің жазғым келеді
 біз
 жазғанбыз  жазыппыз  жазатынбыз  жазайық  біздің жазғымыз келеді
 сен
 жазғансың  жазыпсың  жазатынсың  жаз  сенің жазғың келеді
 сендер 
 жазғансыңдар  жазыпсыңдар  жазатынсыңдар  жазыңдар  сендердің жазғыларың келеді
 сіз
 жазғансыз  жазыпсыз  жазатынсыз  жазыңыз  сіздің жазғыңыз келеді
 сіздер
 жазғансыздар  жазыпсыздар  жазатынсыздар  жазыңыздар  сіздердің жазғыларыңыз келеді
 ол
 жазған  жазыпты  жазатын  жазсын  оның жазғысы келеді
 олар
 жазған  жазыпты  жазатын  жазсын  олардың жазғылары келеді
Отрицание
   Настоящее
 время
 Переходное
 время
 Будущее пред-
 полож. время
 Будущее время
 намерения
 Прошедшее
 время
 Условное
 наклонение
 мен
 жазып жатқан жоқпын  жазбаймын  жазбаспын  жазбақ емеспін  жазбадым  жазбасам
 біз
 жазып жатқан жоқпыз  жазбаймыз  жазбаспыз  жазбақ емеспіз  жазбадық  жазбасақ
 сен
 жазып жатқан жоқсың  жазбайсың  жазбассың  жазбақ емессің  жазбадың  жазбасаң
 сендер 
 жазып жатқан жоқсыңдар  жазбайсыңдар  жазбассыңдар  жазбақ емессіңдер  жазбадыңдар  жазбасаңдар
 сіз
 жазып жатқан жоқсыз  жазбайсыз  жазбассыз  жазбақ емессіз  жазбадыңыз  жазбасаңыз
 сіздер
 жазып жатқан жоқсыздар  жазбайсыздар  жазбассыздар  жазбақ емессіздер  жазбадыңыздар  жазбасаңыздар
 ол
 жазып жатқан жоқ  жазбайды  жазбас  жазбақ емес  жазбады  жазбаса
 олар
 жазып жатқан жоқ  жазбайды  жазбас  жазбақ емес  жазбады  жазбаса
   Давнопрошедшее
 очевидное время
 Давнопрошедшее
 неочевидн. время
 Переходное
 прошедшее время
 Повелительное
 наклонение
 Желательное
 наклонение
 мен
 жазған жоқпын  жазбаппын  жазбайтынмын  жазбайын  менің жазғым келмейді
 біз
 жазған жоқпыз  жазбаппыз  жазбайтынбыз  жазбайық  біздің жазғымыз келмейді
 сен
 жазған жоқсың  жазбапсың  жазбайтынсың  жазба  сенің жазғың келмейді
 сендер 
 жазған жоқсыңдар  жазбапсыңдар  жазбайтынсыңдар  жазбаңдар  сендердің жазғыларың келмейді
 сіз
 жазған жоқсыз  жазбапсыз  жазбайтынсыз  жазбаңыз  сіздің жазғыңыз келмейді
 сіздер
 жазған жоқсыздар  жазбапсыздар  жазбайтынсыздар  жазбаңыздар  сіздердің жазғыларыңыз келмейді
 ол
 жазған жоқ  жазбапты  жазбайтын  жазбасын  оның жазғысы келмейді
 олар
 жазған жоқ  жазбапты  жазбайтын  жазбасын  олардың жазғылары келмейді

Спряжение глагола 'жүзу'

   Настоящее
 время
 Переходное
 время
 Будущее пред-
 полож. время
 Будущее время
 намерения
 Прошедшее
 время
 Условное
 наклонение
 мен
 жүзіп жатырмын  жүземін  жүзермін  жүзбекпін  жүздім  жүзсем
 біз
 жүзіп жатырмыз  жүземіз  жүзерміз  жүзбекпіз  жүздік  жүзсек
 сен
 жүзіп жатырсың  жүзесің  жүзерсің  жүзбексің  жүздің  жүзсең
 сендер 
 жүзіп жатырсыңдар  жүзесіңдер  жүзерсіңдер  жүзбексіңдер  жүздіңдер  жүзсеңдер
 сіз
 жүзіп жатырсыз  жүзесіз  жүзерсіз  жүзбексіз  жүздіңіз  жүзсеңіз
 сіздер
 жүзіп жатырсыздар  жүзесіздер  жүзерсіздер  жүзбексіздер  жүздіңіздер  жүзсеңіздер
 ол
 жүзіп жатыр  жүзеді  жүзер  жүзбек  жүзді  жүзсе
 олар
 жүзіп жатыр  жүзеді  жүзер  жүзбек  жүзді  жүзсе
   Давнопрошедшее
 очевидное время
 Давнопрошедшее
 неочевидн. время
 Переходное
 прошедшее время
 Повелительное
 наклонение
 Желательное
 наклонение
 мен
 жүзгенмін  жүзіппін  жүзетінмін  жүзейін  менің жүзгім келеді
 біз
 жүзгенбіз  жүзіппіз  жүзетінбіз  жүзейік  біздің жүзгіміз келеді
 сен
 жүзгенсің  жүзіпсің  жүзетінсің  жүз  сенің жүзгің келеді
 сендер 
 жүзгенсіңдер  жүзіпсіңдер  жүзетінсіңдер  жүзіңдер  сендердің жүзгілерің келеді
 сіз
 жүзгенсіз  жүзіпсіз  жүзетінсіз  жүзіңіз  сіздің жүзгіңіз келеді
 сіздер
 жүзгенсіздер  жүзіпсіздер  жүзетінсіздер  жүзіңіздер  сіздердің жүзгілеріңіз келеді
 ол
 жүзген  жүзіпті  жүзетін  жүзсін  оның жүзгісі келеді
 олар
 жүзген  жүзіпті  жүзетін  жүзсін  олардың жүзгілері келеді
Отрицание
   Настоящее
 время
 Переходное
 время
 Будущее пред-
 полож. время
 Будущее время
 намерения
 Прошедшее
 время
 Условное
 наклонение
 мен
 жүзіп жатқан жоқпын  жүзбеймін  жүзбеспін  жүзбек емеспін  жүзбедім  жүзбесем
 біз
 жүзіп жатқан жоқпыз  жүзбейміз  жүзбеспіз  жүзбек емеспіз  жүзбедік  жүзбесек
 сен
 жүзіп жатқан жоқсың  жүзбейсің  жүзбессің  жүзбек емессің  жүзбедің  жүзбесең
 сендер 
 жүзіп жатқан жоқсыңдар  жүзбейсіңдер  жүзбессіңдер  жүзбек емессіңдер  жүзбедіңдер  жүзбесеңдер
 сіз
 жүзіп жатқан жоқсыз  жүзбейсіз  жүзбессіз  жүзбек емессіз  жүзбедіңіз  жүзбесеңіз
 сіздер
 жүзіп жатқан жоқсыздар  жүзбейсіздер  жүзбессіздер  жүзбек емессіздер  жүзбедіңіздер  жүзбесеңіздер
 ол
 жүзіп жатқан жоқ  жүзбейді  жүзбес  жүзбек емес  жүзбеді  жүзбесе
 олар
 жүзіп жатқан жоқ  жүзбейді  жүзбес  жүзбек емес  жүзбеді  жүзбесе
   Давнопрошедшее
 очевидное время
 Давнопрошедшее
 неочевидн. время
 Переходное
 прошедшее время
 Повелительное
 наклонение
 Желательное
 наклонение
 мен
 жүзген жоқпын  жүзбеппін  жүзбейтінмін  жүзбейін  менің жүзгім келмейді
 біз
 жүзген жоқпыз  жүзбеппіз  жүзбейтінбіз  жүзбейік  біздің жүзгіміз келмейді
 сен
 жүзген жоқсың  жүзбепсің  жүзбейтінсің  жүзбе  сенің жүзгің келмейді
 сендер 
 жүзген жоқсыңдар  жүзбепсіңдер  жүзбейтінсіңдер  жүзбеңдер  сендердің жүзгілерің келмейді
 сіз
 жүзген жоқсыз  жүзбепсіз  жүзбейтінсіз  жүзбеңіз  сіздің жүзгіңіз келмейді
 сіздер
 жүзген жоқсыздар  жүзбепсіздер  жүзбейтінсіздер  жүзбеңіздер  сіздердің жүзгілеріңіз келмейді
 ол
 жүзген жоқ  жүзбепті  жүзбейтін  жүзбесін  оның жүзгісі келмейді
 олар
 жүзген жоқ  жүзбепті  жүзбейтін  жүзбесін  олардың жүзгілері келмейді

Также спрягаются и другие глаголы, основа которых оканчивается на звонкую согласную 'з'.
Возьмём для примера глаголы 'бұзу, созу, сызу, сыйғызу, тұрғызу, жеткізу, жүргізу, өткізу, сезу, түзу'. Из таблиц видно, что к глаголам добавляются одинаковые суффиксы и окончания.

Твёрдые
жазу жазжаз+адыжаз+байдыжаз+ған
бұзубұзбұз+адыбұз+байдыбұз+ған
созусозсоз+адысоз+байдысоз+ған
сызусызсыз+адысыз+байдысыз+ған
сыйғызусыйғызсыйғыз+адысыйғыз+байдысыйғыз+ған
тұрғызутұрғызтұрғыз+адытұрғыз+байдытұрғыз+ған
Мягкие
жүзужүзжүз+едіжүз+бейдіжүз+ген
жеткізужеткізжеткіз+едіжеткіз+бейдіжеткіз+ген
жүргізужүргізжүргіз+едіжүргіз+бейдіжүргіз+ген
өткізуөткізөткіз+едіөткіз+бейдіөткіз+ген
сезусезсез+едісез+бейдісез+ген
түзутүзтүз+едітүз+бейдітүз+ген



© Татьяна Валяева,  2007–2024
 <<  Таблицы спряжения глаголов Вернуться к началу Спряжение қуану, сену  >> 

Цвета текста на сайте             Telegram-канал «Казахский язык. Просто о сложном»             kaz-tili@yandex.kz             Гостевая книга


Авторский сайт Татьяны Валяевой