Қаз   Qaz	Упражнения К теме:  Будущее предположительное время
Автор: Татьяна Валяева

№1 Образуйте переходное и будущее предположительное времена глагола.
Мен тыңдаймын. Мен тыңдармын.

1) Мен (тыңдау). 2) Сен (келісу). 3) Сіздер (қайту). 4) Ол (ішу). 5) Сіз (төлеу).
6) Біз (оқу). 7) Сендер (жасау). 8) Сен (қатысу). 9) Сіздер (жіберу). 10) Мен (құю).
11) Олар (сағыну). 12) Сіз (үлгеру). 13) Сендер (пісіру). 14) Біз (санау). 15) Ол (ойнау).

№2 Образуйте утвердительную и отрицательную формы будущего предположительного времени.
Сен берерсің. Сен бермессің.

1) Сен (беру). 2) Мен (білу). 3) Сіз (ұмыту). 4) Ол (тану). 5) Сендер (қою).
6) Олар (сату). 7) Біз (жинау). 8) Мен (істеу). 9) Сіздер (жазу). 10) Олар (қосу).
11) Сендер (ашу). 12) Біз (жаю). 13) Ол (секіру). 14) Мен (жеңу).
15) Сіз (алдау). 16) Олар (түсіну).

№3 Переведите на казахский язык.
1) Гости, возможно, в шесть часов придут. 2) Мы завтра в библиотеку пойдём, возможно.
3) Вы (сіздер), возможно, хороший фильм посмотрите. 4) Он тебя, возможно, ждёт.
5) На базаре огурцы, возможно, купим. 6) Собрание в девять часов закончится, возможно.
7) Я эту ручку Аскару подарю, возможно. 8) В следующем году вы (сендер) в Шымкент
полетите, возможно. 9) Он Айгуле, возможно, не поможет. 10) Я летом в ауле отдыхать буду,
возможно. 11) Мы в Алматы встретимся, возможно. 12) Вы, возможно, будете довольны.
13) Мы, возможно, Сауле в гости пригласим. 14) Я, возможно, вечером мясо приготовлю.
15) Вы (сіз) завтра не позвоните, возможно.

№4 (12-жаттығу, 297-бет)
Мына сөйлемдерді болжалды келер шаққа айналдырыңыз. (Поставьте эти предложения в будущее предположительное время).
Үлгі: Мына бөлмеде оқушылар диктант жазады. - Мына бөлмеде оқушылар диктант жазар.
1) Мына бөлмеде оқушылар диктант жазады. 2) Біз мына үйге көшеміз. 3) Біздің делегация
Австрияға ертең ұшады. 4) Әуежайда қарындасымды қарсы аламын. 5) Біз ертең
дене шынықтыру жаттығуларын орындаймыз. 6) Ауылда көктемде жұмыс көп болады.
7) Дана кітапханадан жақсы кітап тауып алады. 8) Сенің отбасың мына әдемі үйде тұрады.
9) Сауда үйінен костюм аламын. 10) Кешке қонақ келеді. 11) Мен ертең сағат алтыда тұрамын.
12) Студенттер мына жаттығуды дұрыс жазады.

№5 (13-жаттығу, 297-бет)
Жақша ішіндегі етістіктерді болжалды келер шаққа қойып аударыңыз. (Переведите глаголы в скобках, поставив их в будущее предположительное время).
Үлгі: Биыл менің інім мектепті үздік бағамен (закончить). - Биыл менің інім мектепті үздік бағамен бітірер.
1) Биыл менің інім мектепті үздік бағамен (закончить). 2) Оқушылар қазақ тілінен шығарма (писать).
3) Сіз сауда үйінен аяқ киім (купить). 4) Келер жылы сіздер бізбен демалуға (ехатъ). 5) Келесі демалыста
сіз ауылдан ет (привозить). 6) Женя қазақ тілін тез арада (выучить). 7) Әлішер жұмысын бүгін (начать).
8) Біз шай (пить). 9) Салтанат Абай өлеңдерін кітапханадан (найти). 10) Ботагөз ертең маған (приходить).
11) Сіз мына кереуетке (ложиться).

№6 (15-жаттығу, 298-бет)
Мына сөйлемдерді ауыспалы келер шаққа және болжалды келер шаққа айналдырыңыз. (Поставьте эти предложения в переходное и будущее предположительное время).
Үлгі: Біз кино көріп отырмыз. — Біз кино көреміз. Біз кино көрерміз.
1) Біз кино көріп отырмыз. 2) Ақын жаңа өлең шығарып отыр. 3) Мен Әминамен сөйлесіп отырмын.
4) Ермек базардан көп зат алып жатыр. 5) Біз кинодан келе жатырмыз. 6) Балалар мейрамда
билеп жатыр. 7) Ерлан емханада емделіп жүр. 8) Сенің жолдастарың тауға бара жатыр.
9) Ләззат медициналық академияны бітіріп отыр. 10) Сен бүгін ауруханадан шығып отырсың.
11) Көп адам Медеуде коньки теуіп жүр. 12) Студенттер емтиханға дайындалып отыр.

№7 (16-жаттығу, 298-бет)
Қазақ тіліне аударыңыз және жатқа жазыңыз. (Переведите на казахский и напишите наизусть).
1) Ты, наверное, завтра поедешь в Костанай. 2) Мы, наверное, отправим письмо завтра.
3) Вы, возможно, закончите учебный год плохо. 4) Мы, скорее всего, переедем в другой город.
5) Ты, наверное, выступишь на собрании. 6) Марал, скорее всего, купит билет в театр.
7) Вы, наверное, пригласите гостей в пятницу. 8) Гаухар, наверное, получит часы в подарок.
9) Мы, возможно, посмотрим телевизор. 10) Я, наверное, поговорю с другом.
11) Они, наверное, сделают упражнение письменно. 12) Самат, наверное, ляжет на диван.

№8 (19-жаттығу, 299-бет)
Мына сөйлемдерді болымсыз түріне айналдырыңыз. (Поставьте эти предложения в отрицательную форму).
1) Серік балмұздаққа қуанар. 2) Әлия мен Берік осы айда үйленер.
3) Мен жазда Ыстықкөлге барармын. 4) Біз мейрамханада тамақтанармыз.
5) Сіз үйден екіде шығарсыз. 6) Сіз кітапты ертең оқып бітірерсіз.
7) Жұмысыңызды жексенбіде істерсіздер. 8) Сендер оқуды жақсы оқырсыңдар.
9) Сен алтыда дайын боларсың. 10) Студенттер осы жаттығуды оңай орындар.

№9 (32-жаттығу, 303-бет)
Мәтінді оқып, болжалды келер шаққа айналдырыңыз. (Прочитайте текст и поставьте его в будущее предположительное время).
1) Келесі жексенбіде мен ағамның үйіне қонаққа барамын. 2) Ағам өзінің туған күніне көп
қонақ шақырады. 3) Үй иесі қонақтарды қарсы алады. 4) Ең алдымен таныс емес қонақтарды
әйеліне және бұрын келген қонақтарға таныстырады. 5) Біз ағамызды құттықтаймыз,
сыйлыққа сағат береміз. 6) Жеңгем дастархан жайып, ең алдымен қымыз, шұбат, содан кейін
түрлі салаттар, қуырылған балық, құстың етін, қазы, қарта, шұжық береді. 7) Ыстық тамаққа
палау немесе бесбармақ, сонан соң шай дайындайды. 8) Шайға түрлі самса, тоқаш, тәтті
тағамдар қояды. 9) Қонақтар би билейді, ән салады, ойын ойнайды, үй иелеріне риза болады.
10) Кеш, әдеттегідей, тамаша, көңілді және қызықты өтеді.

№10 (33-жаттығу, 304-бет)
Мына сөйлемдерді болымсыз түріне айналдырыңыз. (Поставьте эти предложения в отрицательную форму).
1) Ертең қонақ келер. 2) Олар қонақтарды жақсы күтер.
3) Біз қонаққа дастарқан жасармыз. 4) Қонақты сен қарсы аларсың.
5) Қонақтарға ең жақсы тағамдарды берер. 6) Үй иесі қонақтарды шығарып салар.
7) Мен саған сыйлыққа сағат берермін. 8) Сіз дастарқанға тәтті тағамдарды қоярсыз.
9) Қонақтар уақытында келер. 10) Кеш үш сағатта бітер.