Казахский язык
Главная
Существительные
Послелоги
Прилагательные
Числительные
Местоимения
Наречия, Союзы
Личные окончания
Глаголы
Вспомогательные глаголы
Причастия
 Деепричастия
Конструкции
Предложения
  Проверь себя!
  Упражнения
   Грамматика детям
  Удивительный мир
Видеокурс
   Разговорник
Фразеологизмы
   Книга для чтения
С казахским не шутят?
Рассказы
Сказки
Песни
Полезное
Словарь
Ссылки
Автор
Фразеологизмы
А
Ә
Б
Г Ғ Д
Е
Ж
З И
К
Қ
Л М
Н
О
Ө
П Р
С
Т
У Ұ
Ү Х
Ш
Ы І
    Пословицы
Родина, Народ
Семья, Дети
Дружба, Вражда
Труд, Дело
Учение, Мудрость
Слово, Речь, Язык
Добро, Зло
Богатство, Бедность
Смелость, Риск
Цель, Мечта
Здоровье
 Еда (хлеб)
Разные
 1 
 2 
 3 
 4 
 5 
 6 
Если хотите сказать
 Қаз/Qaz 

Учение, Мудрость

 
 1
Білімге дүние жарық, білімсіздің күні кәріп.Для учёного мир светел, для невежды мир тёмен. Bılımge dünie jaryq, bılımsızdıñ künı kärıp.
Жердің сәні – егін, ердің сәні – білім.Красота земли – посевы, красота человека – знания. Jerdıñ sänı – egın, erdıñ sänı – bılım.
Оқу – білім бұлағы, бıлıм – өмір шырағы.Учение – родник знаний, знания – свеча жизни. Оқу – bılım būlağy, bılım – ömır şyrağy.
Күш – білімде, білім – кітапта.Сила – в знании, знания – в книгах. Küş – bılımde, bılım – kıtapta.
Көп оқыған білмейдı, көп тоқыған біледі.Не много прочитавший знает, а много усвоивший. Köp oqyğan bılmei, köp toqyğan bıle.
Білек бірді, білім мыңды жығады.Сильный победит одного, учёный – тысячу. Bılek bır, bılım myñdy jyğady.
Кісінің көркі киім емес – білім.Человека украшает не одежда, а знание. Kısınıñ körkı kiım emes – bılım.
Наданмен дос болғанша, кітаппен дос бол.Чем с неучем водиться, лучше с книгой подружиться. Nadanmen dos bolğanşa, kıtappen dos bol.
Көп жасаған білмейді, көп көрген біледі.Не много проживший знает, а много видевший. Köp jasağan bılmei, köp körgen bıle.
Шала молда дін бұзар.Малограмотный мула веру разрушит. Şala molda dın būzar.
 2
Ақыл азбайды, білім тозбайды.Ум не истощается, знание не изнашивается. Aqyl azbaidy, bılım tozbaidy.
Жастың шақта алған білім тасқа салған ою сияқты.В молодости полученные знания подобны высеченному на камне орнаменту. Jastyñ şaqta alğan bılım tasqa salğan oiu siaqty.
Екпей егін шықпас, үйренбей білім жұқпас.Если не сеять, урожай не взойдет, если не учиться, знания не наберутся. Ekpei еgın şyqpas, üirenpei bılım jūqpas.
Ақыл байлық – тозбас байлық.Богатство мудростью – богатство, которое не изнашивается. Aqyl bailyq – tozbas bailyq.
Білегі жуан бірді жығады, білімі жуан мыңды жығады.У кого сильная рука, тот одолеет одного, у кого большие знания, тот может одолеть тысячи. Bılegı juan bır jyğady, bılımı juan myñdy jyğady.
Алтын шірімес, ақыл арымас.Золото не разрушается, мудрость не истощается. Altyn şırımes, aqyl arymas.
Оқыған – күн, оқымаған – түн.Ученье – свет, неученье – тьма. Oqyğan – kün, oqymağan – tün.
Жердің сәні – егін, ердің сәні – білім.Красота земли – посев, красота мужчины – знание. Jerdıñ sänı – egın, erdıñ sänı – bılım.
Түйедей бойың болғанша, түймедей ойың болсын.Чем у тебя будет рост с верблюда, лучше пусть будет ум с пуговицу. Tüiedei boi болğanşa, tüimedei oi bolsyn.
Қарғыстың ең жаманы – өзің білме, білгеннің тілін алма.Самое худшее проклятие, что сам не знаешь и не прислушиваешься к речи знающего. Qarğystyñ eñ jamany – özıñ bılme, bılgennıñ tılın alma.
 3
Ақылдыға ерсең, адаспайсың.Если к мудрому прислушиваешься, не заблудишься. Aqyldyğa erseñ, adaspaisyñ.
Қатты жерге егін шықпас, қанғыған басқа білім жұқпас.На твёрдой земле посевы не взойдут, в глупую голову знания не войдут. Qatty jerge egın şyqpas, qanğyğan basqa bılım jūqpas.
Әйел мен ерді бала қосады, халықты дана қосады.Ребёнок укрепляет супругов единство, мудрец укрепляет народа единство. Äiel men er bala qosady, halyqty dana qosady.
Ашу – дұшпан, ақыл – дос, ақылыға ақыл қос.Гнев – враг, ум – друг, к своему уму ещё ума прибавь. Aşu – dūşpan, aqyl – dos, aqylyğa aqyl qos.
Досы көпті жау алмайды, ақылы көпті дау алмайды.Когда друзей много – враг не страшен, когда ума много – спор не страшен. Dosy köptı jau almaidy, aqyly köptı dau almaidy.
Ақымаққа арнап заң жазылмас.Дураку предназначенный закон не пишется (Дуракам закон неписан). Aqymaqqa arnap zañ jazylmas.
Білімсіз адамның сөзі білектей, білімді адамның сөзі жібектей.Слово невежды как угроза звучит, слово мудреца как шёлк шелестит. Bılımsız adamnyñ sözı bılektei, bılımdı adamnyñ sözı jıbektei.
Ақылдының сөзі қыска, айта қалса – нұсқа.Умного речь коротка, да каждое слово поучительно. Aqyldynyñ sözı qyska, aita qalsa – nūsqa.
Ақымақтың ақылы білегінде, ақылдының ақылы жүрегінде.Глупого ум – в кулаке, мудрого ум – в сердце. Aqymaqtyñ aqyly bılegіnde, aqyldynyñ aqyly жүрегінде.
Ақылды мақтанса – істі тындырар, ақымақ мақтанса – аяғын сындырар.Умный похвалился – дело сделает, глупый похвалится – ногу сломает. Aqyldy maqtansa – ıs tyndyrar, aqymaq maqtansa – aiağyn syndyrar.
 4
Ақылды адам ақымақтан да бірдеңе үйренеді.Умный и у дурака чему-то учится. Aqyldy adam aqymaqtan da bırdeñe üirene.
Адамға ақыл көптік қылмайды.Для человека слишком много ума не бывает. Adamğa aqyl köptık qylmaidy.
Ақылсыз достан ақылды дүшпан артық.Чем глупый друг, лучше умный недруг. Aqylsyz dostan aqyldy düşpan artyq.
Адам ақылымен бай, жер дақылымен бай.Богата земля, если хлеб вырастает, богат человек, коль умом обладает. Adam aqylymen bai, jer daqylymen bai.
Ерінбей еңбек қыл, жалықпай өнер біл.Без лени трудись, без устали учись. Erınbei eñbek qyl, jalyqpai öner bıl.
Білімді бесіктен тесікке дейін ізден.Знаний набирайся с пелёнок и накапливай до дней последних. Bılım besıkten tesıkke deiın ızden.
Өнер – ағып жатқан бұлақ, білім – жанып тұрған шырақ. Искусство – живой ручей, наука – яркий светильник. Öner – ağyp jatqan būlaq, bılım – janyp tūrğan şyraq.
Әліппенің ар жағы – білім бағы.С последней страницей букваря открываются двери в сад знаний. Älıppenıñ ar jağy – bılım bağy.
Шәкіртсіз ұстаз – тұл. Учитель без учеников, что сирота одинокий. Şäkırtsız ūstaz – tūl.
Ақыл - тозбайтын тон, білім - таусылмайтын көл. Ум – шуба, которая не изнашивается, знания – озеро неисчерпаемое. Aqyl - tozbaityn ton, bılım - tausylmaityn köl.



© Татьяна Валяева,  2007–2024
 <<  Труд, Дело Вернуться к началу Слово, Речь, Язык  >> 

Главная             Цвета текста на сайте             Телеграм-канал «Изучаем казахский...»             kaz-tili@yandex.kz             Гостевая книга