Казахский язык
Главная
Существительные
Послелоги
Прилагательные
Числительные
Местоимения
Наречия, Союзы
Личные окончания
Глаголы
Вспомогательные глаголы
Причастия
 Деепричастия
Конструкции
Предложения
  Проверь себя!
  Упражнения
   Грамматика детям
  Удивительный мир
Видеокурс
   Разговорник
Фразеологизмы
   Книга для чтения
С казахским не шутят?
Рассказы
Сказки
Песни
Полезное
Словарь
Ссылки
Автор
Фразеологизмы
А
Ә
Б
Г Ғ Д
Е
Ж
З И
К
Қ
Л М
Н
О
Ө
П Р
С
Т
У Ұ
Ү Х
Ш
Ы І
    Пословицы
Родина, Народ
Семья, Дети
Дружба, Вражда
Труд, Дело
Учение, Мудрость
Слово, Речь, Язык
Добро, Зло
Богатство, Бедность
Смелость, Риск
Цель, Мечта
Здоровье
 Еда (хлеб)
Разные
 1 
 2 
 3 
 4 
 5 
 6 
Если хотите сказать
 Қаз/Qaz 

Пословицы, стр.3

 
 17
Жаяу қонақ тыныш ұйықтар. Пеший гость крепко засыпает. Jaiau qonaq tynyş ūiyqtar.
Қарға баласын аппағым дейді, кірпі баласын жұмсағым дейді. Ворона беленькими называет своих воронят, еж мягонькими зовет своих ежат. Qarğa balasyn appağym dei, kırpı balasyn jūmsağym dei.
Жаяушылық тартқанда, жүрмес есек ат болар, қарның қатты ашқанда, қара талқан қант болар. Пешему осёл конём кажется, голодному толокно кажется сахаром. Jaiauşylyq tartqanda, jürmes esek at bolar, qarn qatty aşqanda, qara talqan qant bolar.
Қонақ келді - ырысын ала келді. Гость пришёл - счастье в дом привёл. Qonaq kel - yrysyn ala kel.
Түн артынан күн келер. На смену ночи день придёт. Tün artynan kün keler.
Әркім өз бойына қарап тон пішер. Всяк шубу кроит на свой лад. Ärkım öz boiyna qarap ton pışer.
Жұғын бар жерде - шыбын бар, шыбын бар жерде - шығын бар. Где мусор - там и мухи, где мухи - там и болезни. Jūğyn bar jerde - şybyn bar, şybyn bar jerde - şyğyn bar.
Бір күн жолға шықсаң, үш күндік азық сайла. Отправляясь в путь на один день, бери запасов еды на три дня. Bır kün jolğa şyqsañ, üş kündık azyq saila.
Жаяуға кез келген жол алыс. Пешему любая дорога длинна. Jaiauğa kez kelgen jol alys.
Малшы малдың жайылғанына мәз. Пастух рад пастбищу и скоту. Malşy maldyñ jaiylğanyna mäz.
 18
Қотыр қолдан жұғады, бәле тілден жұғады. Через руки передается парша, через слово передается беда. Qotyr qoldan jūğady, bäle tılden jūğady.
Мың қосшыдан бір басшы артық. Чем тысяча прислужников, лучше один глава. Myñ qosşydan bır basşy artyq.
Асықпаған арбамен қоянға жетер.Кто не спешит, тот на арбе зайца догонит. (Рус. Тише едешь, дальше будешь) Asyqpağan arbamen qoianğa jeter.
Есек семірсе, иесін тебер. Разжиревший осёл своего хозяина лягает. Esek semırse, ien teber.
Белгілі малшың жоқ болса, беліңді бу да, малға бар. Если нет хорошего пастуха, затяни пояс и сам иди к скоту. Belgılı malşyñ joq bolsa, belıñ bu da, malğa bar.
Бір ағаш кессең, орнына он ағаш отырғыз. Если дерево срубил одно, десять посади вместо него. Bır ağaş kesseñ, ornyna on ağaş otyrğyz.
Бұлақ болмаса, өзен болмас еді. Если б не источник, засохла бы река. Būlaq bolmasa, özen bolmas edı.
Жаны сұлудың тәні сұлу. У красивой души красивое тело. Jany sūludyñ tänı sūlu.
Жауың дос болса, қуан, досың жау болса, сақтан. Если недруга сделал другом - хвались; если друга сделал врагом - берегись. Jau dos bolsa, quan, dos jau bolsa, saqtan.
Қонақтың итіне кет дегенің - өзіне кет дегенің. Собаку гостя прогнать - и ему на дверь показать. Qonaqtyñ itıne ket degenıñ - özıne ket degenıñ.
 19
Қошқардың жайын мал баққан біледі. Про барана знает тот, кто его всегда пасет. Qoşqardyñ jaiyn mal baqqan bıle.
Балықшы суда жүрсе де, сусап жүреді. Хоть и ходит по воде рыбак, а все от жажды не избавится никак. Balyqşy suda jürse de, susap jüre.
Басына бақ қонатын жігіттің ұлы епті, қызы көрікті болады. У того, кому удача улыбается, ловок сын, а дочь красавица. Basyna baq qonatyn jıgıttıñ ūly eptı, qyzy körıktı bolady.
Батыр жігіт жол бастар, әнші жігіт той бастар. Храбрый джигит путь пробивает, поющий джигит праздник открывает. Batyr jıgıt jol bastar, änşı jıgıt toi bastar.
Түйеге алтын артсаң да, жантақ жейді. Хоть и золото верблюд везёт, а всё равно колючку жуёт. Tüiege altyn artsañ da, jantaq jei.
Ұры басқаның малын жейді, өзінің арын жейді. У других вор скот угоняет, а у себя - совесть сьедает. Ūry basqanyñ malyn jei, özınıñ aryn jei.
Хан қарашасыз болмас, дау арашасыз болмас. Царь не бывает без народа, спор - без разбора. Han qaraşasyz bolmas, dau araşasyz bolmas.
Ағайынның алтын сарайынан ананың жыртық лашығы артық. лучше убогая лачуга матери, чем золотой дворец родичей. Ağaiynnyñ altyn saraiynan ananyñ jyrtyq laşyğy artyq.
Адал еңбек елге жеткізер, арам қулық елден кеткізер. Честный труд ведёт к признанию, ложь и хитрость - к позору. Adal eñbek elge jetkızer, aram qulyq elden ketkızer.
Тек жүргенше, тегін істе. Чем от безделья томиться, лучше даром потрудиться. Tek jürgenşe, tegın ıste.
 20
Ханның қасында болғанша, судың басында бол. Чем рядом с ханом быть, лучше жить у источника воды. Hannyñ qasynda bolğanşa, sudyñ basynda bol.
Жер көңді сүйеді, ат жемді сүйеді. Конь любит овес, а земля - навоз. Jer köñ süie, at jem süie.
Оймақ пішсең де, ойлап піш. Хоть и напёрсток кроишь, крои, подумав. Oimaq pışseñ de, oilap pış.
Түйе тұзға келеді, күйеу қызға келеді. Верблюда к соли тянет, а жениха - к невесте. Tüie tūzğa kele, küieu qyzğa kele.
Түйе ұрлаған да ұры, түйме ұрлаған да ұры. Вор и тот, кто верблюда угнал, и тот, кто пуговицу украл. Tüie ūrlağan da ūry, tüime ūrlağan da ūry.
Ұры өле-өлгенше ақпын дейді. Вор всю жизнь в честности клянётся. Ūry öle-ölgenşe aqpyn dei.
Алма ағашынан алыс түспейді.Яблоко от яблони недалеко падает. Alma ağaşynan alys tüspei.
Сұмырай келсе, су құриды. Когда презренный в дом приходит, даже вода из дома уходит. Sūmyrai kelse, su qūridy.
Құдай сыбырлағанды да естиді. Как тихо не шепчи, Бог всё равно услышит. Qūdai sybyrlağandy da esti.
Қасқырдың ойлағаны - арамдык, қойдың ойлағаны - амандық.Волк думает о том, как брюхо набить, овца о том, как жизнь сохранить. Qasqyrdyñ oilağany - aramdyk, qoidyñ oilağany - amandyq.
 21
Аттының несібесі алтау, жаяудың несібесі жалқы. У всадника шесть добыч, у пешего - одна. Attynyñ nesıbe altau, jaiaudyñ nesıbe jalqy.
Түйе жантақ жеуді ұмытса, тілі қышиды. Если верблюд колючку пожевать забудет, у него язык чесаться будет. Tüie jantaq jeu ūmytsa, tılı qyşidy.
Атаңның құлы болса да, әділдікке басыңды и. Хоть и говорит раб отца твоего, преклонись перед справедливостью. Atañnyñ qūly bolsa da, ädıldıkke basdy i.
Қонақ атының тоғы игі. Хорошо, когда у гостя сытый конь. Qonaq atynyñ toğy igı.
Бағайын десе мал жоқ, ауырайын десе ауру жоқ. Хотел бы пасти, да скота не имеет, хотел бы постонать, да не болеет. Bağaiyn dese mal joq, auyraiyn dese auru joq.
Қонақ қойдан жуас, май берсең де жейді. Гость смиреннее овцы бывает, и масло дашь - съедает. Qonaq qoidan juas, mai berseñ de jei.
Қарамасаң, қатын кетер, бақпасаң, мал кетер. Если не будешь смотреть за скотом, он разбредётся, если не будешь смотреть за женой, она уйдёт. Qaramasañ, qatyn keter, baqpasañ, mal keter.
Жер тойынбай, ел тойынбайды. Пока не насытится земля, народ сыт не будет. Jer toiynbai, el toiynbaidy.
Жетім қозы сүтке тоймас. Осиротевший ягнёнок молоком не насытится. Jetım qozy sütke toimas.
Сақтанғанды қырсық алмас. Кто себя бережёт, того беда обойдёт. Saqtanğandy qyrsyq almas.
 22
Керек тастың ауырлығы жоқ. Нужный камень веса не имеет. Kerek tastyñ auyrlyğy joq.
Кірмес бұрын, шығарыңды ойла. Прежде, чем входить, подумай, как выйти. Kırmes būryn, şyğardy oila.
Көл көлге құяды, сел селге құяды. Озеро с озером сходится, поток с потоком сводится. Köl kölge qūiady, sel selge qūiady.
Бар барын жейді, ұятсыз арын жейді. Каждый ест то, что у него есть, бессовестный совесть свою проест. Bar baryñ jei, ūiatsyz aryn jei.
Соқырдың қожасы - құлағы, ақсақтың аяғы - таяғы. Верит ушам слепой, палке верит хромой. Soqyrdyñ qojasy - qūlağy, aqsaqtyñ aiağy - taiağy.
Сөйлей білу де өнер. Уметь говорить - тоже искусство. Söilei bılu de öner.
Қолда барда алтынның қадірі жоқ. И золотыми вещами не дорожат, когда они под рукою лежат. Qolda barda altynnyñ qadırı joq.
Сиыр сүйкенбей жүрмейді. Корова не ходит осторожно. Siyr süikenbei jürmei.
Ақымақ күлкіге тоймас, жалқау ұйқыға тоймас. Дурень без конца смеётся, а лодырь спит и не проснётся. Aqymaq külkıge toimas, jalqau ūiqyğa toimas.
Атты қамшымен айдасаң, жаяу қаларсың. Если кнутом свою лошадь бьешь, пешком потом пойдешь. Atty qamşymen aidasañ, jaiau qalarsyñ.
 23
Бас аман болса, бөрік табылады. Если голова твоя цела, то добро само придёт. Bas aman bolsa, börık tabylady.
Екеу болсаң, жолдасыңмен кеңес, жалғыз болсаң, қабырғаңмен кеңес. Если вас двое, попроси совет у друга, если ты один, попроси совета у себя. Ekeu bolsañ, joldasmen keñes, jalğyz bolsañ, qabyrğañmen keñes.
Жақсы ат жуас, жаман ат асау. Конь хороший, если тихий, конь плохой, если не прирученный. Jaqsy at juas, jaman at asau.
Жалғыз шапқан ат - жүйрік, жалғыз сөйлеген жігіт - шешен. Конь, что в одиночку скачет - быстр, джигит, что один говорит - красноречив. Jalğyz şapqan at - jüirık, jalğyz söilegen jıgıt - şeşen.
Түйені жел шайқаса, ешкіні көктен ізде. Если верблюда от ветра покачивает, то козу на небе ищи. Tüie jel şaiqasa, eşkı kökten ızde.
Есті ұры ауылын тонамас. Вор с умом не ворует в ауле своём. Estı ūry auylyn tonamas.
Жалқаудың соры - байлығы. Для лодыря богатство – беда. Jalqaudyñ sory - bailyğy.
Қонағыңның алғысы алтыннан қымбат. Благодарность гостя твоего, дороже золотого подарка его. Qonağnyñ alğysy altynnan qymbat.
Нені кем тұтсаң, соған зар боларсың. В том нужда, чего мало всегда. Ne kem tūtsañ, soğan zar bolarsyñ.
Өз көшесінде жаман ит те жолбарыс. В своём дворе и дворняжка тигром глядит. Öz köşende jaman it te jolbarys.
 24
Жеп тоймаған жалап тоймайды. Кто не наелся во время еды, облизывая не насытится. Jep toimağan jalap toimaidy.
Жеті атасын білмеген - жетімдіктің белгісі. Если человек не знает своих семь предков, значит он сирота. Jetı atasyn bılmegen - jetımdıktıñ belgı.
Итке артқан қос жолда қалар, нарға артқан қос елге барар. Если груз на собаку грузить - на дороге оставит, если грузить на верблюда - до дома доставит. İtke artqan qos jolda qalar, narğa artqan qos elge barar.
Сиыр алсаң - танып ал, танымай алсаң - өкінесің. Корову покупай, если знаешь, а купишь, не зная - пожалеешь. Siyr alsañ - tanyp al, tanymai alsañ - ökınesıñ.
Біреу тойып секіреді, біреу тоңып секіреді. Один от сытости прыгает, другой - от холода. Bıreu toiyp sekıre, bıreu toñyp sekıre.
Аз ас, көп ниет. Мало пищи, много желающих. Az as, köp niet.
Айтуға оңай, істеуге қиын. Легко сказать, трудно сделать. Aituğa oñai, ısteuge qiyn.
Артық пайда - басқа қайғы. Лишний доход - на голову много забот. Artyq paida - basqa qaiğy.
Асы бар аяқ әдемі.Любая посуда хороша, когда она еды полна. Asy bar aiaq ädemı.
Ескі киімді баптағаның - жаңа киімді сақтағаның. Уход за старой одеждой - новую сберегает. Eskı kiım baptağan - jaña kiım saqtağan.



© Татьяна Валяева,  2007–2024
 <<  Разные пословицы, стр.2 Вернуться к началу Разные пословицы, стр.4  >> 

Главная             Цвета текста на сайте             Телеграм-канал «Изучаем казахский...»             kaz-tili@yandex.kz             Гостевая книга